Jaroslava Kravčenko, «Dykyj teatr»: «Perevirte, čy spravdi ščoś vidbuvajeťsja vperše»

Jak stvorjuvavsja odyn iz najpopuljarnišyh nezaležnyh ukraїnśkyh teatriv, de mytci beruť košty, kostjumy ta rekvizyt dlja gostro-sociaľnyh vystav, jak pravyľno prodavaty kvytky ta čymalo inšyh sekretiv z-za zavisy — pro vse ce rozpovila zasnovnycja ta art-dyrektor nezaležnogo «Dykogo teatru» Jaroslava Kravčenko na lekciї «Jak zapakuvaty vystavu dlja prezentaciї audytoriї» na ćogoričnomu mižnarodnomu muľtydyscyplinarnomu festyvali Startup GogoľFESTMiž morem ta frontom — GogoľFest u Mariupoli.

Pro riznycju miž deržavnymy ta nederžavnymy teatramy

Jaroslava Kravčenko 10 rokiv pracjuvala u deržavnyh teatrah. Spočatku – v «Molodomu teatri», potim – u Nacionaľnomu akademičnomu dramatyčnomu teatri im. I. Franka. Vidtak, maje zmogu porivnjaty tvorčyj proces v teatri, jakyj finansuje deržava, ta u nezaležnomu teatri.

«U deržavnyh teatrah vse čitko i za rozkladom: zarplata pryhodyť, misce dlja roboty je, scena dostupna dlja repetycij. Ty ne zamysljuješsja nad tym, de tobi vzjaty groši na dekoraciї, kostjumy, oplatu avtorśkyh prav toščo», — govoryť art-dyrektorka «Dykogo teatru».

U nezaležnyh teatrah natomisť nemaje stabiľnosti finansovoї, ale duže často osnovnymy temamy vystav stajuť gostri sociaľni ideї — čogo v «oficijnyh» teatriv brakuje: «Systema deržavnyh teatriv natomisť u jakyjś moment stala obslugovuvaty gljadača, ale perestala vidpovidaty potrebam togo gljadača, jakyj sam ruhajeťsja ta rozvyvajeťsja i hoče biľšogo vid žyttja. Todi j z’javylysja nezaležni teatry, jaki skazaly: “Ljudy, vy prekrasni, my hočemo govoryty pro vas ta pro ti problemy, jaki vas hvyljujuť”».

Jaroslava rozpovidaje, ščo u Kyjevi je 28 deržavnyh teatriv ta 100 – nezaležnyh. Odyn iz nyh – її dityšče: «Dykyj teatr»:

— My, jak i rešta nezaležnyh teatriv, isnujemo bez dotacij iz boku deržavy. Dehto znahodyť pidtrymku investoriv, ale u nas iz cym ne sklalosja. Koly my počynaly «Dykyj teatr» v mene bulo 200 čy 300 baksiv moїh vlasnyh zaoščadžeń, jaki ja skeruvala  v reklamu. V toj moment ce buv startovyj kapital dlja togo, ščob stvoryty naš teatr: my pokazaly 14 vystav, jaki vidvidaly ponad 40 tys gljadačiv.

Iz ljutogo 2016 roku «Dykyj teatr» vstyg popracjuvaty iz ponad 200 aktoramy. Iniciatory teatru dajuť možlyvisť kožnomu pryjty ta sprobuvaty, otrymavšy pevnyj dosvid

Vid dosvidu do počatkivciv

«My vyrišyly, ščo budemo davaty šans usim ljudjam, jaki do nas pryhodjať i v nyh palajuť oči. Tomu ščo poky nemaje inšogo miscja, kudy b ljudyna mogla z nulja pryjty i sprobuvaty ščoś zrobyty, nehaj naviť iz pomylkamy. Okrim aktoriv my zalučyly molodyh režyseriv, v jakyh je cikavi ideї, ale vony ne možuť їh realizuvaty u deržavnomu teatri», — rozpovila Jaroslava.

Pered zapuskom kožnogo novogo proektu «Dykyj teatr» ogološuje vidkryti kastyngy: «Buď-jaka ljudyna, majučy abo ne majučy teatraľnoї osvity, može pryjty i sprobuvaty. Pyšemo v socmereži, ščo v nas vidkrytyj kastyng, buď-hto ohočyj rejestrujeťsja, pryhodyť i—  my sluhajemo ta dyvymosja na ńogo. Inodi rejestrujeťsja 150 ljudej».

