Čy zakonne vykorystannja Bitcoin v Ukraїni

Sered ključovyh perevag Bitcoin, jaki najčastiše nazyvajuť, — zahyščenisť kryptovaljuty vid infljaciї, perepadiv ekonomičnogo rozvytku ta nestabiľnosti nacionaľnyh bankivśkyh system. Prote odnočasno navkolo bitkoїnu, efiru ta inšyh kryptovaljut sformuvalasja nyzka mifiv ta uperedžeń. Varto detaľniše pro nyh pogovoryty.

Jak z’javyvsja Bitcoin?

Počatkom istoriї kryptovaljut vvažajuť 2008 rik. Same todi v interneti z’javyvsja dokument z opysom bitkoїna, opublikovanyj pid im’jam Satosi Nakamoto (Satoshi Nakamoto). Do cyh pir nemaje jedynoї dumky, čy pid cym imenem hovajeťsja odna ljudyna, a čy grupa rozrobnykiv.

Spočatku popyt na kryptovaljutu buv lyše sered ğikiv, matematykiv ta kryptografiv. Na toj moment kryptovaljuta bula vyključno dokazom togo, ščo možlyvi elektronni groši, jaki ne majuť garantovanogo zabezpečennja.

U 2010 roci bulo stvoreno peršyj obminnyk, kotryj obminjuvav kryptovaljutu na dolary SŠA. V cej že rik odyn korystuvač kupyv u inšogo 2 picy za 10 tys bitkoїniv (todi ce bulo blyźko $25).

Splesk interesu do bitkoїniv vidbuvsja u 2014 roci. Same ćogo roku kryptovaljuty do oplaty počaly pryjmaty odrazu dekiľka kompanij — Microsoft, Dell, Greenpeace, Virgin Galactic, Wikipedia. Uklavšy partnerstvo z BitPay, Microsoft dodav bitkoїn jak sposib oplaty riznogo cyfrovogo kontentu, v tomu čysli mobiľnogo, a takož v jakosti zasobu splaty za igry ta pidpysky Xbox. Detaľniše pro tehnologičnu storonu bitkoїnu ta inšyh kryptovaljut možna diznatysja u našomu okremomu materialiBTC, ETH, ICO — ščo ce take i jak ce pov’jazane odne iz odnym.

Mif №1: Usi kryptovaljuty perebuvajuť poza mežamy zakonnogo obigu

Stanom na lito 2017 roku v Ukraїni nemaje oficijnoї zaborony na vykorystannja kryptovaljuty. Za jurydyčnymy pravylamy dije pryncyp «dozvoleno vse, ščo ne zaboronene dijučym zakonodavstvom». Vidtak ne možna nazyvaty bitkoїn, efir čy inši kryptovaljuty zaboronenymy — bo v ukraїnśkomu Karnomu kodeksi ta pidzakonnyh aktah zaborona na їhnje vykorystannja ne figuruje. Takož kryptovaljuty vyznano zasobom platežu v nyzci kraїn.

Mif №2: Kryptovaljuty vygadaly, aby finansuvaty teroryzm

Vykorystannja kryptovaljut v jakosti zasobiv splaty za tovary ta poslugy na majdančykah na kštalt Silk Road ta v «Darkneti»Temnyj bik anonimnosti — ščo take Darknet i jak vin pracjuje stalo pryvodom dlja pošyrennja šče odnogo mifu. Naspravdi, kryptovaljuty finansujuť teroryzm ne biľše, aniž dolary SŠA čy rosijśki rubli. Ce — finansovyj instrument, zastosuvannja jakogo zaležyť vyključno vid togo, hto, jak i naviščo nym korystujeťsja. Gotivka dlja nelegaľnyh operacij iz narkotykamy, zbrojeju čy torgivleju ljuďmy vykorystovujeťsja nabagato častiše za buď-jaki elektronni groši.

Mif №3: Kryptovaljuta je masštabnoju finansovoju piramidoju

U zviti 2014 roku Rada Federaciї Švejcariї u vidpoviď na zapyt ščodo «piramidnoї» pryrody bitkoїnu oficijno zajavyla, ščo systema virtuaľnyh grošej ne daje garantovanyh obicjanok prybutku, prytamannyh «shemam Ponzi» čy analogičnym «piramidam». Tomu Bitcoin ne vvažajeťsja instrumentom finansovyh piramid. Zgodom analogičnyj vysnovok bulo nadano urjadom Velykobrytaniї.

Jak vreguľovano pravovu pozyciju ščodo bitkoїniv v Ukraїni ta sviti?

Kryptovaljuta z točky zoru nacionaľnogo ukraїnśkogo zakonodavstva ne je grošyma. U lystopadi 2014 roku NBU nadav roz’jasnennja, ščo rozgljadaje Bitcoin jak grošovyj surogat, jakyj ne zabezpečenyj reaľnoju vartistju, i ne može vykorystovuvatysja fizyčnymy ta jurydyčnymy osobamy na terytoriї Ukraїny jak zasib platežu. Pryčyna — «ce superečyť normam ukraїnśkogo zakonodavstva». Odnak roz’jasnennja NBU ne vstanovljuje vidpovidaľnisť za vykorystannja kryptovaljut (bo ne je zakonom, kodeksom čy inšym obov>jazkovym do vykonannja jurydyčnym aktom) i tomu je radše perestorogoju, niž normoju.

