Igor Smiljanśkyj, «Ukrpošta» — pro virus Petya, čat-botiv i siľśkyh lystonoš na avto

Radjanśkyj spadok i «štučnyj intelekt» v klitynku

«Ja zakinčyv svij peršyj termin — 2 roky. Oś te, z čogo my počynaly», — vyhodyť na scenu Smiljanśkyj i vkazuje na peršyj slajd svojeї dopovidi. Ce — Future Lab 2018, konferencija pro majbutnje ta kompaniї, jaki zminjujuť Ukraїnu, a top-menedžerovi «Ukrpošty» je čym podilytysja: vin byvsja z bjurokratijeju ta zrujnovanoju infrastrukturoju viddileń, i shože, vyžyv u cij bytvi, hoča do peremogy šče daleko. Ta Igor Smiljanśkyj — vočevyď, ne z tyh, hto vidstupaje pered trudnoščamy. Ce śogodni jogo kompanija zapuskaje«Ukrpošta» perehodyť na elektronnyj dokumentoobig elektronnyj dokumentoobig dlja biznesu ta poglybljuje spivpracju z «ukraїnśkym Amazonom» Rozetka.ua. A 2 roky tomu vse vygljadalo oś tak:

— Na balansi bulo 3,6 tys avtivok, z nyh їzdylo 2,5 tys. Bulo 100% ručne sortuvannja, stan robočyh misć — na foto. Ni, ce ne hliv, a sortuvannja gazet u 2016 roci. Prosto mišky pošarpalysja. A zošyt na foto — pryklad Artificial Intelligence, — tut zal vybuhaje smihom. — Ce ostannja rozrobka «Ukrpošty»: pryjmannja komunaľnyh plateživ. Ne majučy komp’juteriv, u lypni 2016 roku operatory viddileń pryjmaly plateži pyśmovo. Zapysavšy informaciju, zošyty z danymy vony vidpravljaly tudy, de inši pracivnyky zanosyly dani do elektronnoї systemy obliku.

Koly ukraїnśkym kompanijam zagrožuvavPetya, NotPetya ta 7 golovnyh vysnovkiv pislja najbiľšoї hakerśkoї ataky Petya, my znaly, ščo cej virus nas ne viźme: 80% viddileń ne maly komp’juteriv. Vidtak biľšisť spivrobitnykiv naviť ne znaly, ščo takyj virus je. Dejaki z tyh komp’juteriv, ščo buly u viddilennjah, maly ponad 20 rokiv.

Perepysujučy pokažčyky ličyľnykiv vlasnoruč, operatory «Ukrpošty» pryjmaly plateži na 25 mlrd grn ščoroku

Švydki reformy — ne taki švydki

— U mene buly globaľni plany zahoplennja svitu: ja vvažav, ščo nalagodyty kontakty z Amazon možna za misjać-pivtora, postavyty komp’jutery u viddilennjah — tež. Ale vse vyjavylosja značno skladniše. Oś, z čym my zitknulysja:

• Nyźka kupiveľna spromožnisť — osoblyvo poza mežamy mist.
• Nyźka ščiľnisť naselennja. U Černigivśkij oblasti — 1 tys sil, z nyh tiľky v 13 žyve ponad 2 tys meškanciv. Okrim velykyh mist, v selah prožyvajuť 30% potencijnyh spožyvačiv. Perevaga — biznesy do nyh šče ne dijšly, nedolik — do nyh ridko hto dohodyť, bo z viddalenymy selamy skladno pracjuvaty (osoblyvo, jakščo miž selamy — značni vidstani).
• Vidsutnisť sučasnoї infrastruktury.
• Neformaľna ekonomika. Vsi hočuť, ščoby v Ukraїni pracjuvav oficijnyj Apple Store, ale malo hto hoče vidmovljatysja vid kontrabandy.

Vplyv, jakogo ne vdasťsja unyknuty

Za slovamy Smiljanśkogo, kompanija nyni zmušena pracjuvaty iz vrahuvannjam faktoriv, vid jakyh — napevne — ne vdasťsja pozbutysja u najblyžčomu majbutńomu:

• Negatyvna demografična dynamika ta trudova migracija, jaka tryvaje —ce potribno vrahovuvaty buď-jakomu biznesu pid čas planuvannja, tomu ščo jdeťsja pro važlyvu skladovu ekonomičnogo rozvytku suspiľstva.
• Zrostannja zarplat i konkurencija za pracivnykiv. «Ja ne rozumiju, čomu riveń zarplat v deržavnyh i pryvatnyh kompanijah maje vidriznjatysja», — zauvažuje CEO «Ukrpošty».
• Pojava sučasnyh tehnologij. «Hoča ce daje okupnisť ne odrazu, ale vidigraje važlyvu roľ v dovgostrokovij perspektyvi», — perekonanyj Smiljanśkyj.
• Mižnarodni gravci ta trendy.

