Nina DejNaviť šče 20 rokiv tomu osnovnym metodom vplyvu na pracivnykiv buly štrafy za zapiznennja, zviľnennja za try dogany ta vyklyk na «kylym» za samostijni rišennja. Tož isnuvannja innovacijnyh kompanij u 2022 — jak giperzvukovyj strybok u majbutnje korporatyvnoї kuľtury.
Sogodni baťky molodogo pokolinnja zi zdyvuvannjam dyvljaťsja, jak їh dity nočujuť v ofisah za vlasnym bažannjam, otrymujuť bonusy ta pidvyščennja za vykonannja cilej i stajuť uspišnymy j zatrebuvanymy specialistamy za 3 roky roboty.
Te, ščo pidhid kompanij zminyvsja kardynaľno vid počatku robočogo stažu na zemli — ce fakt. Ale naskiľky? Razom iz kompanijeju Belkins my pogljanemo na metody vplyvu ta umovy dlja pracivnykiv u Seredńovičči, pislja promyslovoї revoljuciї, u mynulomu stolitti ta zaraz.
Nijakogo vork-lajf belens protjagom tysjač rokiv
Vork-lajf belens — ce ščoś na sučasnomu, ščo z’javyloś zovsim nedavno, pro ščo naviť naši mamy j tata ne čuly. Jak tiľky u ljudej z’javyloś ponjattja roboty, ce bukvaľno bulo sposobom vyžyvannja, adže biľšisť profesij krutylyś navkolo bazovyh potreb ljudej. A jakyj tam balans, koly ty povertaješsja z poljuvannja na mamonta bez mamonta i zalyšaješsja golodnym?
Tysjači rokiv ne isnuvalo nijakyh profsojuziv, jaki b vidstojuvaly prava pracivnykiv, a sami pracivnyky bojalyś naviť vgolos prohaty pro vyhidnyj svoїh «načaľnykiv». Ot ujaviť sobi pidmajstra u Seredńovičči, jakyj pracjuvav na vlasnyka svojeї majsterni. Zazvyčaj pidmajstriv ne nadto cinuvaly i ne ceremonylyś z nymy, adže u majstra bula čerga z takyh že bažajučyh zajnjaty misce molodogo pracivnyka. Tož pracjuvaty bez vyhidnyh, kava-brejkiv i vidpustok bulo normoju, i vmerty na roboti bulo ne mifom.
U nynišnih kompanijah vmyraty na roboti navpaky ne dozvoljajuť, adže kompaniї cinujuť tyh pracivnykiv, ščo rostuť vseredyni. I zaminyty specialista buď-kym z vulyci hoča i možlyvo, ale ne tak prosto i ne produktyvno dlja biznesu. Napryklad, u Belkins zaohočujuť komunikaciju ta vidkrytisť u komandi, osoblyvo pro te, hto jak počuvajeťsja.
Dlja nevelyčkoї pauzy ne potribno čekaty zakinčennja robočogo dnja: možna zigraty partiju na PlayStation prjam na obidi abo koly potribno pereključyty uvagu na ščoś proste pislja skladnoї zadači.
Hoča komandu Belkins dehto nazyvaje trudogolikamy, i ce pravda — inodi možna zapracjuvatysja i vtratyty zv’jazok z reaľnistju abo, naviť samym soboju. Tož progresyvni kompaniї ne prosto pidtrymujuť zapyty pracivnykiv na vidpustku, u Belkins buly vypadky, koly majže prymusovo vidpravljaly koleg u sabatikal na 1-3 misjaci.
Hoča j sabatikaly ne z’javylyś sami soboju, kompaniї počaly vse biľše rozumity zapyty pracivnykiv na dovgotryvalyj vidpočynok. Raniše pracivnykam, aby otrymaty dovgu vidpustku potribno bulo zviľnjatyś, zazdalegiď vidklavšy sobi finansovu podušku na 3-6 misjaciv. Nyni vse biľše kompanij rozumijuť, ščo vygidniše vidpustyty pracivnyka u sabatikal, aniž šukaty na jogo misce novačka ta navčaty jogo do potribnogo rivnja. Z Seredńovičnymy umovamy praci ce godi j porivnjuvaty.
Pidvyščennja pislja smerti abo perežyvy svogo nastavnyka
Kar’jernogo rostu ne isnuvalo až do promyslovoї revoljuciї. Ta naviť naši babusi j didusi pracjuvaly na zavodah ponadnormovo, aby otrymaty ne pidvyščennja, a 30 kopijok premiї do misjačnogo okladu.
Najefektyvnišyj sposib otrymaty pidvyščennja bagato rokiv, a može naviť i stoliť buv pidsydity svogo načaľnyka i dočekatyś, doky vin pomre, a pidvyščennja avtomatyčno perejde do poperednyka. Same tak, jak vidbuvajeťsja peredača vlady u korolivśkij rodyni. A jakščo na seredyni ćogo šljahu ljudyna zadumuvalaś minjaty sferu, hoča ce bulo vyključennja, to pidsydžuvaty treba bulo z samogo počatku.