Sudy, rozgljadajučy superečky ščodo virtuaľnyh rozrahunkiv, pryhodjať do odnogolosnoї dumky, ščo kryptovaljuta ne je ni riččju, ni majnovymy pravamy i vzagali ne nese v sobi nijakyh materiaľnyh oznak.

U sviti stavlennja do systemy virtuaľnyh grošej istotno vidriznjajeťsja. Dejaki kraїny vsiljako їh zaohočujuť (Avstralija, Nimeččyna, Niderlandy, Nova Zelandija, Singapur). Je ti, v jakyh vykorystannja kryptovaljut ta їhnij «vydobutok»Čy varto vam stavaty majnerom? suttjevo obmeženi (Indonezija, Kytaj). Prjami zaborony na śogodnišnij deń. za danymy Finance.ua, vstanovleni tiľky v Boliviї, Ekvadori, Taїlandi i V’jetnami.

U dejakyh kraїnah, napryklad, v Japoniї, kryptovaljuta vyznajeťsja finansovym aktyvom. Pry ćomu elektronni groši ne vvažajuťsja zakonnym platižnym zasobom, a rozgljadajuťsja jak zasib obminu. U Kanadi ž, navpaky, možna naviť otrymaty cyfrovu zarobitnu platu. Tam že kryptovaljuty, otrymani vnaslidok majninğu, obkladajuťsja podatkom na prybutok.

Ispanija šče v 2014 roci vyznala BitcoinBitcoin prodovžuje byty rekordy oficijnoju platižnoju systemoju. Cja iniciatyva vyhodyla vid podatkovoї inspekciї kraїny, jaka provela analiz vykorystannja kryptovaljuty v kraїni i dijšla vysnovku, ščo cej proces neobhidno legalizuvaty i opodatkuvaty.

Jak pidsumok, možemo zaznačyty, ščo deržavy zi slabkoju ekonomikoju ne gotovi do vprovadžennja podibnyh platižnyh system. I navpaky, vysokorozvyneni kraїny vse ž pragnuť vreguljuvatyU Avstraliї proponujuť pryjnjaty Bitcoin jak oficijnu valjutu elektronni plateži. Dlja ćogo dostatńo stvoryty dlja nyh jurydyčni mehanizmy ta peredbačyty porjadok opodatkuvannja.

Jak pracjuje opodatkuvannja bitkoїniv?

Čynnyj Podatkovyj kodeks Ukraїny zobov’jazuje deklaruvaty dohid, otrymanyj na terytoriї Ukraїny i splačuvaty vidpovidni podatky. Uhylennja vid splaty podatkiv je pravoporušennjam i zagrožuje prytjagnennjam vynnyh do administratyvnoї ta kryminaľnoї vidpovidaľnosti. Odnočasno vynykaje pravova kolizija, bo bitkoїny ne vyznani v našij kraїni oficijno. Pry ćomu dejaki ukraїnśki parlamentari naviť zadeklaruvalySered ukraїnśkyh parlamentariv vyjavylysja try Bitcoin-miľjonera vlasni statky u kryptovaljutah.

Na terenah kraїn Jevropy je rišennja Jevropejśkogo sudu z prav ljudyny vid 22 žovtnja 2015 roku u spravi «Hedkvist proty Šveciї». U ćomu pozovi sud uhvalyv, ščo operaciї z bitkoїnamy ta inšymy virtuaľnymy valjutamy na terytoriї JeSU lypni 2017-go do JeS vyrušyly 1,9 mln ukraїnciv ne povynni obkladatysja podatkom na dodanu vartisť.

Vidpovidno do novyh jevropejśkyh pravyl, ugody, pov’jazani z valjutamy, banknotamy i monetamy, ščo vykorystovujuťsja jak zakonnyj platižnyj zasib, ne povynni obkladatysja podatkom na dodanu vartisť. Oskiľky rišennja Jevropejśkogo Sudu je obov’jazkovymy na terytoriї Ukraїny, to pry sudovyh rozgljadah analogičnyh sytuacij sudy posylajuťsja na rišennja u spravi «Hedkvist proty Šveciї». Nuľova stavka PDV — ce jedyne pom’jakšennja stosovno režymu opodatkuvannja dohodiv vid zastosuvannja kryptovaljut. Dohid fizyčnoї osoby, otrymanyj u vygljadi cyfrovoї valjuty, v Ukraїni opodatkovujeťsja za standartnoju stavkoju 18%. Jakščo ž prybutok otrymala jurydyčna osoba, to tut riveń opodatkuvannja zaležyť vid obranoї systemy opodatkuvannja dlja takoї osoby.

Jaki ryzyky pov’jazani iz vykorystannjam kryptovaljut?

Osnovnyj ryzyk dlja ukraїnśkyh korystuvačiv kryptovaljut — te, ščo Podatkova služba može vyznaty taki operaciї nereaľnymy, a samu ugodu – nikčemnoju. Odnak, pry naležnomu dokumentaľnomu oformlenni tranzakcij, i cej ryzyk možna minimizuvaty. Druga grupa ryzykiv — prytjaguvannja do vidpovidaľnosti. Hoča poky ščo v Rejestri sudovyh rišeń nemaje vypadkiv, koly pry zakonnomu vykorystanni kryptovaljut kogoś bulo zasudženo čy prytjagneno do kryminaľnoї vidpovidaľnosti. Finansove zakonodavstvo Ukraїny v častyni vykorystannja kryptovaljut vse šče potrebuje doopracjuvannja.