👨🏻‍🏭 Majning kryptovaljut: jak same ce pracjuje i skiľky možna zarobljaty?

Majning – ce pidtrymka roboty mereži Bitkoїn čy inšoї kryptovaljuty za vynagorodu u vygljadi tokeniv. U cij statti my detaľno rozgljanemo proces majningu ta diznajemosja, naskiľky vygidnym je ce zanjattja.

Zmist:

• Ščo take majning
• Čomu majning važlyvyj
• Jak vidbuvajeťsja majning
• Vydy majningu
  • Majning na ASIC
  • Majning na GPU
  • Hmarnyj majning
  • Stejking (ne majning)
  • Inši vydy majningu (v tomu čysli pasyvnyj – na biržah)
• Jak počaty majnyty: pokrokova instrukcija
  • Koly vybraly kryptovaljutu zgidno punktu 4
  • Pidbyrajemo obladnannja
  • Pidbyrajemo misce
  • Nalaštovujemo
  • Slidkujemo j pidtrymujemo
• Pidsumky

– Majning – ščo ce?

Z našyh statej vy vže znajete, ščo take blokčejn – lancjužok blokiv, de v kožnomu bloci zapysani tranzakciї. Ale tranzakciї možuť buty nevirnymy, htoś uzagali može sprobuvaty namaljuvaty sobi miľjon bitkojniv. Same tomu potribno jakoś perevirjaty, ščo novyj blok u blokčejni vidpovidaje poperedńomu bloku. Dlja ćogo i potriben proces majningu.

Majning – ce pro vyrišennja pevnoї matematyčnoї zadači, koly vaš komp’juter maje peršym «vgadaty» kod hešu. Ce sprava udači, adže mašyna pidbyraje kod vypadkovo. Takym čynom, toj korystuvač, u jakogo najbiľši pokaznyky potužnosti obladnannja vgadaje biľše vsih hešiv i bude peršym u cij gonci, ščo povtorjujeťsja kožni 10 hvylyn. Same stiľky času v seredńomu zabyraje mining.

U perekladi z anglijśkoї, slovo mining označaje «dobuvannja» — majuťsja na uvazi koštovni metaly, kopalyny ta ruda. U kryptospiľnoti ce slovo maje take same značennja, adže potribni instrumenty (obladnannja), resursy (energija) ta važka pracja (mašyn) dlja dosjagnennja rezuľtatu. Ta na vidminu vid zolota čy almaziv korystuvači dobuvajuť kryptovaljutu. Do reči, bitkoїny z’javljajuťsja na svit lyše u cej sposib — kožen novyj blok prynosyť nam 6.25 BTC.

Jak vy vže možete znaty, bitkoїny je čitko obmeženymy v kiľkosti. 85% iz zagaľnoї kiľkosti vže znahodyťsja v obigu, a ostannij satoši my otrymajemo v 2140 roci. Odnak eksperty vvažajuť, ščo vže za kiľkadesjat rokiv bitkoin-majneram dovedeťsja žyty na komisiї, ščo їh otrymujuť za opracjuvannja tranzakcij. Davajte rozberemoś, čomu robota majneriv važlyva.

– Čomu važlyvyj majning?

Oskiľky Bitkoїn v jakosti finansovoї systemy ne kerujeťsja centraľnym organom, jogo «reguljujuť» bezlič korystuvačiv z uśogo svitu. Їh komp’jutery dlja majningu nazyvajuťsja «nodamy» čy po-narodnomu «vuzlamy». Ci vuzly zberigajuť informaciju pro ti tranzakciї, ščo vže vidbulysja, ta perevirjajuť їh na dostovirnisť. Usi perevireni tranzakciї zapysujuťsja v speciaľnyj spysok – blokčejn – dostup do jakogo maje kožen ohočyj. Narazi majnery sumarno otrymujuť do $20 mln za svoju robotu.

