Krystyna Marutjan
Naša ščodenna budennisť pov’jazana z genderom bezposeredńo i nevid’jemno. Inodi my naviť ne zdogadujemoś, naskiľky gender vplyvaje na naše žyttja, jaki osoblyvosti j tonkošči z ćogo vytikajuť, naskiľky vony riznomanitni i naskiľky bagato v nyh detalej, jaki potribno pojasnjuvaty, progovorjuvaty j aktualizuvaty. Same cym i zajmajeťsja komanda «Gendera v detaljah». Pro te, jak vony vynykly, čym cikavi i čomu osoblyvi, rozpovila komunikacijna menedžerka proektu Daryna Mizina.
Zagalom resurs zasnuvaly z metoju systematyzaciї povorotnyh momentiv istoriї genderu. «My hotily zrobyty nevyčerpne džerelo informaciї pro genderni znannja v naukovo-populjarnomu styli. My ridko vysvitljujemo jakiś podiї, bo ne ženemosja za informacijnymy pryvodamy, hoča, bezumovno, slidkujemo za nymy. Zazvyčaj publikujemo lyše anonsy podij, tomu ščo nam važlyvo arhivuvaty informaciju, jaka pov’jazana z genderom, z feminizmom, z dyskryminacijeju i neterpymistju», –pojasnjuje Daryna Mizina.
U «Gendera v detaljah» je slogan – «Detali, z jakyh skladajeťsja svit». Vin, do reči, z’javyvsja vidnosno neščodavno i je produktom tvorčosti odnijeї z čytačok proektu, jaka i pidkazala redakciї taku ideju.
Ideja i nazva prosvitnyćkogo resursu – zasluga koordynatorky gendernyh program ukraїnśkogo predstavnyctva Fondu imeni Gajnriha Bollja Ani Dovgopol. Za її sposterežennjamy, vidrazu pislja Majdanu v ukraїnśkomu suspiľstvi sformuvavsja potužnyj zapyt na genderni znannja. Todi Anja zrozumila, ščo potribno stvoryty feministyčnyj resurs, jakyj uspišno vykonuvatyme svoju prosvitnyćku misiju i spryjatyme podolannju stereotypiv. Svoju ideju Anja Dovgopol rozpovila mystectvoznavyci ta kandydatci filosofśkyh nauk Tamari Zlobinij, jaka bez vagań pogodylaś vykonuvaty ne lyše robotu golovnoї redaktorky, a j roľ piarnyci, SMM-nyci, proektnoї menedžerky toščo. Tak z iniciatyvy ta za pidtrymky predstavnyctva Fondu imeni Gajnriha Bollja v sični 2016 roku vynyk resurs gendernogo znannja «Gender v detaljah».
Z drugogo roku isnuvannja proektu do komandy pryjednalysja Antonina Rybka – administratorka sajtu, menedžerka z komunikacij Daryna Mizina, dyzajnerka Olena Marčyšyna ta iljustratorka Sofija Želizna.
Mabuť, vy pomityly, ščo sered zasnovnykiv «Genderu v detaljah» čolovikiv nemaje, zate sered avtoriv je. Ščopravda, odyn-odnisińkyj – dyrektor Gendernogo informacijno-analityčnogo centru «Krona» Oleg Maruščenko.
«Redakcija gotova spivpracjuvaty z novymy avtoramy ta avtorkamy. Prosto tak sklalosja, ščo perevažno nam pyšuť fahivčyni, jaki specializujuťsja na gendernyh temah i cikavljaťsja cym zagalom», – ziznajeťsja Daryna Mizina.
Ciľova audytorija
U Fejsbuci na feministyčnyj resurs pidpysalyś ponad 10 000 osib – ce ljudy, dlja jakyh genderna rivnisť na porjadku dennomu. Zi sliv Daryny Mizinoї, audytorija «Genderu v detaljah» nadzvyčajno lojaľna ta vidkryta do dyskusij. Lojaľnisť projavljajeťsja v aktyvnomu komentuvanni j pošyrenni novyn/statej toščo.
