Stanislav Trojanov
Važko vyznačyty usi značennja slova «okej» — nym možna pogodytysja z tverdžennjam, vono može vyznačaty ironiju, žaľ i šče bagato emocij. Takyj šyrokyj spektr vžytku i stav pryčynoju nadpopuljarnosti slova. Sogodni vono je odnym z najvžyvanišyh u vśomu svitovi — seredńostatystyčna ljudyna vykorystovuje jogo ščonajmenše 10 raziv na deń. Odnak, jak same vynyklo slovo «okej»?
Jedynoї vidpovidi na ce pytannja nemaje. Istorij vynyknennja «okej» majže stiľky, skiľky j u ńogo značeń. Prote, isnuje dev’jať najpopuljarnišyh teorij — i my rozberemo vsi.
👌🏻 Ohne Korrekur
Odna z versij pohodžennja slova «okej» bere svij počatok z Nimeččyny. Popry ustalenu dumku pro amerykanśke pohodžennja «okej», nimci vpevneni, ščo same vony vynajšly ce slovo. Za їhńoju versijeju, vono vynyklo, koly redaktory nimećkyh gazet perevirjaly statti pered drukom. Vony vyčytuvaly pomylky ta gotuvaly teksty, aby vse bulo gramotno.
Usi stati, ščo ne potrebuvaly vypravleń, otrymuvaly vidmitku ohne Korrektur, tobto «bez vypravleń». Zgodom, aby zaoščadyty čas, cju frazu skorotyly do abreviatury O.K. — ščo stalo synonimom garnoї roboty ta pozytyvnogo rezuľtatu.
🛩 0 killed
Inša ž teorija takož pohodyť z Jevropy. Pid čas Drugoї Svitovoї u Franciї skladaly raporty pro vtraty sered aviaciї. U ti ž dni, koly vse bulo dobre, u zvitah vkazuvaly 0 killed — «nuľ vbytyh». A z časom počaly vkazuvaty lyšeń čyslo ta peršu literu 0.k («ou-kej»). Potim tak poznačaly kožni vdali dni dlja aviaciї ta j vzagali dlja vijśka kraїny. Potim cju ž poznačku vykorystovuvaly u raportah u Velykobrytaniї ta inšyh kraїnah.
Ščopravda, malojmovirno, ščob francuzy vzagali vykorystovuvaly anglijśke slovo killed u svoїh raportah.
Jakščo ž zapytaty greka pro pohodžennja slova «okej», to vam iz vpevnenistju povidomljať, ščo vono z’javyloś zavdjaky grećkym morjakam, ščo populjaryzuvaly vyraz oλα καλά («ola-kala» — vse dobre, vse za planom) u SŠA. Zgodom cej vyraz stav duže rozpovsjudženym u portovyh mistah Ameryky j ukladaľnyky rejok poznačaly spravnisť rejok dvoma literamy — «o.k».
✍🏻 oll korrect
Za inšoju ž versijeju u slova «okej» naviť je avtor. 23 bereznja 1839 roku (a same cja data oficijno vvažajeťsja dnem narodžennja slova) redaktor Boston Morning Post opublikuvav stattju, v jakij deščo vydozminyv frazu all correct («vse pravyľno») na oll korrect — ce dodavalo gumorystyčnyj vidtinok materialu.
U statti podibnym čynom zminjuvalysja j inši vyrazy: O.W. — oll wright (vse v porjadku), N.S. — nuff said («skazano dostatńo»). Hoča druga otrymala nove žyttja u internet-epohu, lyše O.K. spravdi stala universaľnoju po vsij planeti.
☝🏻 Old Kinderhook
A oś dejaki vvažajuť, ščo avtorstvo slova «okej» naležyť vośmomu prezydentu Ameryky Martinu van Bjurenu. Narodyvsja vin u mistečku pid nazvoju Kinderhook, štat Nju-Jork. Vin vyrišyv zrobyty svoje vlasne maleńke mistečko častynoju peredvyborčoї kampaniї j naviť vzjav sobi psevdonim Old Kinderhook. A vže v 1840-mu roci u ńogo z’javyvsja slogan Old Kinderhook is O.K. Potim bagato ljudej po vsij kraїni počaly robyty kluby «OK» na pidtrymku svogo kandydata.
