Ljudmyla Kliščuk
Suputnykovi tehnologiї, elektronni meteostanciї, systemy avtomatyčnogo polyvu ta kontrolju za vologistju ğruntu — a šče mobiľni dodatky, speciaľne programne zabezpečennja. Raniše їm dopomagav posivnyj kalendar, narodni prykmety ta prognoz pogody. Teper na їhńomu ozbrojenni — smartfony, planšety, drony, mobiľni zastosunky. Vony — ce ukraїnśki fermery. Їm dopomagajuť tehnologiї. Čy skladno stvoryty ta rozvyvaty sučasnyj agrarnyj biznes v Ukraїni? Sprobujemo rozibratysja.
Agrarnyj rynok u cyfrah
Kožna progresyvna kraїna svitu (a jaka maje status agrarnoї – i pogotiv) zaprovadžuje u siľśkomu gospodarstvi tak zvanyj pryncyp «točnogo zemlerobstva», tobto, upravlinnja kožnym kvadratnym metrom zemli. Obrobitok polja, posiv, vnesennja dobryv, boroťba iz bur’janamy ta škidnykamy – vse ce vidbuvajeťsja avtomatyčno, zaoščadžujeťsja kiľkisť posivnogo materialu, dobryv, zasobiv zahystu roslyn toščo. Ta j sami lyše onlajn-servisy zabezpečujuť cyvilizovane vykorystannja zemeľ, pidvyščujuť її cinnisť ta intelektuaľnu spromožnisť rynku, a išče – i ce čy ne najvažlyvišyj njuans v sučasnij Ukraїni – zvodjať do nulja korupcijni ryzyky, skažimo, pry oformlenni prava vlasnosti na zemeľnu diljanku.
Za pidrahunkamy fahivciv, nynišnij svitovyj rynok IT-rišeń dlja potreb siľśkogo gospodarstva – ce pryblyzno $400 mlrd ščorično
Peredumovy komp’juteryzaciї, jaku perežyvaje agrarnyj sektor, analogični inšym rynkam: optymizacija zatrat finansiv ta času, pidvyščennja točnosti rozrahunkiv ta planuvannja. Krim togo, počaly z’javljatysja programni kompleksy ta ustatkuvannja dlja vysokoї švydkosti vprovadžennja novacij. Agrariї pizniše za vsih rozpočaly, ale nazdoganjajuť finansovu, promyslovu ta inši galuzi ekonomiky.
Prote ne vse poky ščo optymistyčno. Harčova promyslovisť ta siľśke gospodarstvo zakinčyly 2017 rik zi zbytkamy na rivni 1,2 mlrd grn, ščo vdviči biľše pokaznyka 2016 roku
Rejtyng «100 najprybutkovišyh deržavnyh kompanij Ukraїny»
Naprjamok uspihiv ukraїnśkyh agrariїv — torgivlja z Jevropoju
Za rezuľtatamy sičnja-serpnja 2018 roku tovaroobig agrarnoї ta harčovoї promyslovosti miž Ukraїnoju ta kraїnamy Jevropejśkogo Sojuzu dosjag
Agrarnyj tovaroobig Ukraїny z JeS za 8 mis zris na $330 mln $5,4 mlrd, ščo na $330 mln biľše niž za analogičnyj period 2017 roku. Pry ćomu eksport produkciї APK z Ukraїny do rynkiv JeS perevyščyv $3,6 mlrd. U TOP-5 kraїn z najbiľšoju častkoju u zovnišńotorgoveľnomu obigu miž Ukraїnoju ta kraїnamy JeS vhodjať:
- Niderlandy – 15,2%,
- Poľšča – 14,3%,
- Italija – 12,6%,
- Ispanija – 12%,
- Nimeččyna – 11,5%.
Bezpilotni tehnologiї, «hmary» ta agrobiznes
Bezpilotnyk nad poljamy — ne ridkisne javyšče śogodni
Ta jakščo vy zvykly spryjmaty kvadrokoptery vyključno jak zakordonnu rozrobku, na časi rozvijaty cej stereotyp. Ukraїnśka komanda stvorjuje bezpilotni aparaty dlja agrariїv, kotri z 2017 roku zacikavyly zakordonnyh pokupciv (ne kažučy vže pro lokaľnyh fermeriv). Jdeťsja pro Ukraїnśkyj startap Kray Technologies pidpysav perši kontrakty na vyrobnyctvo agrodroniv. Aparat vže otrymav
Ukraїnśkyj agrodron zacikavyv amerykanśkyh investoriv neobhidni patenty v SŠA. V aparati je systema komp’juternogo bačennja, jaka dozvoljaje rozpiznavaty pereškody i avtomatyčno uhyljatysja vid nyh. Produktyvnisť — 27-48 ga na godynu, 300-500 ga za deń. Dron rozvyvaje rekordnu švydkisť 110 km/god. Jemnisť baka dlja himikativ — 22,5 l i 15 kg. U majbutnih modeljah peredbačajeťsja takož vstanovlennja «komp’juternogo zoru» dlja ničnogo režymu. Robočyj cykl drona: 15 hvylyn polit, 1 hvylyna obslugovuvannja. Za odyn cykl obrobljaje do 14 ga. Čas zarjadu pary batarej — do 60 hvylyn.
