Настасся Мохань
? Асноўныя тэрміны
- Трытмент — статычная або анімацыйная прэзентацыя, якая складаецца рэжысёрам для ўдзелу ў тэндэры на здымку рэкламнага роліка.
- Рысёрч — пошук малюнкаў, візуалу, анімацыйных аб’ектаў, а таксама відэаролікаў.
- Рэферэнс — малюнак або рэкламны ролік, які максімальна перадае бачанне рэжысёра кліенту.
- Лэйаўт — вёрстка трытменту, то бок злучэнне тэксту, візуалу і рэферэнсаў супольна ў дакумент.
- Гострайтэр — капірайтэр, які дапамагае рэжысёру належна данесці свае думкі ў тэкставым выглядзе.
? Перадгісторыя
Да таго, як прыйсці ў рэкламны прадакшэн, я працавала асістэнтам проджэкт-менеджэра. У прадакшэне я даведалася пра тое, што існуюць рэжысёрскія прэзентацыі (трытменты). У тэндэры на здымку рэкламнага роліка кліенту неабходна выбраць лепшага рэжысёра, які здыме рэкламу. Кожны з рэжысёраў павінен стварыць прэзентацыю, у якой апіша свае думкі і ідэі па праекце і пераканае кліента ў тым, што ён падыходзіць на 100%.
Адна з маіх калегаў па офісе распавяла, што рэжысёры не займаюцца трытментамі самастойна, а наймаюць прафесіяналаў. У такіх прэзентацыях я ўбачыла магчымасць дадатковага заробку і вырашыла ў вольны ад працы час самастойна навучыцца карыстацца дызайнерскімі праграмамі.
Да гэтага я не сутыкалася з дызайнам, і ўсё, чаму мне неабходна было навучыцца, было для мяне ў навінку. Я пачала з таго, што самастойна вывучыла, як працуюць праграмы Keynote, Adobe Indesign, Photoshop і канструктар сайтаў Readymag. Мне неабходна было навучыцца шукаць прыдатныя візуалы і рэферэнсныя малюнкі для прэзентацый, сфармаваць нагледжанасць, вывучыць сотні рэкламных ролікаў і мастацкіх фільмаў. Гэта адна са складанасцяў працы – знайсці той самы кадр, які падыдзе рэжысёру.
Каля двух месяцаў у вольны ад працы час я дапамагала з прэзентацыямі калегу. Неўзабаве мне даручылі выканаць першы самастойны праект, які надаў упэўненасці.
? Для чаго прадакшэнам патрэбныя трытменты?
Працэс пачынаецца з аб’явы тэндэра, у які запрашаюцца рэкламныя прадакшэны. Акрамя фінансавай і здымачнай прапановы прадакшэны павінны даць кліенту пул рэжысёраў, якія на іх погляд максімальна падыходзяць пад дадзены брыф. Разам з тым, рэжысёрам неабходна даслаць сваё партфоліа і скласці трытмент, які адлюструе поўны малюнак іх думак і ідэй на падставе патэнцыйных здымак. У трытменте рэжысёры апісваюць такія раздзелы як «Сцэнар», «Кастынг», «Святло», «Колер», «Лакейшн», «Кастынг». Чым больш дэталёвы трытмент і чым больш там прыдатных рэферэнсаў, тым найбольш прыемна кліенту будзе разглядаць кандыдатуру рэжысёра. Трытмент таксама дапамагае візуальна данесці канцэпцыю рэжысёра, чым распавядаць яе па тэлефоне ці толькі ў выглядзе тэксту.
Ад кожнага прадакшэна, які ўдзельнічае ў тэндэры, выступаюць некалькі рэжысёраў, і кожны з іх з прэзентацыяй, якая ў сваю чаргу дапамагае кліенту прыняць рашэнне аб пераможцы.
У дапамогу рэжысёру часта прыходзяць дызайнеры, якія маюць сваё бачанне і стыль канкрэтнага праекта. Рэжысёры разумеюць, што дызайнеры могуць дапамагчы ім і скласці больш прафесійны дакумент з пункту гледжання стылю і эфектыўнасці. Таксама з-за высокай занятасці на здымачных праектах рэжысёрам не хапае часу на складанне трытментаў, якія ім даводзіцца рабіць пад кожны тэндэр.
