eyvind
Ramkova programa JeS «Kreatyvna Jevropa» daje bezlič možlyvostej ne lyše konkretnym kuľturnym projektam, ale j cilym mistam.
Ščo ce — Kuľturna stolycja Jevropy?
U 1983 roci ministerka kuľtury Greciї Melina Merkuri vyrišyla, ščo todi šče Jevropejśki Spiľnoty (organizacija, ščo pereduvala stvorennju Jevropejśkogo Sojuzu) nedostatńo prydiljajuť uvagy kuľturi. Vona zaproponuvala programu jevropejśkyh mist kuľtury, jaka u 2009 roci otrymala teperišnju nazvu — Kuľturnyh stolyć. Peršym kuľturnym mistom stali ridni dlja Merkuri Afiny.
U sučasnosti, kožnogo roku Rada Ministriv JeS obyraje try jevropejśkyh mista ta ogološuje їh kuľturnymy stolycjamy. Ce označaje, ščo u cyh mistah prohodytyme velyka nyzka masštabnyh panjevropejśkyh zahodiv: koncerty, konferenciї, lekciї, vystavky, festyvali toščo. Vsi ci zahody napravleni na propaguvannja riznyh jevropejśkyh kuľtur, v tomu čysli, zvisno, pryjmajučoї storony.
Do Kuľturnyh stolyć їduť gosti zi vsijeї Jevropy, ščo spryčynjaje neabyjakyj bum u turystyčnij ta kuľturnij sferah.
Jak obyrajuť kuľturni stolyci?
Kožnogo roku speciaľna komisija z kuľturnyh ekspertiv ocinjuje zajavky na učasť, jaki podajuť sami mista, na roky vpered. Rišennja ekspertiv zgodom zatverdžuje Rada ministriv Jevropejśkogo Sojuzu.
Na śogodni, mista vyznačeni do 2024 roku vključno. Vybir 2025 ogolosjať ćogorič, u grudni.
Jakyj vplyv maje status kuľturnoї stolyci na mista?
U doslidženni iniciatyvy kuľturnyh stolyć 2004 roku biľš jak 80% respondentiv zaznačyly, ščo sered usih podij, «Kuľturna stolycja» mala najbiľšyj vplyv na їhni mista. Olimpiada ta Ekspo (svitova vystavka) — lyše nastupni u rejtyngu.
Šče biľš krasnomovnoju je statystyka VVP na dušu naselennja z doslidžennja Madrydśkogo universytetu imeni Karla III 2016 roku. Vony porivnjaly mista-peremožci programy z tymy mistamy, jaki takož braly učasť u zmaganni za status kuľturnoї stolyci, ale ne vygraly.
Pid čas zmagań tempy zrostannja VVP u vsih mistah je pryblyzno odnakovymy, prote ščojno ogološujuť peremožciv (faza 1), vony suttjevo vidryvajuťsja u švydkosti zrostannja ekonomiky. Vrešti, naukovci pidrahuvaly, ščo strybok u zrostanni VVP tryvaje ne lyše do ogološennja mista stolyceju, ale j protjagom roku, poky cej status je aktyvnym, i šče — do 5 rokiv zgodom. Takym čynom, status kuľturnoї stolyci pryšvydšuje ekonomiku mista vprodovž cilyh 10 rokiv.
U 2013 roci vlada francuźkogo Marselja povidomyla pro rekordnu kiľkisť turystiv, ščo prybula do mista — 11 miľjoniv. U Vroclavi, ščo buv kuľturnoju stolyceju u 2016 roci, 40% predstavnykiv kreatyvnyh industrij vidznačyly zrostannja vytorgu. Do togo ž, ce poľśke misto pryvabylo ponad 600 miľjoniv investycij.
Vtim, ekonomika — ne jedynyj vymir vplyvu programy na mista. Dodajte do ćogo infrastrukturu — masštabni zminy, revitalizaciju promyslovyh rajoniv (jak u slovaćkomu Košyce), stvorennja komfortnogo miśkogo seredovyšča ta novi ob’jekty na kštalt Muzeju Seredzemnomorśkoї kuľtury u Marseli, jakyj pobuduvaly speciaľno dlja roku kuľturnoї stolyci.
Zvisno ž, najgolovniše — vse te, zarady čogo cju programu i stvorjuvaly — ce kuľtura. Napryklad, brytanśkyj Liverpuľ u svij rik proviv biľš jak 41 000 kuľturnyh zahodiv, v jakyh vzjalo učasť 18 miľjoniv ljudej. Cilkom možlyvo, ščo naslidkom ćogo roku može staty nova «liverpuľśka četvirka»!
«Kreatyvna Jevropa» — ce masštabna ramkova programa, rozrahovana na 7 rokiv (z 2014 do 2020 roku), ščo ohopljuje vsi kuľturni iniciatyvy.
Obsjag cijeї iteraciї programy — €1,46 miľjardy. Vony rozpodileni takym čynom:
- Pidprograma «Kuľtura» stvorena dlja žyvopysu, teatru, muzyky, zberežennja kuľturnoї spadščyny toščo — 31%
- Pidprograma «Media» finansuje audiovizuaľni projekty: kino, videoigry, projekty dlja telebačennja ta cyfrovyh platform toščo, na ce sprjamuvaly 56% bjudžetu
- I šče 13% pišlo na finansuvannja mižsektoraľnyh program — v tomu čysli, na robotu Nacionaľnyh bjuro programy, odne z jakyh je i v Ukraїni
Biľše pro programu čytajte u našomu materiali
? €1,5 miľjardy na kreatyv: ščo take programa JeS «Kreatyvna Jevropa» ta jak skorystatysja її perevagamy.