Džerelo

Vydobutok bitkojniv ta inši kryptovaljuty majuť rjad perevag. Na vidminu vid tradycijnyh bankiv, jaki možuť zamorozyty vaši aktyvy, vy zavždy majete povnyj kontroľ nad svoїmy aktyvamy. Їh nemožlyvo vtratyty — tiľky u razi togo, jakščo vy zagubyte svij ključ dostupu. Inši perevagy kryptovaljut:

• nemožlyvisť pidrobky
• menša komisija (pry perekazah za kordon)
• dostup do mereži z buď-jakoї točky svitu
• vidsutnisť cenzury čy dyskryminaciї
• psevdonimnisť mereži (nihto dostemenno ne znaje, ščo ce vaši bitkojny)

Vykorystovujučy kryptovaljutu, vam nikoly ne dovedeťsja turbuvatysja pro te, ščo htoś zčytaje informaciju z vašoї kredytky čy debetovoї kartky abo perehopyť dani pid čas oplaty onlajn. Odnak bez validatoriv to vse buly b porožni slova. Same majnery ubezpečujuť merežu vid riznogo vydu atak:

• Podvijnogo vytračannja (ce jakby htoś zamovyv tovar u dvoh magazynah, ale sprobuvav oplatyty jogo toju ž sumoju)
• Ataky 51% (ce koly zlovmysnyk kontroljuje biľšisť mereži i, vidpovidno, može nazvaty svoju istoriju tranzakcij – svij blokčejn – istynnoju)
• Spam-ataky (dlja ćogo i potribni komisiї, a koly je vysokyj popyt – vony zrostajuť)

– Majning: jak ce vidbuvajeťsja?

My na počatku zgadaly termin «heš», a teper pojasnymo detaľniše. Kožen heš je unikaľnym kodom — jogo ne možna zlamaty, ne perebravšy vsi možlyvi opciї. Oś takyj vygljad maje heš značennja dlja poslidovnosti abc v algorytmi SHA-256. Same jogo vykorystovujuť u Bitkoїni Nemaje značennja, skiľky danyh vam potribno zakoduvaty — heš zavždy matyme 64 odynyci.

Džerelo

Ščo take hešuvannja? Pered stvorennjam novogo bloku tranzakcij majner zapysuje «nuľovu» tranzakciju (coinbase transaction). Cja tranzakcija mistyť majbutnju vynagorodu, jaku vuzol otrymaje pislja dodavannja ćogo novogo bloku do blokčejnu. Kožen blok maje svij heš. Takym čynom, učasnyky mereži prodovžujuť generuvaty odnorazovi kody do tyh pir, poky odyn z nyh ne “vgadaje” pravyľnyj.

Typovyj zapysu hešu mistyť informaciju pro poperedni tranzakciї u bloci, ta dani pro potočnu tranzakciju. Usi tranzakciї u bloci utvorjujuť derevo Merkla (jogo šče nazyvajuť heš-derevom). Jogo koncepcija bula zapatentovana Raľfom Merklom u 1979 roci, v česť jakogo systema i nosyť taku nazvu. Usi dani, ščo mistjaťsja u hešah, sumujuťsja ta organizovujuťsja u jedynu shemu, de «lystja» dereva mistjať kody blokiv, jaki ob’jednujuťsja miž soboju, a “koriń” vkazuje na unikaľnyj blok. V rezuľtati derevo maje podibnu shemu:

Džerelo

Naviščo potribno heš-derevo?

Derevo Merkla predstavljaje soboju sukupnisť usih tranzakcij dlja polegšennja dostupu do istoriї blokiv ta tranzakcij. Inodi trapljajeťsja, koly dva majnery vypadkovo vydobuvajuť pidhodjaščyj blok odnočasno. Takym čynom, u mereži vynykaje dva odnakovyh bloky, hoč ce buvaje i ridko. Na osnovi ćogo majnery počynajuť šukaty novi bloky — hto zrobyť ce peršym, peremože. Usi inši učasnyky pryjednujuťsja do ćogo bloku ta budujuť novyj lancjug na jogo osnovi. Toj blok, ščo ne vygrav, biľše ne vykorystovujeťsja.

Ščo take skladnisť majningu?

Skladnisť majningu vyznačaje, jaka maje buty potužnisť obladnannja dlja togo, aby stvoryty novyj blok. Grafik skladnosti dozvoljaje korystuvačam zrozumity, naskiľky skladno dobuty blok v toj čy inšyj deń. Zagaľnyj hešrejt — tobto, sukupna potužnisť usih vuzliv — staje nyžčym, koly padaje skladnisť. Navpaky, vin pidvyščujeťsja, koly skladnisť vyrostaje.