Kroky do modernizaciї

— My podilyly terytoriju Ukraїny na mista i sela. Te, jak ljudy korystujuťsja poslugamy i kupujuť tovary, vidriznjajeťsja v misti ta seli. Napryklad, u selah ljudjam ne potribna dostavka tovariv protjagom godyny, ale їm važlyva cina.

Ideї dlja mist

Menši čergy. Smiljanśkyj rozpovidaje: pišly šljahom sproščennja. «Vsi znaly, z čym asocijujeťsja «Ukrpošta»: čergy, sovok, hamstvo. Vidštovhujučyś vid ćogo, my postavyly sobi pytannja: jak peremogty čergy? Po-perše, potribno bulo zrobyty tak, ščoby klijenty provodyly u viddilenni menše času. Čym menše vy budete stykatysja z našymy potočnymy spivrobitnykamy, poky my trenujemo їh posmihatysja — tym krašče. Dlja ćogo potribno sprostyty produktovyj rjad» — govoryť top-menedžer.

Tak z’javylasja ideja stvoryty SmartBox —  ce typ posylok, u jakyj možna poklasty naviť gyri, bo cina vid vagy biľše ne zaležatyme. Vona zaležatyme lyše vid rozmiru pakuvannja:

— Nam nevažlyvo: važyť vaša korobka 500 g čy 850 g čy 1 kg. I dlja mašyny ce tež ne važlyvo — їj važlyvyj ob’jem.  Za fiksovanu cinu klijent kupuje korobku, viddaje її operatoru i oformljuje zamovlennja v osobystomu kabineti. Dlja ćogo vam potribno vytratyty 5 sek u viddilenni, adže SmartBox ne treba zvažuvaty, ne treba mirjaty. Ce stvorjuje čergu, a vdoma ne u vsih je vagy.

Bazovi tehnologiї. Kompanija stvoryla čat-bota u Telegram, mobiľnyj dodatok, osobystyj kabinet — proryvni rišennja dlja «Ukrpošty», ale bazovi dlja buď-jakoї poštovoї kompaniї.

Jakisť dostavky. «Koly ja pryjšov, 70% posylok po Kyjevu distavalysja do svoїh otrymuvačiv ponad 2 doby: ljudy sortuvaly їh vnoči, hoča naspravdi spaly. Sogodni biľše niž 94% posylok dostavljajeťsja protjagom 24 godyn po Kyjevu», — vkazuje na zminy Smiljanśkyj. Comu spryjaly nepopuljarni miry ta «robota z mozkom», jak її nazyvaje gendyrektor poštovogo operatora: zmina personalu i vprovadžennja systemy motyvaciї.

Zminyty myslennja. «Koly ja pryjšov v kompaniju, ja namagavsja zviľnyty kiľkoh ljudej. Pracivnyky zahyščaly: «Cju ljudynu ne možna čipaty, vona taka šanovna, 20 rokiv pracjuje.» Todi my vvely vidrjadnu formu oplaty praci: otrymuješ stiľky, skiľky posylok opracjuvav. Za 3 misjaci pryhodyť ta sama delegacija: — Cju ljudynu treba zviľnyty. — Vy ž prosyly zalyšyty šanovnu ljudynu! — vidpovidaju. — Ce bulo davno!» — dilyťsja zi sceny Smiljanśkyj istorijeju z praktyky:

— Vony pryjšly, tomu ščo te, ščo ljudyna spala na zmini — ce bula moja problema raniše, a teper ce їhnja problema, adže za našoju systemoju groši dilyťsja na zagaľnu kiľkisť ljudej. Tomu pytannja «jak zminjuvaty mozok robitnykiv» — ce najvažlyviše pytannja, jake najbiľše poznačajeťsja na jakosti.

Novi viddilennja. V «Ukrpošti» zrobyly viddilennja novogo zrazka: «Z nymy do cyh pir eksperymentujemo, ščoby ljudjam bulo zručniše».

Pracivnyky, ščo posmihajuťsja. «Z peršogo dnja ja poobicjav, ščo zmušu našyh spivrobitnykiv posmihatysja. My poky na počatku ćogo šljahu, ale majemo perši pozytyvni rezuľtaty: z −20% do + 5% za ostanni 8 mis», — zvučyť zi sceny.

Pokaznyky «pohmurosti» pracivnykiv «Ukrpošty» do vprovadžennja zmin i spravdi vražajuť. U 2016 42% spivrobitnykiv ne vitalysja z klijentamy, 44% ne proščalysja. Z počatku 2018 roku ponad 12% spivrobitnykiv počaly vitatysja i proščatysja z klijentamy, prote Smiljanśkyj perekonanyj, ščo ce ne meža doskonalosti: «Ja vvažaju, ščo peremoga bude todi, koly vitatymuťsja i proščatymuťsja 30%».

