Terminator čy pomičnyk — pravda ta mify pro nadljudśkyj intelekt

Rozmov pro te, ščo ot-ot ljudśkyj rozum zaminyť štučnyj intelekt, jakyj v desjatky raziv švydše ta efektyvniše pracjuvatyme — doshoču. Maljujuť leď ne apokaliptyčnu kartynu. Roboči miscjaJak zminyťsja volodinnja avtomobiljamy? buduť zamineni avtomatyzovanymy systemamy, a ljudstvo leď ne vymre. Čy spravdi ce tak? Takogo rodu zapytannja lunajuť ne vid buď-kogo, a najsvitlišyh goliv našogo času — Stivena Gokinğa, Ilona Maska5 mifiv, jaki zrujnuvav Ilon Mask — ta knyga pro ńogo, Maksa Tegmarka, Sema Herrisa ta Billa Gejtsa. Na їhnju dumku, cej scenarij može staty reaľnistju u dovoli korotkyj termin času. Utim, jak stverdžuje ekspert Kevin Kelli u materiali dlja vydannja Backchannel, ci ostrahy peredčasni ta ne ğruntujuťsja na faktah.

Dekiľka krytyčnyh idej, jaki ukorinylysja v nynišnih dyskusijah navkolo štučnogo intelektu

1. Štučnyj intelekt (ŠI) vže staje rozumnišyj za ljudśkyj — i cej proces rozgortajeťsja nadzvyčajno švydko.
2. Zavdannja, jaki pokladatymuťsja na ŠI — universaľni (tobto taki ž, jaki zazvyčaj vykonuje ljudśkyj mozok).
3. Vže je «nosij», na jakomu je možlyvisť rozrobljaty ŠI.
4. Intelekt maje neobmeženyj resurs dlja rozvytku.
5. ŠI, koly my počnemo jogo vykorystovuvaty, vyrišyť čymalo našyh problem.

Ščo ž vidbuvajeťsja naspravdi?

1. Rozum — ponjattja, jake važko vymirjaty, pojasnyty j okreslyty. Tomu tverdžennja na kštalt «rozumniši za ljudynu» — ce koncepcija, pozbavlena sensu.
2. Ljudśkyj rozum ne universaľnyj — tož i štučnyj intelekt takym takož ne stane i ne bude.
3. Poky nezrozumilo, na jakomu same «nosiї» možna stvoryty systemu, blyźku do ljudśkogo mozku za svoїmy možlyvostjamy.
4. Resursy intelektu ne bezkinečni.
5. Intelekt ne lyše vyrišuje, ale j stvorjuje problemy

Jakščo ideja pro štučnyj intelekt pobudovana na 5 tverdžennjah, jaki ne majuť reaľnogo pidğruntja, to ce radše shože na religiju čy mif, a ne naukovu dumku.

Po-perše, na dumku Kevina Kelli, čymalo hybnyh idej vynykaje čerez nepravyľne vyznačennja ponjattja intelektu zagalom. Kelli stverdžuje, ščo rozum — duže kompleksne i nelinijne javyšče. Jogo progres važko označyty, a otže i vyjavyty «biľš rozvynenu» i «menš rozvynenu» versiї. Prosto čerez te, ščo jdeťsja pro vzajemopov’jazanu systemu bagaťoh kognityvnyh procesiv, jaki odnočasno zadijani j zminjujuťsja. Prymirom, zaraz nemožlyvo naviť ranžuvaty stupiń intelektu riznyh tvaryn — papugy, deľfina, konja, biločky toščo. Pryčyna — vidsutnisť masštabu ta naukovyh danyh.

Po-druge, my zvykly vvažaty, ščo ljudśkyj rozum — universaľnyj i može vykonuvaty buď-jaku funkciju. Vidpovidno, i štučnyj intelekt zmože včytysja j otrymuvaty navyčky na buď-jakyj smak. Ce ne zovsim tak. Ljudśkyj rozum evoljucionuvav u specyfičnomu rusli, otrymujučy ti navyčky, jaki potribni buly dlja vyžyvannja. Tak samo i buď-jaka systema specializujeťsja na obmeženomu koli zavdań. Tomu navrjad čy vdasťsja stvoryty muľtyfunkcionaľnu mašynu, jaka zmože vse na sviti.

Po-tretje, častyna usih cyh hybnyh interpretacij kryjeťsja v teoriї komp’juteryzaciї, vperše ozvučenoї u 1950 rokah. Todi zdavalosja, ščo pravyla, zgidno z jakymy pracjujuť občysljuvaľni mašyny vidpovidajuť i biologičnym procesam ljudśkogo mozku. Tomu pytannja stvorennja štučnogo intelektu zaležyť vid najavnyh potužnostej. Ce — ne zovsim tak. Adže u ljudyny odni j ti ž myslenevi procesy možuť protikaty po-riznomu u zaležnosti vid času j obstavyn, za jakyh vony vidbuvajuťsja. Krim togo, vplyvaje materija, na bazi jakoї «pracjuje» systema. Sylikon čy biologična rečovyna? Imovirno, ce takož matyme vplyv na protikannja rozumovyh procesiv. Otže, same tverdžennja pro mašyny, jaki stanuť «rozumnišymy za ljudej» hybne. Skoriše — «inakše».

Po-četverte, ne varto zabuvaty pro meži intelektu. Čomuś pryjnjato vvažaty, ščo jogo resurs bezkinečnyj. I naviť jakščo tak vyhodyť u matematyčnyh formulah, to vse ž fizyčna reaľnisť, «nosiї» zavždy majuť obmeženyj resurs.

Po-p’jate, isnuje nadija, ščo za dopomogoju štučnogo intelektu (jakyj teoretyčno koly-nebuď bude u stani obrobljaty biľše informaciї nabagato švydše, niž ljudyna) my zmožemo vyrišyty čymalo problem. Utim, jak pokazuje istorija — tehnologičnyj progres može rozvyvatysja švydko, ale razom z nym zrostaje i kiľkisť ryzykiv ta zagrozJak internet može obmežyty svobodu slova — i jak ćomu zapobigty, z jakymy dovodyťsja spravljatysja ljudstvu. Tomu ne varto spodivatysja na mesiju čy Terminatora.