Vid čogo ce zaležyť?

U miri togo, jak pidvyščujeťsja populjarnisť Bitkoїna, učasnykiv mereži staje vse biľše. Žaga zarobyty zmušuje majneriv kupuvaty potužniše obladnannja, ščo, u svoju čergu, pidvyščuje skladnisť. Zvidsy i proporcijne uskladnennja zavdań, aby zapobigty švydkomu vyčerpannju usih bitkoїniv. Kožni 2016 blokiv korygujeťsja skladnisť hešu, jakyj potribno pidibraty majneru.

U travni ćogo roku vidbuvsja čergovyj halving Bitkoїna. Utvorenyj vid anglijśkogo slova half (ukr. «polovyna»), danyj termin označaje te, ščo nagoroda za vydobutok odnogo bloku zrizajeťsja udviči. Jakščo do ćogo vona stanovyla 12.5 BTC, to pislja halvingu — 6.25 BTC. Ce pravylo dopomagaje stvorjuvaty deficyt bitkoїniv. Jak pravylo, halving monety asocijujeťsja z її švydkym rostom u cini — tak, spivkerivnyk Morgan Creek Digital Entoni Pompliano prognozuvav, ščo do 2021 roku cina Bitkoїna može sjagnuty až $225 tysjač abo 63 miľjony gryveń za odyn koїn!

– Jaki je vydy majningu?

Kiľka važlyvyh konceptiv pro majning

Oskiľky v blokčejnu nemaje centraľnogo organu, ščo b reguljuvav usi procesy u blokčejni, korystuvači majuť dovirjaty odyn odnomu. Virniše, ne tak: korystuvači ne majuť dovirjaty odne odnomu vzagali; ale je dovira u merežu ta її pravyla, zapysani u vidkrytomu kodi. Dlja ćogo potriben konsensus – zgoda učasnykiv mereži pro te, ščo vsi slidujuť pravylam i bloky dobuto v česnyj sposib.

Proces majningu, jakyj my opysaly vyšče, dosjagajeťsja konsensusu čerez algorytm Proof-of-Work abo «dokaz vykonanoї roboty». Jogo šče nazyvajuť algorytm konsensusu — ce proces otrymannja uzgodženyh rezuľtativ roboty usih korystuvačiv mereži. Tobto, dodavaty novi bloky do kryptovaljutnogo lancjuga možuť ne vsi — lyše ti korystuvači, ščo dovely svoї možlyvosti ce zrobyty. Algorytmy konsensusu vykorystovujuťsja dlja zapobigannja hakerśkyh atak ta otrymannja nenadijnyh rozrahunkiv.

Proof of Work

Proof of Work stav peršym kryptovaljutnym algorytmom konsensusu, ščo vykorystovujeťsja u mereži Bitkoїna. Popry ce, sam algorytm PoW buv zaproponovanyj šče zadovgo do stvorennja peršogo blokčejna — u 1993-mu roci jogo koncepciju zaproponuvaly eksperty z kryptologiї Syntija Dvork ta Moni Naor. Algorytm mav vykorystovuvatysja dlja poperedžennja DoS-atak ta spamovyh rozsylok. Dlja togo, ščob učasnyk otrymav dostup do pevnoї publičnoї mereži ta ne «naškodyv» inšym korystuvačam, jogo komp’juter mav projty pevnyj rjad vyprobuvań. V rezuľtati, zlovmysnyku staje nevygidno vlaštovuvaty ataku — adže na vykonannja zadač potribno bagato času ta vyrahuvaľnyh možlyvostej.

U prykladi z majningom, vuzol vgaduje heš-kod (ščo i je zadačeju), a inši korystuvači perevirjajuť, čy je vin virnym. Kod, jakyj vgadav majner, i je dokazom vykonanoї roboty — zvidsy i nazva. Popry rizni nedoliky (taki jak velyka kiľkisť neobhidnoї energiї), konsensus Proof-of-Work je najpopuljarnišym protokolom konsensusu sered kryptovaljut.