50% pracivnykiv «Ukrpošty» počaly robyty kros-prodaži. Raniše lyše 10% spivrobitnykiv proponuvalo dodatkovi poslugy

Ideї dlja sil

— Na tablyci vydno, ščo siľśkyh rajonah prožyvaje tretyna kraїny. Čerez nyźku ščiľnisť naselennja dovezennja tovariv do klijenta koštuje dorogo — hoča potencijnyh klijentiv v selah bagato. Hoč v misti j vysoka ščiľnisť, ale za cyh klijentiv boreťsja bezlič konkurentiv, a za žyteliv sil ne boreťsja nihto. U selah je tiľky my ta cerkva — tomu konkurenciї u nas nemaje. A inodi j cerkvy tež nemaje. Ale v selah žyvuť vse ti ž ljudy, jakym potribni vsi ti ž poslugy.

Za slovamy Smiljanśkogo, počaly z nyzky obov’jazkovyh krokiv dlja siľśkyh viddileń. Komp’juteryzacija stala peršym krokom. Do kincja 2018 roku vsi viddilennja «Ukrpošty» u selah Ukraїny, v jakyh žyvuť ponad 2 tys osib, buduť komp’juteryzovani:

— Ja ne očikuvav, ščo najprostišym zavdannjam bude kupyty komp’jutery. Naspravdi, najskladniše v komp’juteryzaciї — znajty ljudej, gotovyh na nyh pracjuvaty. Inša problema — tiľky v 60% velykyh sil, de prožyvaje ponad 2 ty. osib, my znajšly hoč jakyjś internet. U dribnyh selah my poky komp’juter vstanovljuvaty ne budemo — tam strašno naviť počynaty.

«Lystonoša na avto»: «Jak i v geroja Pječkina, u našyh lystonoš buly lyše velosypedy», — zgaduje počatok reform Smiljanśkyj. I jakby htoś iz seljan zamovyv v interneti mikrohvyľovku — bulo b ne duže zručno vezty її na velosypedi, bo dovžyna diljanky, jaku treba proїhaty, inodi sjagaje 40 km. V majbutńomu poštar zmože dostavljaty liky ta produkty zi zberežennjam temperaturnogo režymu: «Ale poky dlja ćogo ne gotova infrastruktura, bo dlja ćogo mašyny majuť buty obladnani holodyľnykom. Sumky bude nedostatńo, bo vona trymaje holod tiľky 8-12 godyn. Buvaje, ščo dostavyty liky v ci terminy nemožlyvo, tomu ščo ljudyna može prosto ne buty vdoma».

Optymizuvaty budivlju na Majdani Nezaležnosti: «Odna z uspišnyh reform — peršyj poverh Golovpoštamtu u Kyjevi my zdaly v orenduRozetka orenduvala prymiščennja v kyїvśkomu Golovpoštamti partneram Rozetka čerez tender na ProZorro», — govoryť Smiljanśkyj:

— Ce prynese 70 mln grn «Ukrpošti» za 5 rokiv — značna suma dlja kompaniї, adže do 2016 roku «Ukrpošta» za rik otrymala za orendu usih svoїh prymiščeń po Ukraїni lyše 10 mln grn

— U nas 1,3 mln kv. m neruhomosti — otže, teper nam potribno vidmovytysja vid togo, ščo nam ne potribno, zadlja togo, ščo nam neobhidno. Same tomu my zbyrajemosja viddaty velyčeznu budivlju golovnogo sortuvaľnogo centru «Ukrpošty» v orendu kompanijam. Cja budivlja znahodyťsja v centri Kyjeva, zajmaje 3 ga zemli, 20 tys kv. m, poruč — vokzal. Ja vpevnenyj, ščo ne potribno absoljutno vsim mašynam pryvozyty poštu v centr Kyjeva i sortuvaty same tam. Na zarobleni košty my pobudujemo sučasnyj komp’juteryzovanyj logistyčnyj centr za mežamy Kyjeva, i, jak meni zdajeťsja, vygrajuť vid ćogo vsi.