Jaki mista obrani kuľturnymy stolycjamy u 2020 roci?
Cogorič gostej z usijeї Jevropy vprodovž roku pryjmajuť horvatśka Rijeka ta irlandśkyj Golvej.
Rijeka
Najbiľšyj horvatśkyj port, Rijeka provede biľš jak 600 kuľturnyh zahodiv — v tomu čysli, Kuhnju riznomanittja, ščo nezvyčnym obrazom pojednaje mystectvo, muzyku ta kulinariju. Šče, tam vidbudeťsja zahid pid nazvoju «Časy vlady», v ramkah jakoї rozpovidatymuť pro masštabnyj vplyv Rijeky na istoriju semy kraїn, v skladi jakyh perebuvalo misto.
V ramkah infrastrukturnyh perebudov Muzej sučasnogo mystectva otrymav nove prymiščennja, rekonstrujuvaly bagato staryh budiveľ, a takož restavruvaly korabeľ «Ğaleb», jakyj brav učasť u Drugij Svitovij Vijni na boci Italiї ta Nimeččyny. Jogo planujuť peretvoryty na postijnyj muzej.
Golvej
Najbiľš dynamične misto Irlandiї rozdilylo svij kuľturnyj rik na sezony — za irlandśkoju tradycijeju. Sered cikavyh zahodiv — mystećki probižky, installjaciї, riznomanitni aktyvnosti na svižomu povitri — produmani speciaľno dlja minlyvoї irlandśkoї pogody, koncerty symfoničnyh orkestriv ta inši.
Čy može ukraїnśke misto staty kuľturnoju stolyceju?
Na žaľ, poky ščo ni. Raniše kuľturnymy stolycjamy mogly staty vzagali lyše mista kraїn-členiv Jevropejśkogo Sojuzu. Zgodom, perelik kraїn rozšyryly — teper, počynajučy z 2021 roku, kožen tretij rik kožne tretje misto bude obyratysja sered kraїn-kandydativ u členy JeS, potencijnyh kandydativ, a takož kraїn Jevropejśkoї Ekonomičnoї Zony (Islandija, Norvegija, Švejcarija ta Lihtenštejn).
Ukraїna do žodnogo z cyh perelikiv narazi ne vhodyť. Prote, precedent rozšyrennja diї programy, a takož zovnišnopolityčni priorytety Ukraїny dajuť nadiju na te, ščo u majbutńomu abo JeS dozvolyť braty učasť Ukraїni u programi, abo Ukraїna otrymaje novyj status u vidnosynah z JeS.
Peršyj krok uže zrobleno — Ukraїnśkyj kuľturnyj fond ogolosyv konkurs na Malu ta Velyku Kuľturnu stolycju Ukraїny, jaki obyrajuťsja za pryncypom, shožym iz jevropejśkym. Tak, u 2020 roci Maloju Kuľturnoju stolyceju obrane misto Slavutyč — najmolodše misto Ukraїny, a Velykoju Kuľturnoju stolyceju stav Mariupoľ.
Vy možete otrymaty finansuvannja vid «Kreatyvnoї Jevropy» na svij projekt! Kožen konkurs maje svoї vymogy do aplikantiv, ale takož je i zagaľni:
* U vas maje buty jurydyčna osoba — narazi indyviduaľni granty programoju ne nadajuťsja
* Vy musyte takož zrobyty vnesok u finansuvannja vašogo projektu — «Kreatyvna Jevropa» ne pokryvaje 100% vartosti
* Biľšisť konkursiv peredbačajuť partnerstvo — vy musyte znajty spivorganizatoriv z inšyh jevropejśkyh kraїn, aby otrymaty finansuvannja
U ramkah specproektu z Nacionaľnym bjuro programy JeS «Kreatyvna Jevropa» my pidgotuvaly seriju materialiv pro možlyvosti dlja kreatyvnyh ta kuľturnyh projektiv v Ukraїni.
➡️ ? 5 mifiv pro grantovi programy
?? 5 mifiv pro grantovi programy: čomu otrymaty grant prostiše, niž vy dumajete: čomu otrymaty grant prostiše, niž vy dumajete
➡️ ? €1,5 miľjardy na kreatyv: ščo take programa JeS «Kreatyvna Jevropa»? €1,5 miľjardy na kreatyv: ščo take programa JeS «Kreatyvna Jevropa» ta jak skorystatysja її perevagamy ta jak skorystatysja її perevagamy
➡️ ? Kuľturna stolycja Jevropy
? Kuľturna stolycja Jevropy: jak mystectvo daje mistam nove žyttja: jak mystectvo daje mistam nove žyttja
➡️ ? Jak ekonomizuvaty kuľturni ta kreatyvni projekty
? Jak ekonomizuvaty kuľturni ta kreatyvni projekty: dosvid inšyh kraїn ta čy možlyvo v Ukraїni: dosvid inšyh kraїn ta čy možlyvo v Ukraїni
➡️ ?? 8 najjaskravišyh projektiv, profinansovanyh programoju JeS «Kreatyvna Jevropa»
?? 8 najjaskravišyh projektiv, profinansovanyh programoju JeS «Kreatyvna Jevropa»: jak staty odnym z nyh: jak staty odnym z nyh