Proof of Stake

Konsensus Proof of Stake buv predstavlenyj u 2011 roci na forumi Bitcointalk. Protokol mav vyrišyty ti problemy, jaki isnuvaly u algorytmi Proof of Work — tobto, minimizuvaty energetyčni vytraty dlja vyrišennja zavdań. Na vidminu vid PoW, proces emisiї kryptovaljuty za dopomogoju protokolu PoS nazyvajeťsja ne majningom, a foržyngom (vid angl. forging – «kuvaty»). Korystuvač otrymuje vynagorodu za perevirku bloku i provedennja tranzakcij u mereži, a ne za stvorennja novyh blokiv.

Foržyng — ce proces dobuvannja kryptovaljuty, jakyj ne peredbačaje komp’juternyh rozrahunkiv ta pidbir pravyľnogo heš-kodu. Učasnyk, jakomu bude naležaty nastupnyj blok, avtomatyčno pidbyrajeťsja systemoju. Najbiľša virogidnisť vygrašu bude u togo učasnyka mereži, u jakogo vže je najbiľša kiľkisť monet (tobto, doli vid mereži).

Jakščo virogidnisť vygraty novyj blok u Proof of Work zaležyť vid kiľkosti «roboty», jaku vykonav vuzol, to u merežah PoS zaležyť vid kiľkosti monet, jaki korystuvač zaklav. Tobto, systema biľše «dovirjaje» korystuvačam z biľšym dosvidom roboty u mereži. Čym biľše vy investujete v kryptovaljutu protokolu Proof of Stake, tym biľše vy otrymajete u rezuľtati. Ce i je najbiľšym nedolikom algorytmu — adže sposib emisiї kryptovaljuty daje poštovh do prydbannja velykoї kiľkosti monet. Jakščo zarobitok na algorytmi Proof of Work zaležyť vid kiľkosti elektroenergiї, jaka vytračajeťsja na provedennja rozrahunkiv, zarobitok na PoS zaležyť vid doli u mereži (vona ž stake — «častka»).

Šče odnym serjoznym nedolikom Proof of Stake je te, ščo teoretyčno korystuvač iz najbiľšoju kiľkistju tokeniv može organizuvaty monopoliju blokčejnu. Unaslidok ćogo mereža vže ne je decentralizovanoju — usi rišennja ščodo neї možuť pryjmatysja odnym korystuvačem, u jakogo je biľše niž 50% vid usih monet v systemi. Ce takož nazyvajuť «atakoju 51%».

Jaki tokeny naležať do protokoliv PoW ta PoS?

Na sajti What to Mine vy možete oznajomytysja z usima kryptovaljutamy, jaki možna majnyty. Sajt pokazuje, naskiľky vygidnym je toj čy inšyj kryptoaktyv, jake obladnannja potribne ta jakoї potužnosti.

Do algorytmu Proof of Work naležať taki kryptovaljuty jak Zcash, Bitcoin Cash ta, zvisno, Bitkoїn. Proof of Stake je osnovoju dlja takyh kryptovaljut jak Tezos, Cardano i Polkadot. Varto zaznačyty, ščo rozrobnyky kožnoї kryptovaljut možuť maty vlasni metody konsensusu, ob’jednujučy klasyčni protokoly abo dodajučy svoї novi pravyla perevirky korystuvačiv — napryklad, rozpodiljajučy vynagorodu v zaležnosti vid času, skiľky korystuvač probuv u mereži. Novyj protokol vid rozrobnykiv Efiriumu Casper namagajeťsja ob’jednaty usi perevagy PoW ta PoS.

Isnujuť j inši algorytmy konsensusiv — Delegated Proof-of-Stake (EOS, BitShares), Proof of Importance (NEM) ta Federated Byzantine Agreement (Stellar, Ripple). Tym ne menš, jak i protokol PoS, vony majuť vidnošennja ne stiľky do majningu, skiľky do algorytmiv vyznačennja vynagorody u procesi foržyngu. Delegated Proof-of-Stake nagaduje cilu polityčnu systemu, u jakij učasnyky majuť deleguvaty i golosuvaty za tyh, hto pidtverdžuje tranzakciї. Pry ćomu delegaty, za jakyh golosujuť učasnyky mereži, pracjujuť na svoju reputaciju. V razi komprometaciї za nyh ne progolosujuť znovu.

Proof of Importance — ce toj algorytm, jakyj analizuje jak kiľkisť tokeniv učasnykiv, tak i їh povedinku u mereži — skiľky času vony beruť učasť u mereži i komu vidpravljajuť tranzakciї. Protokol mig by staty kraščoju versijeju PoS, ale jogo algorytmy ne je čitko vyznačenymy.