«IT v agrosektori – ce «blakytnyj okean» dlja tehnologičnyh kompanij riznoї sprjamovanosti. Vprovadžennja innovacij zabezpečuje točnisť vymirjuvań, švydkisť zboru danyh ta їh opracjuvannja. Tak, za dopomogoju bezpilotnykiv zbyrajuťsja masyvy fotodanyh, a za dopomogoju big data provodyťsja ocinka biomasy ta parametriv rostu posiviv, miscja skupčennja ta vidsotok bur’janiv. Ci dani dajuť zmogu provodyty dyferencijovane zbagačennja dobryvamy riznyh marok, ščo v finali daje ekonomiju, z odnijeї storony, ta ekologičnišyj produkt – z inšoї», – rozpovidaje menedžer proektiv hmarnogo operatora Ucloud Vitalij Moskvin.
Na jogo dumku, same drony staly znahidkoju dlja agrosektoru ta poštovhom u svit novitnih tehnologij. Perše zavdannja, jake vykonuvaly drony na poljah – zabezpečennja bezpeky i zberežennja vrožaїv (zlodijstvo, kradižky). Agrariї mogly v reaľnomu časi duže švydko j operatyvno vyznačyty, de, hto i koly zavdaje škody pidpryjemstvu ta vžyty zahodiv:
— Narazi kompaniї, ščo nadajuť poslugy zboru ta obrobky informaciї z droniv, tisno spivpracjujuť z hmarnymy operatoramy: transljujuť foto ta video z BPLA onlajn, nakopyčujuť ta zberigajuť dani, formujuť masyvy big data. Možna skazaty, ščo z tandemu «dron-hmara» i počaloś totaľne vprovadžennja novitnih tehnologij v galuzi
Buď-jaki prylady vymirjuvannja, jakymy korystujeťsja, skažimo, agroholdyng, narazi z’jednujuťsja v jedynu systemu i je osnovoju dlja organizaciї roboty z danymy. «Skažimo, datčyky temperatury ta vologosti peredajuť dani dlja pobudovy optymaľnyh maršrutiv polyvu, jak pryklad. Vse ce stalo možlyvym pislja vhodžennja hmarnyh tehnologij v žyttja agrariїv. Za dopomogoju vydilenyh resursiv specialisty galuzi možuť švydko ta jakisno analizuvaty dani, nakopyčuvaty їh ta vykorystovuvaty bez pryv’jazky do robočogo miscja», – prodovžuje Vitalij Moskvin.
Uprovadžennja tehnologij v agrosektor sprovokuvalo j zrostannja aktyvnosti rozrobnykiv: na ukraїnśkomu rynku počaly z’javljatysja vse biľše kompanij, jaki proponujuť agrarijam tehnologični novynky za dostupnymy cinamy. Zaraz nad cym pracjujuť konstruktorśki bjuro v Kyjevi, Žytomyri, Lvovi, ščo rozrobljajuť ta zbyrajuť bezpilotni povitrjani aparaty dlja armiї ta agrariїv
Cyfrovyj reľjef ta onlajn-mapy: jak ce pracjuje
Pid čas obrobitku zemli, vyroščuvannja siľśkogospodarśkyh kuľtur ta zboru vrožaju važlyvisť geprostorovogo faktoru zrostaje. Vidtak, zastosuvannja sučasnyh elektronnyh kartografičnyh rišeń maje ključove značennja v cij sferi i dopomagaje vyrišuvaty čymalo problem agrokompanij.
Cyfrovi modeli reľjefu ta agrarnyj biznes
Na takij mapi vidobražajeťsja reľjefnisť zemeľnyh diljanok. Informacija je korysnoju, bo nyzynni diljanky zemli zazvyčaj shyľni do pidtopleń, v toj čas jak diljanky na pidvyščennjah možuť straždaty vid posuhy. Vidpovidno, možna efektyvno nalagodžuvaty zrošuvaľnu systemu, a takož zdijsnjuvaty posiv vologoljubnyh čy vologostijkyh roslyn v optymaľnyh dlja ćogo miscjah. Do takyh onlajn-map zazvyčaj prykripljujuť i suprovidnu elektronnu dokumentaciju – pasporty ob’jektiv, protokoly, foto toščo.