Same tomu zaraz naviť molodi kandydaty na spivbesidah možuť pocikavytyś u HR, a jak možna zrostaty u kompaniї? Bo dlja nyh važlyvo rozumity ta ocinjuvaty svoї perspektyvy, a ne pracjuvaty 5 rokiv na pozyciї džuna. Napryklad, u Belkins najšvydše rostuť iniciatyvni pracivnyky: istorija upravljajučogo dyrektora Oleksandra Sribnogo ce iljustruje. Vin pryjšov u kompaniju čotyry roky tomu na roľ SDR (Sales Development Representative), potim švydko vyris do Account Manager i zgodom stav kerujučym dyrektorom.
Sučasni kompaniї rozumijuť, ščo zaohočuvaty iniciatyvnyh pracivnykiv jde na korysť biznesu. Adže koly u kompaniї atmosfera vidkrytosti, to ne zaležno vid roli buď-hto može zaproponuvaty svoju ideju. Možlyvo, same ideja molodogo pracivnyka može staty proryvom, jakyj prynese biznesu rist, dohid, novi naprjamky rozšyrennja na rynku.
U Belkins taki istoriї ne dyvyna: jakoś molodšyj research-specialist pryjšov z idejeju produktu Leadsforce — bazy danyh z podnad 20 miľjonamy lidiv, jaki znajdeni i perevireni vručnu. Leadsforce pojednuje majsternisť riśorčeriv i unikaľnyj pidhid do pošuku kontaktiv z našoju vlasnoju tehnologijeju zboru danyh. Zvisno, ščo proektnym menedžerom ćogo samogo produktu stav jogo zasnovnyk. Taka ž sama istorija bula z їhnim prodakt marketyng menedžerom, jakyj stav inicitorom stvorennja Wordstir — agenciї, jaka dopomagaje klijentam stvorjuvaty imejly, jaki konvertujuť prodaži. Takož je možlyvosti ruhatysja ne tiľky miž roljamy, a j miž produktamy i servisamy. Včora ty SDR v Belkins, a nezabarom – Head of Customer Success u Folderly.
Progresyvni kompaniї investujuť u startap-ideї svoїh pracivnykiv, jakščo bačať u nyh dostatnij potencial. Razom iz tym novačky včaťsja prezentuvaty svoї ideї na profesijnomu rivni: prorahovujuť etapy rozrobky, rostu, monetyzaciї. Bagato hto z nynišnih pracivnykiv ne čekaje standartnogo pidvyščennja, jake peredbačene HR-viddilom, iniciatyvni specialisty stvorjujuť svoju kar’jeru samostijno.
Systema pokarannja VS systema motyvaciї
A ot zvidky ž roste iniciatyvnisť pracivnykiv? Točno ne zi strahu, jakym «motyvuvaly» čy pravyľniše skazaty ljakaly pracivnykiv u mynulomu. U seredńovičči za pomylky čy prostupky bulo pryjnjato byty rizkamy ta batogom, z časom pokarannja staly gumanniše — pozbavljaly častyny zarplatni.
U mynulomu stolitti bulo pryjnjato vypysuvaty dogany za spiznennja, a za try dogany zviľnjaty. Abo vyklykaty na «kylym» do dyrektora — i vsi znaly, ščo vin točno ne hvalyty do sebe klyče čy povidomyty radisnu novynu. Zavždy z takymy vyklykamy pov’jazuvaly notaciї. U atmosferi postijnoї naprugy navrjad pracivnykam hotiloś dilytyś idejamy, naviť jakščo vony buly.
Tomu śogodni u kompanijah zasnovnyky namagajuťsja maksymaľno znyžuvaty tysk ta gradus vertykaľnoї ijerarhiї. Vslid za cym kolektyvy stajuť zarjadženi, družni ta švydki. U takyh kolektyvah vsi počynajuť odne odnogo zarjadžaty, gority i dilytyś ambitnymy idejamy.
U Belkins tema zapizneń vzagali ne aktuaľna, adže u komandi gnučkyj grafik i vsi vykladajuťsja na 102%. Bagato hto u komandi počynaje pracjuvaty o 12 — i ce pov’jazano ne lyše z tym, ščo komuś hočeťsja dovše pospaty, a z tym, ščo 85% klijentiv kompaniї u Štatah. Gnučkyj grafik bez pryv’jazky do ofisu daje možlyvisť usim samostijno vybudovuvaty svoju robotu ta balansuvaty miž osobystymy spravamy, jak komu zručno.
Zvisno, ne varto zabuvaty pro bonusnu systemu, u jakij za uspišne zakryttja indyviduaľnyh zadač (KPI) protjagom tŕoh misjaciv pospiľ, zarplata pidvyščujeťsja na 10%, ne zaležno vid roli. Protjagom roku u Belkins možna zbiľšyty svij dohid na 40%. Niščo tak ne motyvuje, jak pidvyščennja, na vidminu vid dogan čy štrafiv, jaki navpaky — tiľky demotyvujuť i zmušujuť pracjuvaty z-pid palky.