U protokoli Federated Byzantine Agreement je zony vidpovidaľnosti (federaciї), v jakyh je napered vyznačeni gatekeepers – golovni vuzly. Ce riznovyd “protokolu vizantijśkoї ugody”, koly potribno zrobyty systemu nevrazlyvoju do sytuacij, v jakyh odyn čy kiľka vuzliv ne vidpovidajuť.

Ščo take GPU ta CPU majning?

Jakščo vy zadumaly majnyty kryptovaljutu na komp’juteri, možete ce zrobyty za dopomogoju grafičnyh procesoriv (videokarta — Graphics Processing Unit, GPU) abo naprjamu na centraľnomu procesori (Central Processing Unit, CPU). Monety, ščo dobuvajuťsja za dopomogoju videokarty vključajuť Efirium, Monero, ZCash, Bitcoin Gold. Za dopomogoju zvyčajnogo CPU možna namajnyty Monero, Bytecoin, Electroneum.

Spočatku opracjuvaľni potužnosti grafičnogo procesoru vykorystovuvavsja gejmeramy dlja pokraščennja grafiky igor. Zgodom, iz rostom populjarnosti Efiriumu na rynku pidvyščyvsja popyt na videokarty. Vony deševši za ASIC-majnery ta dozvoljajuť majnyty inši kryptovaljuty z nepoganoju prybutkovistju.

GPU majning. Džerelo

Ščo take ASIC majning?

Do inšyh sposobiv šče naležať vykorystannja mašyn ASIC, ščo z anglijśkoї perekladajeťsja jak «integraľna shema, specializovana dlja vyrišennja konkretnogo zavdannja». Ce čyp dlja odnijeї konkretnoї zadači: majnyty bitkoїny čy jakuś inšu konkretnu kryptovaljutu.

Z odnogo boku ce garna investycija, bo ščo potužniše obladnannja, to biľše šansiv na zdobuttja bloku i, vlasne, vynagorody. Z inšogo boku, skladnisť algorytmiv zrostaje j obladnannja, naviť specializovane, zastarivaje. Jogo potribno postijno onovljuvaty. Biľše pro ce pogovorymo v nastupnij statti pro majning fermy.

Hmarnyj majning

Hmarnyj majning dozvoljaje Vam zarobljaty kryptovaljutu naviť bez kupivli speciaľnogo obladnannja. Jakym čynom? Use prosto – Vy berete obladnannja v orendu. Ce duže zručnyj sposib, adže Vam ne potribno zdijsnjuvaty kupivlju, obyraty najkraščyh vyrobnykiv i tym pače platyty za elektroenergiju – za Vas ce zrobljať inši. Servisamy hmarovogo majningu zazvyčaj zajmajuťsja pryvatni kompaniї. Dlja ćogo tež vykorystovujuťsja majningovi fermy. Sered najbiľš populjarnyh biznesiv, ščo proponujuť podibni poslugy možna pereličyty: Bitcoin Pool, Hashflare, Genesis Mining, ta Hashnest.

Isnuje šče odyn vyd majningu — vin nazyvajeťsja «hmarnym majningom» (cloud mining). Jogo suť poljagaje u tomu, ščo u vas je možlyvisť dobuvaty kryptovaljuty, ale bez utrymannja speciaľnyh ferm čy obladnannja. Use ščo vam potribno — orenduvaty svoju dolju u mereži, u toj čas koly vaša kryptovaljuta može majnytyś vzagali na inšomu kontynenti. Narazi najbiľš populjarnym servisom z takogo vydu dobuvannja je Genesis Mining.

Za shožym algorytmom vidbuvajeťsja i majning na birži — napryklad, na platformi Binance? Binance: najpopuljarniša kryptobirža. Ogljad. Proces takogo zarobitku majže ničogo spiľnogo iz klasyčnym majningom ne maje, adže vin poljagaje v otrymanni pasyvnogo zarobitku. Zarobyty na birži možna čotyrma sposobamy:

• zdavaty vlasnu kryptovaljutu v orendu/kredyt (DeFi);
• otrymujučy vidsotok vid perevirky tranzakcij Proof-of-Stake;
• vidsotok vid perevirky tranzakcij Delegated-Proof-of-Stake (birža u roli validatora rozpodiljaje prybutok; pryklad NEO i GAS);
• Otrymannja novyh kryptovaljut 1 do 1 pry їh dodavanni na biržu Binans.