Zavdjaky kartografičnym rišennjam ukraїnśkyh rozrobnykiv stajuť možlyvymy:
- vizualizacija dynamiky analizu ğruntiv;
- analiz suputnykovyh znimkiv;
- stvorennja kart vrožajnosti kuľtur;
- vyznačennja najbiľš produktyvnyh ta vrožajnyh diljanok;
- vidstežennja dynamiky rozvytku kuľtur;
- kontroľ stanu poliv;
- prognoz vrožajnosti toščo.
Vykorystovujučy spektraľni sensory, fermer zmože otrymuvaty informaciju v riznyh spektraľnyh diapazonah dlja prorahunku vegetacijnyh indeksiv abo skladannja map rozpodilu ğruntiv. Vsi dani nadajuťsja z točnymy koordynatamy z možlyvistju detaľnogo vyvčennja i laboratornogo analizu. Rozrobnyky proponujuť dosyť strokati poslugy: monitoryng diljanky dronamy, zamiry polja, stvorennja kart vnesennja azotu ta gerbicydiv, zasobiv zahystu roslyn, stvorennja vizuaľnyh ta NDVI-map poliv toščo.
Analiz ğruntiv novymy zasobamy
Vlitku 2018-go ukraїnśkyj startap Soil Lines prezentuvav
Ukraїnśkyj startap stvoryv tehnologiju lazernogo analizu ğruntiv novu rozrobku — analizator ğruntu na bazi mikrolazera. Vin može vykorystovuvatysja u poľovyh umovah, pracjuje švydko ta koštuje deševše za analogični zakordonni rozrobky. Startap nadaje jakisnu i kiľkisnu informaciju pro himičnyj sklad gruntu i dozvoljaje udobrjuvaty ğrunt tiľky tymy elementamy, jaki neobhidni. Rozroblenyj prylad dozvolyť agrarijam istotno zmenšyty vytraty na dobryva i odnočasno pidvyščyty vrožajnisť, kažuť avtory.
Nad proektom pracjuje komanda včenyh z riznyh naukovo-doslidnyh instytutiv. Z Mižnarodnogo centru «Instytut prykladnoї optyky» NAN Ukraїny u proekti pracjujuť troje. Ce i sam SEO Sergij Ščukin, i dva rozrobnyka — Ruslan Lymarenko (vidpovidaje za častynu programnogo zabezpečennja), Sergij Frolov (hardware). Takož v komandi je predstavnyk Nacionaľnogo naukovogo centru «Instytut mehanizaciї ta elektryfikaciї siľśkogo gospodarstva» NAAN Ukraїny. Ce Leontij Lytvynjuk — tretij rozrobnyk v komandi.
Ciľova audytorija — ce agrokompaniї, kotri hočuť optymizuvaty svoї vytraty. Krim prodažu samogo analizatora, startap konsuľtuvatyme agrariїv, ščob ti vykorystovuvaly prylad maksymaľno efektyvno. Stane možlyvym smart-dobryvo: vnesennja lyše tyh elementiv i v tij koncentraciї, jaki dijsno neobhidni ğruntam na cij lokaciї
Čy snjaťsja androїdam vivci — i polja
U sviti zrostaje produktyvnisť siľśkogo gospodarstva. Pro ce, zokrema, rozpovidaje u svoїj praci pro točne zemlerobstvo kerivnyk galuzevoї praktyky agropromyslovogo sektora KPMG v Ukraїni Oleksandr Gavryljuk. Tak, u Novij Zelandiї bulo stvoreno okremu Asociaciju točnogo zemlerobstva, jaka u tomu čysli zajmajeťsja pidvyščennjam obiznanosti v pytannjah vykorystannja tehnologij točnogo zemlerobstva v siľśkogospodarśkyh systemah. Odnym iz uspišnyh prykladiv tehnologij točnogo zemlerobstva, ščo znajšla vykorystannja u cij kraїni, je rozrobka amerykanśkoї kompaniї The Climate Corporation 17. Vona analizuje dani pro pogodu ta ğrunt i nadaje fermeram rekomendaciї ščodo pidvyščennja vrožajnosti za cyh umov.