Рэкамендацыя: у прадакшэне на пазіцыі асістэнта можна добра ўзмацніць свае навыкі ў трытментах і цалкам вывучыць іх. Памочнікам прадзюсараў і рэжысёраў часта даводзіцца з імі сутыкацца і арганізоўваць працу над імі, таму, калі вам цікавая гэтая сфера, свой шлях таксама можна пачаць з асістэнта.
✍? Стварэнне трытменту ад A да Z
Працэс працы пачынаецца з брыфінгу рэжысёра, дызайнера і гострайтэра. Рэжысёр праходзіцца з камандай па брыфу ад кліента, абмяркоўвае важныя дэталі і распавядае пра тое, як ён бачыць будучы ролік і яго стварэнне. Гострайтэру рэжысёр дэталёва апісвае раздзелы, якія жадае ўбачыць у трытменце, а таксама пакадравае апісанне сцэнара роліка.
Што тычыцца дызайнера і рысёрчару (часцей за ўсё гэта адзін чалавек), то яму рэжысёр дае ўводныя аб неабходных візуалах і рэферэнсах. Малюнкі падбіраюцца па раскадроўцы, якая загадзя дададзеная ў брыф ад кліента. Таксама могуць спатрэбіцца асобныя рэферэнсы, якія дазволяць рэжысёру паказаць кліенту фармат лакацыі, стыль акцёраў і асвятленне, якое ён бы хацеў бачыць у роліку.
Праца па напісанні тэксту і падбору візуалаў ідзе паралельна. У залежнасці ад праекта на афармленне трытменту вылучаецца ад двух да чатырох дзён. Чым больш складаны патэнцыйны ролік, тым больш неабходна часу на стварэнне прэзентацыі.
Пасля таго як рэжысёр атрымлівае малюнкі, ён іх зацвярджае і, магчыма, дадае каментары. Па іх рысёрчар дадаткова знаходзіць неабходныя візуалы, якіх не хапіла.
Калі ўся візуальная і тэкставая часткі гатовыя, дызайнер прыступае да вёрстцы трытменту. Пасля таго, як структура прадумана і першыя слайды створаныя, рэжысёр атрымлівае іх на зацверджанне. У адпаведнасці з каментарамі, дызайнер дапрацоўвае макет і фінальна складае прэзентацыю. Пасля яе завяршэння рэжысёр, а таксама рэкламны прадакшэн і агенцтва, могуць даслаць каментары, таму ў гэты час праца дызайнера яшчэ не сканчваецца. Пасля таго як трытмент пераходзіць на разгляд да кліента, праца ўсёй каманды падыходзіць да канца.
Рэкамендацыя: паспрабуйце вывучыць працы рэжысёраў і дызайнераў, якія ўжо даўно працуюць у гэтай сферы. Іх можна знайсці на Behance і Pinterest. Так вы зможаце сфармаваць свой стыль і навучыцца добрай вёрстцы. Перад пачаткам працы ў рэжысёраў можна запытваць іх мінулыя трытменты. Так вы зможаце максімальна падбудавацца пад рэжысёрскі стыль і зразумець, якія працы яму бліжэй за ўсё.
?? Што трэба ўмець для стварэння трытментаў?
Дзве галоўныя якасці — гэта нагледжанасць і досвед у дызайне. Для фарміравання нагледжанасці важна сачыць за рэжысёрскімі працамі, міжнароднымі рэкламнымі ролікамі, мастацкімі фільмамі і кароткімі метрамі. Гэта дапамагае хутка знайсці патрэбны рэферэнс і кадр падчас праекта.
Што тычацца дызайна, трытменты ствараюцца ў Adobe Indesign, Photoshop, Keynote и Readymag. Ад рэжысёра залежыць, у якой праграме будзе зроблены трытмент, бо некаторыя з іх дазваляюць скласці нават анімацыйныя прэзентацыі.
У працы таксама важна валодаць замежнымі мовамі. На рускім і замежным рынку працуюць прафесіяналы з ўсяго свету і ў рускіх тэндэрах таксама ўдзельнічаюць рэжысёры з Амерыкі, Аргентыны, Швецыі, Германіі. Чым больш моваў ведае гострайтэр і дызайнер, тым часцей яны змогуць удзельнічаць у праектах і працаваць з замежнікамі.
Рэкамендацыя: трапіць у сферу рэжысёрскіх прэзентацый дастаткова лёгка пры наяўнасці добрага партфоліа, хай нават яно будзе невялікім. Усе рэкламныя прадакшэны і рэжысёры пакідаюць свае кантакты на сайтах і ў сацыяльных сетках. Напісаўшы дзесяці кампаніям, можна дамовіцца аб адным праекце. Уменне паводзіць сябе прафесійна з заказчыкам і быць гатовым заўсёды заставацца на сувязі вельмі шануецца ў гэтай сферы.