Takož komandu motyvujuť ne tiľky indyviduaľni bonusy, ale j spiľna meta. Napryklad, ščob vprovadyty bezkoštovni lanči v ofisi, potribno bulo dosjagnuty cilej biznesu vsima komandamy. Inodi pracjuvaty za їžu naviť biľše motyvuje, niž za groši.
Rozrobljaty plany ne tiľky indyviduaľnyh bonusiv, ale j komandnyh pljušok — ce garnyj sposib ob’jednaty vsju komandu navkolo spiľnoї mety. Adže často na finaľnyj rezuľtat biznesu vplyvajuť rezuľtaty usih specialistiv, a rezuľtat marketologa, napryklad, zaležyť vid rezuľtativ kreatyvnyka. Bo produkty ne stvorjujuťsja na odynci i ne prosuvajuťsja takož. Tož motyvuvaty vsju komandu — šče odyn sposib pokraščyty zagaľne bažannja zrobyty biľše ta krašče.
Robota — ce groši VS robota — ce samorealizacija
Robota z motyvacijeju čerez pokarannja ne mogla buty čymoś pryjemnym. Tomu robota duže dovgo spryjmalaś jak straždannja zarady grošej, na jaki možna žyty. Robota bula synonimom straždannja, osoblyvo u davni časy, koly zminjuvaty profesiju bulo majže nemožlyvo. Bo ty narodyvsja v rybaćkomu mistečku, vsi v tvoїj rodyni vid pradida do baťka rybaky, tož vybir profesiї nevelykyj. A v radjanśki časy bula tradycija vsijeju rodynoju pracjuvaty na odnomu zavodi. Tož dity majže vid narodžennja rozumily, ščo їm treba stavaty na stežynu svoїh baťkiv, bo vyboru nemaje.
Potim simejna peredača profesij u spadok pererosla v simejni biznesy, jaki zasnuvalo starše pokolinnja, a potim dity-onuky maly jogo prodovžuvaty. Naviť zaraz simejni profesiї isnujuť: ti ž stomatologični kliniky, u jakyh pracjujuť po try pokolinnja likariv — babusja, dońka, onuka. Čy avtomobiľni majsterni, de tato navčaje syna remontuvaty avtivky. Prote pidhid ta stavlennja do roboty kardynaľno zminyloś, śogodni zminyty profesiju ne je čymoś dykym, ba biľše, taki zminy možuť pidtrymaty u samij kompaniї. Ot u Belkins že pidtrymujuť stvorennja cilyh novyh departamentiv, aby daty možlyvisť spivrobitnykam realizuvatyś. Same zavdjaky ćomu u kompaniї z’javyvsja Mempartment.
Gumor prodovžuje žyttja i pidnimaje nastrij, a osoblyvo śogodni. Tož koly Mykyta Pryjma zaproponuvav stvoryty korporatyvnyj tik-tok z gumorystyčnym kontentom, jogo ideju ne tiľky pidtrymaly, ale j vydaly jomu novu posadu — CMEMEO — CEO memiv, jaku vin pojednuje zi svojeju osnovnoju robotoju Senior Research Specialist. Razom iz svoїm kolegoju Rostyslavom, jakyj ščojno pryjednavsja do Belkins u roli Chief Humor Officer, vony stvorjujuť kumednyj kontent pro žyttja v kompaniї, a takož troljať robotu specialistiv u sferi prodaživ, tobto sebe. Koly kompaniї pidtrymujuť ideї z samorealizaciї pracivnykiv, ce pracjuje pozytyvno ne tiľky dlja komandy, ale j dlja HR-brendu.
Davaty svobodu pracivnykam — do dobra
Korporatyvna kuľtura zminjujeťsja, vona j dosi perebuvaje u masštabnij perebudovi pislja stiľkoh istoryčnyh periodiv, de pracivnyky buly prosto rab syloju. Zrozumilo, ščo dlja zasnovnykiv biznesu perš za vse rezuľtat, ale dosjagty jogo možna tiľky u syľnij komandi. A syľna komanda — ce ne pro tyh ljudej, jakymy legko manipuljuvaty čy jakyh legko naljakaty.
Sučasni kompaniї odna za odnoju dovodjať, ščo motyvacija pracjuje krašče, niž inši metody vplyvu na komandu. A koly u kompaniї kožen spivrobitnyk može obyraty zony vidpovidaľnosti, zminjuvaty roli i robyty te, ščo vyhodyť najkrašče, ce daje biznesu možlyvisť rosty švydkymy tempamy — same te, ščo treba.
Postijna evoljucija korporatyvnoї kuľtury pryzvela do perehodu vid «na godynnyku 17:00, bižu dodomu» do «popracjuju śogodni trišky dovše, bo ljublju svoju robotu». A progresyvni kompaniї, taki jak Belkins, okrim garnyh umov praci, možuť rozdavaty pracivnykam posady SEO memiv — hoča zdavaloś, hiba memy možuť dopomogty kar’jeri?