Pro možlyvisť
I v poli, i v kovorkingu — jak MHP Accelerator šukaje cikavi proekty vprovadžennja štučnogo intelektu v agrosferu v Ukraїni
Oleksij Utešev (MHP Accelerator): — Perevedu pytannja pro agrosferu na okremu sferu: vyroščuvannja ptyci. U nas pracjujuť rozumni ljudy, jaki stavljať zadači, kontroljujuť їh, analaziujuť i kažuť, jaki zminy potribno vnesty. Ta ce odnakovo ljudy. I my rozgljadajemo ce, jak odyn iz variantiv. Možlyvo, u nas bude systema, jaka zaležno vid zovnišnih faktoriv vstanovyť pevni ciľovi pokaznyky, potim rozpodilyť use ce, prokontroljuje, viźme z bazy danyh krašči rezuľtaty, proanalizuje, čy vse spracjuvalo dobre čy potribno ščoś zminyty i tak dali. Ta rič u tim, ščo ptahivnyctvo — ce ne metalurgija, de potribno vytrymuvaty konkretnu temperaturu plavlennja stali čy šče ščoś. Tut nadzvyčajno bagatofaktorna systema, na neї vplyvajuť desjatky faktoriv, ale my cym cikavymosja. Tomu ce odyn iz krokiv, jaki my zaraz robymo.
Andrij Kijanenko (MHP Accelerator): — Didžytalizacija jakraz poljagaje v tomu, ščob minimizuvaty ljudśkyj faktor i otrymaty ti dani, jaki dijsno je pravdyvymy. I vže na osnovi nyh robyty vysnovky, pryjmaty upravlinśki rišennja toščo. Zastosuvannja štučnogo intelektu — ce dijsno toj naprjamok, v jakomu my hočemo ruhatyś. Ja dumaju, zaraz cej jakraz i je toj osnovnyj svitovyj trend, kudy buduť ity vsi. Do reči, štučnym intelektom možna keruvaty ne tiľky v roslynnyctvi, ale j v uśomu inšomu i u ptahivnyctvi takož. Uže śogodni my majemo zbyraty dani dlja pobudovy cijeї systemy v majbutńomu.
Programne zabezpečennja ta «zalizo» dlja agrobiznesu: jak ce pracjuje
Na dumku Customer Success Director kompaniї Terrasoft Jevgena Gorbačova, na rozvytok siľśkogo gospodarstva staly vse biľše vplyvaty tehnologiї, ne pov’jazani bezposeredńo z vyroščuvannjam ta zborom siľśkogospodarśkyh kuľtur, a vidpovidaľni za planuvannja, upravlinnja biznes-procesamy, prodaž vrožaju, a takož komunikaciї z potencijnymy pokupcjamy po riznyh kanalah.
«Okrim IT dlja fermerstva, agrobiznes potrebuje avtomatyzaciї najriznomanitnišyh skladovyh svojeї dijaľnosti. Ce — bjudžetuvannja, kontroľ dohodiv i vytrat, upravlinnja personalom, proektamy, prodažamy, dogovoramy ta dokumentacijeju ta bagato inšogo. Dlja ćogo agrokompaniї vprovadžujuť systemy CRM (upravlinnja vzajemynamy z klijentamy) ta BPM (upravlinnja biznes-procesamy), jaka pokryvaje biľšisť zavdań i može ob’jednaty, «orkestruvaty» inše najavne programne zabezpečennja. Na osnovi BPM-systemy takož je galuzevi rišennja dlja upravlinnja zemeľnym fondom, prognozuvannja vrožajnosti na osnovi statystyčnyh danyh, planuvannja zemeľnyh robit, posivu ta zboru vrožaju», – rozpovidaje Jevgen Gorbačov.
Pošyrena v Ukraїni platforma bpm’online, jaka mistyť instrumenty upravlinnja vzajemynamy z klijentamy ta keruvannja biznes-procesamy — rozrobka ukraїnśkoї kompaniї Terrasoft. Vona maje jak veb-format, tak j format mobiľnogo dodatku dlja populjarnyh OS. U kompaniї, ščo rozrobyla systemu, zauvažujuť: popytom v agrobiznesu korystujeťsja funkcionaľnisť CRM-systemy pid nazvoju «poľovi prodaži». Ce — možlyvisť planuvaty ta fiksuvaty v dodatku zovnišni zustriči, demonstruvaty zakupnykovi najavnu siľśkogospodarśku produkciju ta robyty odrazu zamovlennja. Takož v mobiľnomu dodatku vyїzni inženery, jaki pracjujuť iz agrotehnikoju, fiksujuť dani pro nespravnosti ta nadane servisne obslugovuvannja.