??? Як набраць базу кліентаў?
У сферы рэжысёрскіх трытментаў добра працуюць паштовая рассылка і сарафаннае радыё. Рэжысёры і самі рэкламныя прадакшэны любяць, калі дызайнеры і гострайтэры дасылаюць сваё партфоліа і прапаноўваюць супрацоўніцтва. У гарачыя сезоны, калі тэндэры прыходзяць кожны дзень, такіх прафесійных каманд не хапае, таму прадакшэны з радасцю наймаюць фрылансераў з добрым партфоліа, а часам нават без яго.
Што тычыцца сарафаннага радыё, то ў асяроддзі рэжысёрскіх трытментаў яно працуе хутка. Калі вы робіце сваю працу добра і для дробных, і для вялікіх кліентаў, то яны з радасцю дзеляцца кантактамі рысёрчаў і капірайтэраў. Таксама дапамагае аднаўляць свае працоўныя акаўнты ў сацыяльных сетках і загружаць новыя працы, каб вашы кліенты не забывалі пра вас.
Рэкамендацыя: большасць фрылансераў рэкламнай індустрыі прыходзяць у сферу трытментаў менавіта дзякуючы якасным працам. Калі ў вас яшчэ няма партфоліа і вы не ведаеце, чым заваяваць рэжысёра, то вы можаце пачаць з пошуку візуалаў і рэферэнсаў. Часам карцінкамі займаюцца асобныя людзі, і рэжысёры адмыслова наймаюць іх у сваю каманду. Для гэтага трэба кожны дзень адглядаць новыя ролікі, цікавіцца ўзнагародамі ў свеце фільмаў і трымаць руку на пульсе рэкламнага свету.
? Якія трытменты падабаюцца кліентам Apple і Samsung?
Як і ўсе кліенты, карпарацыі Apple і Samsung таксама звяртаюцца ў рэкламныя прадакшэны для арганізацыі здымак ролікаў. Рэжысёры, якія прэтэндуюць на выйгрыш у тэндэры для такіх кампаній, таксама ствараюць трытменты і працуюць з прафесійнай камандай. Адзін з такіх праектаў для Apple Music мы падрыхтавалі разам з амерыканскім рэжысёрам Matt Cohen. Сцэнар быў просты: рэжысёр павінны быў расказаць пра джазавага музыканта Raphael Sadiq і пра яго творчасць.
Такі ролік першапачаткова задумваўся для ўнутранага карыстання кампаніі. Кліенту спадабалася ідэя анімацыйнага трытменту, створанага на платформе Readymag. Таксама яны ацанілі простую вёрстку, якая ў той жа час ідэальна адлюстроўвала стыль рэжысёра і яго бачанне праекта. Такі праект быў зроблены за 3 дні, але рэдагаваўся па праўках і каментарах ад рэжысёра і прадакшэна.
Што тычыцца кліента Samsung, то гэты праект, у адрозненне ад папярэдняга, быў зроблены на платформе статычных трытментаў. Брыф быў накіраваны на стварэнне вясёлых камедыйных ролікаў, якія распавядалі бы пра перавагу новага смартфона. Кліент быў настроены ўбачыць вясёлую жывую вёрстку з элементамі гульні, і за 4 дні нам удалося дамагчыся такога эфекту трытменту. Кліенту спадабаўся выбар візуалаў і відэарэферэнсаў ад каманды, менавіта таму рэжысёр выйграла тэндэр і зняла серыю з трох ролікаў для брэнда.
Такія гульнявыя элементы дызайну добра падыходзяць для сцэнароў, якія першапачаткова маюць камедыйны падтэкст. Так стылі трытменту і сцэнара будуць адпавядаць і падмацоўваць адзін аднаго, тым самым даючы рэжысёру магчымасць яшчэ лепш расказаць кліенту сваю ідэю.
Рэкамендацыя: пасля чытання сцэнара вызначыцеся са стылем будучага рэкламнага роліка і паспрабуйце выкарыстоўваць яго ў стварэнні трытменту. Так вы зможаце дамагчыся эфекту адзінства, а дызайн з візуалам дапаможа вам і рэжысёру лепш раскрыць тэму і выказаць свае думкі.