Vtim, ne zovsim zrozumilo, čomu Martin van Bjuren stav vykorystovuvaty cej vyraz ta čy mav vin sens, jakyj my mogly b pov’jazaty zi značennjam slova «okej» v naš čas. Odnak, cja teorija pohodžennja slova je odnijeju z najpopuljarnišyh.
🏘 Oklahoma city
V Oklahomi vpevneni, ščo «okej» — ce skoročene napysannja їhńogo ridnogo štatu. Oklahoma z čoktavśkoї movy, jaku vykorystovuvaly miscevi indianci, označaje «červona ljudyna» — slova Okla i Humma.
Pid čas odnijeї vyborčoї kampaniї v usih ekzytpolah misto vkazuvaly jak «O.K.». Ce skoročennja j dosi vykorystovujuť dlja poznačennja mista, napryklad, dlja kodu aeroportu — OK.S (Oklahoma city).
👍🏻 Okeh
Za inšoju ž teorijeju, «okej» — ce lyše zminene slovo indianśkogo plemeni «Čoktou» (the Choctaw), ščo maje vlasnu, čoktavśku, movu, jakoju i nazvana Oklahoma. Indianci maly okreme slovo, dlja pogodžennja dij ta stverdžennja — okeh. Bagato lingvistiv vvažajuť, ščo kolonizatory perejnjaly ce slovo vid miscevogo naselennja, a vže potim jogo skorotyly do dvoh liter — ok.
🤔 Morse code
Dejaki ž vvažajuť, ščo «okej» vynyklo pid čas povsjudnogo vykorystannja telegrafiv dlja zv’jazku. Aby pidtverdyty otrymannja povidomlennja telegrafisty vykorystovuvaly kombinaciju liter «OK».
Ci litery ridko zustričajuťsja porjad v cilyh slovah tomu vony dostatńo vydiljalyś sered osnovnogo tekstu. Telegraf zaminyly internetom, a slovo «ok» zalyšylosja z namy i doteper.
A šče je sportyvna teorija, pov’jazana z boksom. Koly odyn bokser vtračaje zdatnisť prodovžuvaty bij čerez udar suprotyvnyka, to ce nokaut. Pid čas boksu veduť pidrahunok baliv bijciv — vse zaležyť vid kiľkosti udariv, їh typiv ta zagaľnogo rezuľtatu raundu. Nokaut takož maje svoju pevnu kiľkisť baliv i jogo skoročeno zapysujuť dvoma literamy — K.O. (vid angl. knockout). Dlja odnogo boksera nokaut može označaty peremogu, a dlja inšogo majže momentaľnyj prograš, tomu pozytyvnyj variant inodi zapysujuť jak O.K., aby ne splutaty rezuľtaty pid čas pidrahunku baliv.
🍏 Apple ta OK
A oś u tehnologijah slovo «okej» z’javyloś ne odrazu. Perša versija «jablučnoї» operacijky Macintosh vykorystovuvala dlja pidtverdžennja diї Do it zamisť «OK». Odnak, pid čas testuvannja operacijnoї systemy dekiľka ljudej pročytaly ce slovo razom jak Dolt, ščo označaje «bovdur, dureń». Vrešti kompanija zaminyla cej vyraz na slovo «OK», aby ne vynyklo neporozumiń.
*****
Čytajte naš material pro istoriju tŕoh ljudej, jaki vidpravylyś u solo-pohid v gory. Takož vy možete diznatyś istoriї vydatnyh ljudej, jaki pišly na samoizoljaciju za vlasnym bažannjam.
A ščo robyty, jakščo v zagali nemaje novyn, možna diznatyś u našomu materiali pro fenomen «Poviľnogo telebačennja» z Norvegiї.