Blic: Industrija їži v Ukraїni — čy varto vidkryvaty svij restoran
Ne lyše stacionarne programne zabezpečennja
Komanda, jaku sformuvaly studenty magisterśkoї programy z nauk pro dani (Data Science) Ukraїnśkogo Katolyćkogo universytetu, peremogla
AI dlja fermeriv — studenty UKU vygraly mižnarodnyj konkurs ta $20 tys u finali mižnarodnogo konkursu 2017 Queen‘s International Innovation Challenge. Komanda magistrantiv UKU Seat & Eat rozrobyla proekt Crop Saver. Vin poljagaje u zastosuvanni štučnogo intelektu (AI) dlja vyznačennja hvorob u roslyn.
Jakščo dopovnyty programnyj produkt «zaliznoju» skladovoju, možna otrymaty šče krašči rezuľtaty dlja monitoryngu roslyn. Naočnyj pryklad — ukraїnśkyj startap BIOsens MYCO zdaten švydko vyznačyty vmist mikotoksyniv v zernovyh kuľturah. Prylad, jakyj rozrobljaje komanda molodogo včenogo Andrija Karpjuka, može pracjuvaty
Predstavleno ukraїnśku rozrobku, zdatnu myttjevo vyznačaty vmist toksyniv v zernovyh v poli abo na elevatori. Vin zdaten za 10 hvylyn pokazaty vmistu škidlyvyh rečovyn v zerni. BIOsens MYCO može staty pomičnym agrokompanijam, jaki zakupovujuť zernovu produkciju v riznyh miscjah dlja formuvannja velykyh partij. Mobiľni i zručni biosensory ne tiľky ubezpečať vid škidlyvyh rečovyn, ale i zdeševljať proces doslidžennja produkciї. Zaraz analizy dovodyťsja robyty v stacionarnyh laboratorijah i dovgo čekaty їh rezuľtativ. Krim togo, prylad stane v nagodi i dlja analizu kormiv pid čas goduvannja — dlja profilaktyky zahvorjuvań u tvaryn.
A šče raniše komanda ukraїnciv z Dnipra rozrobyla
U Dnipri predstavyly robota-zemleroba avtonomnogo siľśkogospodarśkogo robota AgroSmart L, ščo zdatnyj avtomatyzuvaty vsi poľovi roboty. Kompleks, jakyj prezentuvaly vynahidnyky, skladajeťsja z systemy «mini-traktoriv» i naboru navisnyh manipuljatoriv, jakyj pidbyrajeťsja indyviduaľno dlja kožnogo fermera i konkretnyh umov zemlerobstva. Korysne navantažennja platformy — 50 t.
Poky odni pracjujuť nad ğruntamy, inši ukraїnśki rohrobnyky vyrišujuť pytannja zrošennja poliv. Rozrobnyky startapu Water Cloud UA govorjať pro te, ščo їhnij vynahid dozvolyť zaoščadyty miľjony gryveń na zrošenni i zabezpečyty polyv kuľtur v regionah, de sposterigajuťsja problemy z postavkamy prisnoї vody. Zovni prystrij shožyj na tradycijnyj kuler, voda u jakomu utvorjujeťsja z kondensatu. U prystroju je «mozok», ščo keruje procesom zboru vology i її očyščennja. Ustanovka pracjuje
Ukraїnśki rozrobnyky stvoryly zrošuvaľnu tehnologiju za pryncypom kondycionera, prote grošej na elektroenergiju vytračaty ne treba, oskiľky je sonjačna batareja. U seredńomu na pole rozmirom 1 ga bude potribno vid 15 do 20 takyh ustanovok. Okupnisť — protjagom odnogo sezonu.
Koncentracija idej — u akseleratorah
U lystopadi 2017 roku na dopomogu agrarijam pryjšly
UNIT.City ogolosyv pro zapusk platformy AGRITECH UNIT u Parku innovacij UNIT.City. Do spivpraci z AGRITECH UNIT možuť dolučytysja ukraїnśki agritech-startapy, agroholdingy, tehnologični kompaniї, mižnarodni partnery. Za slovamy CEO UNIT.City Maksa Jakovera, v innovacijnomu parku stvorjujeťsja pravyľna koncentracija takyh kompanij, proektiv ta ljudej. Platforma vidkryla pered nymy šyroki možlyvosti dlja netvorkingu, ekspertnyh konsuľtacij ta testuvannja idej. V partnerstvi z kompanijeju SmartFarming komanda innovacijnogo parku doslidyla rynok agrarnyh innovacij v Ukraїni i prezentuvala peršu mapu agritech-proektiv.
Ukraїnśkyj velykyj agrobiznes: pryklad «MHP»
Providnyj agroholdyng Shidnoї Jevropy «Myronivśkyj Hliboprodukt» obrobljaje odyn z najbiľšyh zemeľnyh bankiv Ukraїny — blyźko 370 tys ga u 14 oblastjah Ukraїny. Uprodovž 20-ričnoї dijaľnosti kompanija postijno vdoskonaljuje vyrobnyctvo, vidkryta do innovacij ta aktyvno vprovadžuje novitni dosjagnennja nauky i tehniky.