– Jak počaty majnyty kryptovaljutu?

Dlja majningu zazvyčaj vykorystovujeťsja try sposoby: vy možete zibraty majning-fermu samostijno, prydbaty vže gotovyj aparat ASIC abo skorystatysja poslugamy servisiv hmarnogo majningu. Sam proces majningu vidbuvajeťsja nastupnym čynom:

1. Obraty ustanovku dlja majningu. Ce može buty vlasna abo orendovana tehnika. V zaležnosti vid vyboru kryptovaljuty, vašogo bjudžetu ta cinnyka na elektroenergiju obyrajte miž ASIC ta GPU. Do reči, jakščo vy kupujete odnu z modelej ASIC, ščo pryznačena dlja majningu bitkoїna, vy avtomatyčno otrymajete možlyvisť majnyty j inši kryptovaljuty protokolu Proof of Work — taki jak Bitcoin Cash abo ByteCoin. Dlja detalej dyviťsja porivnjaľnu tablycju na sajti What To Mine.
   
2. Zavesty bitkoїn-gamaneć. Kožen gamaneć predstavljaje systemu, ščo dozvoljaje vam keruvaty svojeju kryptovaljutoju. U mereži Bitkoїn isnuje dva typy adres: vidkryta ta zakryta. Vidkrytyj je publičnoju dlja vsih korystuvačiv — ce jak email, na jakyj vam možuť nadislaty bitkojny. Pryvatna adresa — ce jak paroľ do vašogo emejlu. Nikomu ne povidomljajte jogo. Najbiľš nadijnymy gamancjamy dlja majningu možna nazvaty Bitcoin Core abo Exodus. Zručnymy takož je gamanci Ledger, Trezor ta Coinbase.
3. Jakščo vy tiľky počynajete majnyty — najkrašče vidrazu pryjednatysja do majning-pulu. Majnyty kryptovaljutu samostijno ne duže vygidno čerez velyku konkurenciju miž vuzlamy u mereži ta značni tehnični vymogy. A v pulah majnery ob’jednujuť svoї zusyllja, ščo dopomagaje švydše znajty vidpovidnyj blok. U rezuľtati vynagoroda dilyťsja proporcijno na kožnogo z učasnykiv. Odyn nedolik — vam potribno splatyty komisiju operatoru mereži.
   Vyberiť neobhidnyj pul z pereliku ta otrymajte identyfikacijnyj kod učasnyka. Cikavo, ščo 81% majningovyh puliv Bitcoin znahodjaťsja u Kytaї. Najbiľš populjarnymy pulamy u 2020 roci buly:
   • F2Pool, Kytaj (19% blokiv)
   • Poolin, Kytaj (13% blokiv)
   • Slush, Čehija (10% blokiv)
   • AntPool, Kytaj (11% blokiv)
   • ViaBTC, Kytaj (8% blokiv)
   • 1THash ta 58coin, Kytaj (ob’jednanyj pul, razom do 6% blokiv)
   • Bitfury, Gruzija (3.5% blokiv). Na žaľ, cej pul pryvatnyj (dolučytysja ne vyjde)
   • BTC.TOP, Kytaj (2.7% blokiv)
   • BTC.com, Kytaj (1.5% blokiv)

1. Nastupnym krokom je instaljacija programnogo klijenta dlja majningu. Taka programa ne tiľky zabezpečuje sam proces, a j pojednuje vašu nodu z inšymy učasnykamy mereži ta nadaje її analityku. Isnuje bezlič bezkoštovnyh program dlja majningu, a dejaki puly možuť vykorystovuvaty svoї vlasni. Napryklad:

• • Bitcoin Core
  • Diablo GPU Miner
  • CG Miner (ASIC)

Pislja zapusku programy neobhidno vvesty dani pro svij gamaneć, pul ta obraty prystrij dlja majningu. Možete počynaty!

— Čy legaľno majnyty?

Vykorystovuvaty ta majnyty kryptu možna zakonno u biľšosti kraїn. Absoljutni vyključennja dlja ćogo stanovljať Alžyr, Jegypet, Marokko, Bolivija, Ekvador, Nepal ta Pakystan.