Stvorjuvaty krašči umovy praci — nastupnyj krok reform, jakyj vprovadžuje Smiljanśkyj: «Šče odna problema — bagato ljudej pracjuje v Ukrpošti na umovah tymčasovoї zajnjatosti, tomu vony pracjujuť za nevelyki zarplatnju: 600-700 grn na misjać. I tak vidbuvajeťsja tomu, ščo roboty u seli, v jakomu žyve lyše 200 osib, nebagato. Ja rozumiju: jakščo lystonoša zahoče pracjuvaty zakordonom, znajty drugogo bude nemožlyvo. Vsja rič u tomu, ščo ljudy v selah z 2 koriv otrymujuť 6 tys grn na misjać. Okrim ćogo, seljany zarobljajuť šče na prodaži ovočiv z gorodu. Vidpovidno, zarplata, jaku vony mogly b otrymuvaty na pošti, ne bude konkurentnoju». Vidtak planujuť perejty do peresuvnyh viddileń. Ščopravda, cej optymizm iz zakryttjam viddileń v selah podiljajuť ne vsi. Lito zaveršylosja publičnym obgovorennjam za učastju Prezydenta Ukraїny, jakyj leď ne v uľtymatyvnij formi vymagav zamisť zakryttja siľśkyh viddileń ta perehodu na «peresuvni» znajty «inšyj vyhid». Ta pro ce zi sceny skazano ne bulo.

4,5 mln pensioneriv — i pensiї gotivkoju na sumu $5 mlrd ščorično

Zrobyty dostupnymy finansovi poslugy — nastupnyj krok komandy Smiljanśkogo:

— Oskiľky 37% ukraїnciv ne majuť bazovogo bankivśkogo rahunku, my hočemo takož vprovadyty finansovi poslugy. U viddalenyh selah, de žyve tretyna kraїny, bankivśki ustanovy nikoly j ne z’javljaťsja. U selah z naselennjam u 300 osib bankivśkym systemam skladno vyjty na okupnisť. Tomu jedynyj šljah rozvytku finansovyh poslug — ce poštove viddilennja, adže ce ostannij oplot cyvilizaciї, ščo zalyšajeťsja u najviddalenišyh točkah Ukraїny.

— My vstanovljujemo 5 tys terminaliv dlja oplaty bankivśkoju kartkoju u viddilennjah

Trendy sered poštovyh kompanij svitu, na jaki orijentujuťsja v «Ukrpošti»

Smiljanśkyj progolosyv pid čas vystupu dekiľka osnovnyh trendiv, jaki majuť staty orijentyramy dlja podaľšogo rozvytku nacionaľnogo poštovogo operatora:

• Dostavlennja protjagom godyny dlja velykyh mist.
• Konvergencija z medycynoju: «Jakščo uveś tyždeń tvij rozumnyj braslet zauvažuje, ščo u tebe poganyj puľs — vin proponuje zamovyty sobi vitaminy z Amazon».
• Povnyj spektr finansovyh poslug. Dejaki z poslug, jak-ot splata komunaľnyh rahunkiv, vidbudeťsja zavdjaky integraciї z developeramy. Sogodni Amazon vže pryjmaje komunaľni plateži. «Pobačyvšy naš Artificial Intelligence iz zošytamy, vony takož vyrišyly, ščo ce perspektyvna sprava — žartuje Igor. — Zabudovnyky «zlyvajuť» Amazon komunaľni rahunky. Tomu koly vy prokydajetesja vranci, virtuaľnyj asystent AlexaAmazon zapuskaje versiju golosovogo pomičnyka Alexa dlja biznesu vas budyť i govoryť: «Vam pryjšov rahunok za elektryku na $35. Hočete oplatyty?» Vy, ne pidnimajučyś z ližka, pogodžujeteś, i systema spysuje z vašoї kartky groši».
• Dostavlennja їži ta produktiv. Za 2-3 roky standartom stane poštomat u žytlovomu budynku z holodyľnykom — cju funkciju vže oblaštovujuť u novobudovah Nju-Jorka.

To dobre čy pogano pracjuje «Ukrpošta»?

—Za 2 roky my pidnjalysja do 33 miscja u sviti sered svitovyh poštovyh kompanij, hoč «Ukrpošta» — ce jedyna kompanija v Jevropi, jaka ne subsydujeťsja deržavoju

Smiljanśkyj nagološuje: pošta Franciї na roznesennja gazet otrymuje 180 mln jevro ščoroku, a pošta u Slovaččyni, de žyve vśogo lyše 5 mln osib, otrymuje 10 mln jevro vid deržavy na rik. «Ta nas ce ne ljakaje: my majemo namir prodovžuvaty rozvyvatysja svoїm koštom», — zberigaje vin optymizm i dilyťsja zi sceny najblyžčymy planamy podaľšogo rozvytku:

— My hočemo pobuduvaty sučasnu logistyčnu infrastrukturu dlja avtomatyčnoї obrobky korespondenciї. Planujemo perevesty sela na peresuvni viddilennja, vidkryty finansovi rahunky. Okrim ćogo, hočemo realizuvaty mižnarodnyj tranzytnyj potencial Ukraїny. Dlja ćogo my provodymo eksportni školy, de včymo ljudej torguvaty na Amazon, eBay, Etsy. Za 2017 rik my zbiľšyly eksport z Ukraїny do SŠA na 50%, do Velykobrytaniї — na 30%.