«Za ostanni 5 rokiv aktyvno rozvyvalysja systemy Farm management, systemy točnogo zemlerobstva, systemy dystancijnogo zonduvannja zemli (DZZ), systemy GPS-monitoryngu transportnyh zasobiv, geoinformacijni systemy (GIS), upravlinnja agrovyrobnyctvom, avtomatyzacija vyrobnyčyh procesiv nakopyčennja baz danyh, strukturuvannja i analiz informaciї, suputnykovyj monitoryng, vykorystannja bezpilotnyh litaľnyh aparativ (BPLA), vprovadžennja ARM-agronoma toščo», – rozpovily redakciї Na chasi v agroholdyngu.
Iz 2016 roku v kompaniї bulo započatkovano proekt iz vprovadžennja geoinformacijnoї systemy dlja avtomatyzovanogo obliku zemeľnogo banku z metoju zberežennja rodjučosti ugiď, optymizaciї vytrat na vyrobnyctvo; provedennja audytu zemeľnogo banku i rozroblennja jedynyh standartiv dlja vsih pidpryjemstv
Vprovadžennja takoї informacijnoї systemy dalo zmogu zmenšyty navantažennja na pracivnykiv zemeľnyh viddiliv i vykorystovuvaty informaciju pro zemeľnyj bank v inšyh programah abo dodatkah. Tak, v MHP stvoryly jedynu platformu dlja zboru, zberigannja i obrobky danyh pro obrobljuvani zemeľni plošči z čitkym geopozycionuvannjam. «I ce daje svoї rezuľtaty. Aktuaľni kontury poliv i kartografuvannja posiviv vykorystovujuťsja pidpryjemstvamy holdyngu dlja pidvyščennja točnosti tehnologičnyh robit z vyroščuvannja roslyn. Teper agronomy otrymaly možlyvisť značno efektyvniše kontroljuvaty stan posiviv, urožajnisť tijeї čy inšoї diljanky, a takož dozovano i efektyvno vykorystovuvaty dobryva i zasoby zahystu roslyn», – nagološujuť v MHP.
Aktyvno rozvyvajuťsja systemy točnogo zemlerobstva — STRIP-TILL ta NO-TILL, jaki, v svoju čergu, dajuť ne tiľky možlyvisť ekonomiї resursiv (posivnyj material, dobryva, energonosiї) vid 20%, a šče j dodatkovo zberigajuť vlastyvosti ğruntu i vologu v ńomu. Vykorystannja bezpilotnykiv dlja vizuaľnogo monitoryngu ta nakopyčennja bazy danyh za stanom posiviv dozvolylo zmenšyty vytraty na energonosiї, dobryva, zasoby zahystu roslyn, posivnyj material. Zaraz MHP aktyvno vyprobovuje tehnologiї zminnyh norm vysivu, vytoku, vnesennja mineraľnyh i organičnyh dobryv.
Okrim ćogo, na pidpryjemstvah holdyngu vykorystovujeťsja sonjačna energija. Dlja ćogo vstanovljujuťsja sonjačni batareї. Pilotnyj proekt uže rik dije na «Myronivśkij ptahofabryci». Na odnij z vyrobnyčyh brygad bula vstanovlena sonjačna paneľ potužnistju 9 kVt, jaka nadaje elektroenergiju dlja propusknogo punktu, zabezpečuje tam osvitlennja, opalennja, pidigriv vody. Okupnisť danogo proektu – blyźko 5 rokiv. U planah kompaniї vstanovyty taki paneli na vsih ptašnykah. Krim togo, ščob maksymaľno efektyvno vykorystovuvaty vsi najavni resursy i pidtrymuvaty povnyj cykl vyrobnyctva, na pidpryjemstvah MHP, zokrema, na «Myronivśkomu zavodi z vygotovlennja krup i kombikormiv» dije koteľnja, jaka pracjuje na biopalyvi — sonjašnykovomu lušpynni z olijepresovyh zavodiv, ščo daje zmogu zabezpečyty paroju tehnologični procesy i vlasni potreby pidpryjemstva bez vykorystannja gazu.