A jak ščodo Ukraїny? Oficijno ni majning ni kryptovaljuta v Ukraїni ne zaboroneni. Pry ćomu, Nacionaľnyj Bank vse šče ne rozgljadaje kryptovaljutu u jakosti spravžnih grošej, a lyše jak «nemateriaľne blago? U Radi zarejestruvaly zakonoprojekt, ščo reguljuje kryptovaljutu». Takym čynom kryptovaljutnyj rynok v Ukraїni zalyšajeťsja v tini, de robota obminnyh platform ne peredbačena zakonom, a majnovi prava učasnykiv majningu ne zahyščeni.

Narazi majningovi fermy aktyvno popadajuť do ruk pravoohoronciv — ce pov’jazano iz tym, ščo perevažno majnery «kraduť» elektroenergiju dlja svoїh ferm. Napryklad, neščodavno v odnomu z prymiščeń, ščo naležala Lvivśkij zaliznyci, pravoohoronci vyjavyly nezakonnu majning-fermu, ščo prynesla «Ukrzaliznyci» zbytkiv v 1 mln gryveń. U 2019 roci na Pivdenno-Ukraїnśkij AES znajšly nelegaľnu fermu dlja majningu, ščo vykorystovuvala elektroenergiju stanciї. Vykryly gore-majneriv kryptovaljuty i na pidpryjemstvi «Mykolaїvoblenergo» ćogo roku.

Vse šče isnuje virogidnisť togo, ščo vydobutok kryptovaljuty može staty zakonnym — v Ministerstvi energetyky naviť zaproponuvaly rozgljanuty možlyvisť majningu z nadlyškovoї energiї. Otže, majnyty v Ukraїni, jak i v inšyh kraїnah — možna, ale vykorystovujučy tiľky vlasni resursy. Pry ćomu, potribno pam’jataty, ščo prava majneriv poky ščo je nezahyščenymy — naviť popry zakonoprojekt pro virtuaľni valjuty, jakyj Verhovna Rada pryjnjala u peršomu čytanni.

Majnyty možna j ukraїnśku kryptovaljutu. Ukraїnśkyj projekt Karbo («karbovaneć») proponuje dva vydy majningu odnojmennoї kryptovaljuty — samostijno abo ž čerez majning-pul. Dlja ćogo isnuje speciaľnyj zastosunok Karbowanec. Jak i u vypadku z Bitkoїnom, pered majningom potribno spočatku zavantažyty kryptogamaneć, programu, abo ž pryjednatysja do pulu. Komanda «Karbovancja» takož vypuskaje speciaľni procesory ta videokarty dlja majningu.

– Ryzyky majningu

Cina ta zastarile obladnannja

Novi ryzyky dlja majningu pov’jazani jak z finansovymy, tak i reguljatornymy pereškodamy. Vy možete vytratyty bagato grošej na kupivlju obladnannja dlja majningu, ale pry ćomu ne zarobyty. Rist cin na bitkoїny u 2017 roci probudyv masovyj interes do sfery kryptovaljut — i ne bez naslidkiv. Vid majningu možuť takož postraždaty i ti korystuvači, jaki nym ne zajmajuťsja. Dejaki korystuvači navčylysja majnyty kryptovaljutu nezakonno — dlja ćogo kryptozločynci pidključajuťsja do komp’juteru bez vašogo vidoma.

Nesankcionovanyj majning

Je dva najpošyrenišyh metody funkcionuvannja podibnyh program. Peršyj — ataka na veb-sajty čerez JavaScript. Ce nazyvajeťsja kryptodžekingom (cryptojacking). Dlja ćogo hakery vykorystovujuť programy, ščo zavantažujuťsja na vebsajty (vlasnyky jakyh takož možuť ničogo ne pidozrjuvaty), i zdijsnjujuť ataku na komp’jutery korystuvačiv, ščo zahodjať na veb-sajt. Pry ćomu, programa zdijsnjuje majning na operacijnij systemi korystuvača tak dovgo, skiľky ostannij perebuvaje na sajti — koly korystuvač perehodyť na inšu storinku, proces majningu zaveršujeťsja. Taka programa bula naviť znajdena na vebsajti zirky futbolu Krištianu Ronaldu ta populjarnomu ukraїnśkomu resursi football.ua.