Svogo času do «Dykogo teatru», prygaduje Jaroslava, počalosja spravžnje «našestja» aktoriv iz deržavnyh teatriv:

— Vony zrozumily, ščo v Kyjevi z’javyvsja majdančyk, de možna vidryvatysja na povnu — vyhodyty na scenu i robyty vse. Zaraz dlja aktoriv i dlja gljadačiv «Dykyj teatr» peretvorjujeťsja v zonu svobody. Ty pryhodyš i robyš te, ščo hočeš. Ce tak kruto ta česno. Dlja mene duže važlyvo provesty oś cju desakralizaciju teatru. Dlja mene teatr – jak zavod. Jedyne ščo: produkt specyfičnyj. Možna govoryty pro duhovnisť v teatri, ale її nese ne teatr, a ljudy, jaki zbyrajuťsja j ti mesedži, jaki ozvučujuťsja.

Scena z vystavy «Tom na fermi», foto — Liza Ščepina

Pro spivpracju z medijnykamy

Jaroslava Kravčenko rozpovidaje, ščo naperedodni vidkryttja teatru jogo komanda intensyvno popracjuvala nad reklamoju ta anonsom pid kožnu okremu kategoriju media: «My zaraz žyvemo v takyj čas, ščo, ne majučy grošej, a majučy ideju, dijsno cinnu ta zarjadženu syloju ljudej, jaki gotovi nad neju pracjuvaty, možna buď-jakyj proekt zrobyty podijeju, ne majučy bjudžetu». Znajty pravyľnyj kontakt z presoju radyť zasnovnycja «Dykogo teatru» ta rozpovidaje vlasnyj algorytm spivpraci zi ZMI.

Dlja kožnogo vydu media vony napysaly toj tekst, jakyj žurnalistu bude zručno vzjaty, skopijuvaty i postavyty odrazu v novyny. Komanda podilyla vsi kyїvśki ZMI, okremo zgrupuvavšy televizijnykiv, radio, internet-vydannja, krytykiv toščo. Pryčyna: u kožnogo iz nyh – svoja stylistyka, specyfika ta podača materialu, hoča iz jedynym mesedžem: «U Kyjevi vidkryvajeťsja «Dykyj teatr». Ce dalo rezuľtat: za 2 tyžni do vidkryttja teatru ta peršoї vystavy v ukraїnśkyh ZMI bulo ponad 50 materialiv pro cju podiju.

Pro kvytky ta važlyvisť anšlagu

Vartisť kvytka, rozpovidaje Jaroslava, vyznačaly «paľcem v nebo», pidgledivšy ciny v inšyh teatrah: «Ja naviť podumaty ne mogla, ščo 300 misć može ne prodatysja. V mene naviť dumky takoї ne bulo. I vony prodalysja. Za 2 tyžni znov buv spektakľ, i takož prodalysja 300 misć».

Jaroslava Kravčenko (v centri), foto — «Dykyj teatr»

A išče zasnovnycja ćogo mystećkogo startapu ne pryhovuje: protjagom pivroku isnuvannja teatru vona ne platyla sobi zarobitnu platu – zabula:

— 100% prodanyh kvytkiv pryvčyly audytoriju, jaka nas počula i počala do nas hodyty, ščo v nas zavždy anšlag i nemaje kvytkiv. Ce takož važlyvo dlja proektu, bo koly ljudyna pryhodyť za kvytkom, to treba trohy vytrymaty pauzu, ščob vže 2 ljudyny stojalo za kvytkamy. Koly ljudy bačať, ščo produkt limitovanyj, ce dopomagaje švydše realizovuvaty i prodavaty jogo.

Jak govoryty pro mystećkyj produkt

Osoblyvyj akcent, za slovamy Jaroslavy, maje buty na vizuaľnomu oformlenni produktu ta na jogo opysi. Varto reteľno dobyraty slova: «Perš niž napysaty, ščo ščoś vidbuvajeťsja «vperše», potribno 10 raz pereviryty, čy spravdi ce vperše. V nas v teatri dlja SMM je tablycja, de vypysani vsi zaboroneni slova, jaki vzagali ne možna vykorystovuvaty. Ce, napryklad, slova  «nezabutni». «vperše», «jaskravo», «nejmovirno» toščo».

— Jakščo korotko, to opys vystavy maje buty žvavoju prostoju ukraїnśkoju movoju, aby potencijnyj gljadač zacikavyvsja neju.