Ugody na agrorynku — ta zakordonni investory
Ukraїnśki rodjuči ğrunty ta potencial tvarynnyctva j nasinnyctva pryvabljujuť do Ukraїny zakordonnyh investoriv. Oś lyše dejaki ugody, realizovani protjagom 2018 roku:
- Saudivśka siľśkogospodarśka ta tvarynnyćka investycijna kompanija Salic prydbala
Kompanija z Saudivśkoї Araviї kupuje ukraїnśkyj agroholdyng agroholdyng «Mrija» — predmetom zacikavlenosti stalo vyroščuvannja zernovyh kuľtur. - Investycijna kompanija Kadorr Group vkladaje
Kompanija Kadorr Group investuje v ukraїnśkyj agrosektor $400 mln $400 mln v ukraїnśkyj agrobiznes — a produkt pide na eksport do arabśkyh kraїn. - Nimećkyj koncern Bayer vidkryv
Koncern Bayer investuvav $200 mln u nasinnjevyj zavod v Ukraїni na Žytomyrščyni zavod iz vyrobnyctva nasinnja siľśkogospodarśkyh kuľtur — i vklav u ce $200 mln. - Japonśkyj koncern Sumitomo prydbav
Japonci prydbaly vyrobnyka nasinnja z Ukraїny dlja 3,5 tys agrofirm kontroľnyj paket velykogo postačaľnyka nasinnja «Spektr-Agro». - Jevropejci investuvaly
Jevropejci vidkryly v Ukraїni proteїnovyj zavod za $10 mln $10 mln u proteїnovyj zavod dlja tvarynnyctva na Kyїvščyni. - Korejśki traktory skladatymuť
Na zavodi ZAZ startuje skladannja korejśkyh traktoriv na potužnostjah ZAZ. - Iz 2017 roku Ukraїna eksportuje
Z Ukraїny eksportuvatymuť moloko v Kytaj moloko ta moločnu produkciju do Kytaju. - Ukraїnśkyj vyrobnyk kavuniv «Pivdennyj sojuz» vede peremovyny
Najbiľšyj ukraїnśkyj vyrobnyk kavuniv vede peremovyny z Walmart z zakordonnymy merežamy supermarketiv ščodo postačannja svojeї produkciї za kordon (raniše vin uslavyvsja zavdjaky «barži z kavunamy»
Barža is back: Kavuny ukraїnśkogo agroholdyngu znovu plyvuť Dniprom).
Odni inozemci investujuť v agrosektor, inši — tut pracjujuť
Poky odni lyše vkladajuť kapitaly ta zapuskajuť tut dočirni kompaniї z ukraїnśkym menedžmentom, inši inozemci sami vže ne peršyj rik očoljujuť
Inozemci, jaki reformujuť agrosferu v Ukraїni — hto vony agrobiznesy v Ukraїni. Jogo predky rokamy zajmalysja vyroščuvannjam cukru v Gluhovi, baťko ž buv včenym i pracjuvav nad tehnologijamy biopalyva z ripaku. Mišeľ Tereščenko perekonanyj: v Ukraїni povno nerealizovanyh možlyvostej, jaki potribno tiľky rozgledity. Vin stav merom Gluhova, a neščodavno zajavyv pro namir balotuvatysja na posadu prezydenta Ukraїny na vyborah 2019 roku.
Tomaš Fiala pracjuje investbankirom v Ukraїni oś uže 21 rik. Svij šljah rozpočav jak investycijnyj bankir u Bayerische Vereinsbank v Prazi. Vse zminylosja, koly jogo poprosyly očolyty investycijnyj bank v Centraľnij ta Shidnij Jevropi Wood & Co. z ofisom v Kyjevi. Popracjuvavšy v Ukraїni, Fiala vyrišyv povernutysja — i vidkryv v Ukraїni vlasnu investycijnu kompaniju Dragon Capital. Fiala vyznajeťsja, ščo dynamika rozvytku APK za cej period jogo vražaje.
Poky ukraїnśki biznesmeny dyvylysja v storonu metalurgiї, a dejaki kraly, Karl Sturen bačyv perspektyvu siľśkogo gospodarstva. Pidpryjemeć vykupyv staryj konservnyj zavod v Hersonśkij oblasti. Tak Ukraїna otrymala torgovu marku ketčupu «Čumak», a takož bezlič inšyh produktiv harčuvannja. Zaraz že šved zajmajeťsja novym biznesom – vitroenergetykoju.
Falk Nebiger pracjuje v Ukraїni z 1992 roku, z togo času nimeć vidkryv bagato biznesiv samyh riznyh naprjamkiv – vid sfery harčovoї promyslovosti do modnyh butykiv. Restorator-pidpryjemeć volodije merežeju zakusočnyh «Mister Snek». Dlja jogo biznesu dynamika rozvytku ukraїnśkogo APK pozytyvna.