Peršym vidomym servisom kryptodžekingu buv Coinhive – nabir fajliv JavaScript, jakyj proponuvav vlasnykam veb-sajtiv novyj sposib zarobitku na svoїh vidviduvačah. Veb-zastosunok Coinhive vykorystovuvav občysljuvaľni resursy vidviduvačiv dlja vydobutku kryptovaljuty. Nezabarom pislja vypusku kod Coinhive počav z’javljatysja na tysjačah veb-sajtiv. Ale v biľšosti vypadkiv ani vlasnyky sajtiv, ani vidviduvači ne znaly pro jogo isnuvannja na veb-sajti.

Pislja ostatočnogo blokuvannja Coinhive u 2019 roci, servis komp’juternoї bezpeky Symantec zafiksuvav pryrist atak kryptodžekingu na 163% u drugomu kvartali 2020 roku. Džerelo.

Narazi do najbiľš nebezpečnyh program kryptodžekingu naležať botnety Emotet, Sodinokibi ta Lokibot, jaki dosi funkcionujuť u mereži. Ale je i horoši novyny — za danymy Symantec kiľkisť atak v interneti rečej ćogo roku počala znyžuvatysja.

Majningovi virusy

Inšyj sposib — zdijsnennja majningu čerez virusne programne zabezpečennja, jake korystuvač može vstanovyty bez usvidomlennja zagrozy. Dejaki z podibnyh program naviť «navčylysja» obhodyty antyvirusni programy. Tym ne menš, odyn korystuvač navrjad čy prynese bagato prybutku takym majneram — same tomu ci virusy dijuť jak «hrobaky», ščo peredajuťsja na inši devajsy čerez flešky čy inši nosiї. Dlja prybutkovogo majningu vykorystovujuťsja cili mereži korystuvačiv-žertv.

Vtrata pryvatnogo ključa

Isnuje ryzyk, pov’jazanyj z bezpekoju kryptovaljutnyh gamanciv — hakery navčylysja krasty dani, pov’jazani iz bitkoїn-rahunkamy. Dlja togo, ščob ne zagubyty ključ dostupu do gamancja, korystuvači počaly korystuvatysja aparatnym gamancem. Danyj prystrij maje vygljad zvyčajnoї USB-flešky, do jakoї vnosyťsja konfidencijna informacija. Obyraty vyrobnyka aparatnogo gamancja potribno duže reteľno — adže dejaki zlovmysnyky prodajuť nosiї vže zi speciaľnymy virusamy, ščo kraduť dani.

To jak zahystytysja? Use duže prosto: oskiľky dani programy funkcionujuť jak zvyčajni hakerśki virusy, to i zahyščatysja vid nyh treba jak vid virusiv. Same tomu zabezpečte sebe vid nadmirnyh spam-rozsylok, ne perehoďte za sumnivnymy linkamy ta zavantažujte programy tiľky z nadijnyh resursiv.

– Majnyty čy kupuvaty?

Po-perše, jakščo vy hočete majnyty kryptu samostijno, vam potribno vyrišyty, jaki monety dobuvaty bude najbiľš vygidno (dyviťsja resurs What To Mine). Dlja majningu vy ne možete prosto vykorystovuvaty noutbuk čy igrovyj komp’juter. Ce može buty cikavym hobi, ale otrymaty prybutok z ńogo bude duže važko. Dovedeťsja serjozno investuvaty jak v obladnannja, tak i v elektroenergiju.

Ščob buty v pljusi, vam potribno bude povernuty svoї investyciї v obladnannja. V ostanni roky riveń skladnosti postijno zrostaje dlja Bitkoїna. Čerez ce, možlyvo, prybutok bude nyžčym, niž vy rozrahovuvaly zazdalegiď. Tomu varto podyvytysja na inši varianty, v tomu čysli majning puly čy aľternatyvnyj majning (dyviťsja našu stattju pro decentralizovani finansy).

Zvyčajno, prydbaty kryptu nabagato legše, aniž majnyty її. Odnak za pravyľnyh rozrahunkiv vy možete stvoryty dodatkovyj pasyvnyj dohid. Spodivajemosja, naša stattja dopomogla vam staty na krok blyžče do ćogo.