Kornelis Huzinha pryїhav z Niderlandiv dlja togo, ščob vidrodyty ukraїnśke selo na Čerkaščyni. Vse počalosja v 2001 roci z nevelykoї jevropejśkoї delegaciї v Mańkivśkyj rajon Čerkaśkoї oblasti. Te, ščo pobačyly jevropejśki agrariї, šokuvalo їh: zanepad buv suciľnym. Popry gnitjuči vražennja, dekiľka pidpryjemciv spiľno z ukraїnśkymy agrarijamy domoglysja dozvolu zajmatysja tut siľśkym gospodarstvom. U їh čysli buv i Huzinha, jakyj zgodom stav glavoju FG «Kyščenci».
Deržava ta IT-pidtrymka fermeriv
U proekti Deržavnoї ciľovoї programy rozvytku agrarnogo sektoru ekonomiky do 2021 roku, jaku zatverdženo postanovoju ukraїnśkogo urjadu, osoblyvyj akcent zrobleno na vprovadženni tehnologij ta innovacij u vkazanu sferu. Aby pidvyščyty konkurentospromožnisť agrovyrobnykiv, zaplanovano taki kroky:
- pidvyščennja energoefektyvnosti ta energozberežennja šljahom modernizaciї vyrobnyctva ta vprovadžennja novitnih tehnologij;
- vprovadžennja energooščadnyh tehnologij glybokoї pererobky siľśkogospodarśkoї produkciї u harčovij ta pererobnij promyslovosti;
- stymuljuvannja tehničnoї modernizaciї siľśkogospodarśkogo vyrobnyctva čerez zrostannja rivnja ukraїnśkogo vyrobnyctva siľśkogospodarśkoї tehniky ta obladnannja.
IT-fahivci, fermery ta vlasnyky pidpryjemstv «znahodjať» odne odnogo, spilkujuťsja ta poglybljujuť spivpracju odne iz odnym. Zahid provodyťsja za pidtrymky profiľnogo Ministerstva agrarnoї polityky ta prodovoľstva: deržava zacikavlena u spivpraci IT-fahivciv ta fermeriv. U 2018 roci takyj hakaton provely u ljutomu. Jogo vidvidaly ponad 150 rozrobnykiv ta agrariїv z riznyh kutočkiv Ukraїny. Vony napracjuvaly 25 proektiv, 15 z jakyh bulo rozrobleno bezposeredńo pid čas konkursu.
Peremožcjamy Vseukraїnśkogo hakatonu agrarnyh innovacij u 2018-mu staly rozrobnyky proektu Organic Portal. Komanda otrymala sertyfikat na 25 tys grn dlja podaľšogo rozvytku. Suť proektu u stvorenni geoportalu ščodo pošuku diljanok dlja potreb organičnogo vyrobnyctva ta podaľšoї konsaltyngovoї pidtrymky vid ekspertiv vidpovidno do gruntovo-klimatyčnyh parametriv: ščo vyroščuvaty, jak dogljadaty toščo.
Druge misce rozdilyly proekty Rest & Buy ta StopAgriLoss. Obydvi komandy otrymaly sertyfikaty na 10 tys grn. Rest & Buy – proekt analityčnogo marketplejsu dlja eksportu ta realizaciї niševyh kuľtur. StopAgriLoss – proekt vykorystannja nanomarkeriv dlja identyfikaciї pohodžennja zasobiv zahystu roslyn ta inšyh ridkyh agrohimikativ dlja kontrolju vnesennja ta zapobigannja kontrafaktu. Tretje misce posiv proekt ChesnoQ – platforma spožyvaćkogo kontrolju jakosti siľśkogospodarśkoї produkciї malyh lokaľnyh vyrobnykiv.
Peremožcem u nominaciї gotovyh proektiv stav dodatok dlja monitoryngu cin na agroprodukciju FreshBot, jakyj dozvoljaje monitoryty ponad 900 džerel po vśomu svitu ščodnja zi švydkym vidstežuvannjam najmenšyh kolyvań ciny na gotovu produkciju.
P.S.: Specialisty ukraїnśkoї asociaciї AgTech narahuvaly v Ukraїni ponad 70 agro-tech startapiv. Gotujučy cej material, redakcija Na chasi zvernulasja zi informacijnym zapytom do Minagropolityky ščodo kiľkosti mobiľnyh dodatkiv ta tehnologičnyh novynok v obigu ukraїnśkyh agrariїv. U vidomstvi ne nadaly taku informaciju u dvotyžnevyj strok, a pislja povtornogo zapytu zaznačyly, ščo їm na ce znadobyťsja ščonajmenše 30 dniv.
Матеріал підготовлено в рамках реалізації грантового конкурсу від ГО «Інтерньюз-Україна» за фінансової підтримки Швеції та Internews (проект Audience understanding and digital support). Думки, виражені в цій публікації, відображають виключно точку зору автора