«Koly my stvoryly svij merč (nalipky, obkladynky, torbynky), bagato ljudej zapytuvaly, čy možna їh prydbaty. Todi my zrozumily, ščo ljudjam pryjemno maty reči, ščo pov’jazujuť їh iz našym resursom», – govoryť Daryna.
«Očevydno, čerez paru rokiv my vyjdemo na maksymaľno šyroku audytoriju vid 20 do 50 rokiv, ale zaraz nas čytajuť perevažno ljudy vid 25 i deś do 45 rokiv. Ce, pevna rič, biľšisť žinok. Zazvyčaj ce ljudy z vyščoju osvitoju. Značna častyna našoї audytoriї — aktyvistky, u tomu čysli fem-aktyvistky, sociology i sociologyni. Je eksperty ta ekspertky, jaki z radistju prokomentujuť, pošyrjať materialy, jakščo nam potribno donesty jakiś mesedži šyršomu zagalu. Sered našyh čytačiv i čytačok je takož ljudy, jaki dlja sebe hočuť rozibratysja, ščo ž take gender i zvidky roste jogo korinnja», – rozpovidaje Daryna.
Pro vplyv na audytoriju
«Buv vypadok, koly naša čytačka stvoryla iniciatyvu z seksuaľnoї osvity u Fastovi pislja togo, jak pročytala našu stattju pro seksosvitu v Niderlandah. Nam postijno pyšuť iz vdjačnistju okremi ljudy, ce stosujeťsja togo, ščo my, napryklad, u ramkah specproektu #Vplyvovi rozpovidajemo pro žinok, kotri maly/-juť vladu. My bačymo konkretni pryklady, koly, napryklad, Deržprykordonna služba speciaľno zgaduje nas u sociaľnyh merežah, aby pokazaty, jaki genderni proekty robljať vony. My aktualizujemo genderne pytannja v Ukraїni. Tomu naš vplyv ce, u peršu čergu, zapytannja, ščo vynykajuť u ljudej i vidpovidi, jaki my namagajemosja nadaty svoїmy stattjamy», – pojasnjuje Daryna.
Vidminnosti vid inšyh
«Gender v detaljah» menš žurnalistśkyj resurs, niž «Povaga» – ce kampanija proty projaviv seksyzmu v ZMI ščodo žinok, jaka finansujeťsja Departamentom mižnarodnogo rozvytku Velykoї Brytaniї v ramkah Fondu rozvytku efektyvnogo vrjaduvannja. V nyh aktyvno vedeťsja novynna strička, je interv’ju z vidomymy ljuďmy, ale jakščo vam potribni fakty, doslidžennja, možlyvo ekspertna dumka, to ce «Gender v detaljah».
Okremo varto vydilyty rubryku «Biblioteka». Її napovnennjam zajmajeťsja administratorka sajtu Antonina Rybka. Tut zibrani gruntovni doslidnyćki roboty z gendernym komponentom, jakyh ne znajty nide.
«V naš čas malo hto goryť bažannjam bigaty po bibliotekah i gortaty tysjači storinok zarady odnogo slova. Tomu, perevivšy materialy z gendernyh pytań v elektronnyj režym, «Gender v detaljah» polegšyv žyttja studentstvu, ljudjam z naukovyh kil ta usim inšym, v kogo slovo «gender» vyklykaje jakyjś interes», – pojasnjuje Daryna Mizina. I dodaje: «Jakščo komuś potribni jakiś materialy dlja doslidžennja abo dlja naukovoї roboty, to my, vlasne, jedynyj resurs v Ukraїni, kudy možna zvernutyś».
Pro vzajemodiju z inšymy ZMI
Žurnal maje družni stosunky z onlajn-proektom Update, jakyj rozpovidaje pro seksuaľnisť, pro roľ žinky v suspiľstvi, pro stereotypy i modeli povedinky sučasnoї ljudyny, a takož iz sociaľnym proektom Žinky – ce 50% uspihu Ukraїny, jakyj sprjamovanyj na aktyvizaciju ta pidtrymku žinok v gromadśkomu ta polityčnomu žytti. Často trapljajeťsja, ščo vony diljaťsja stattjamy/anonsamy/relizamy odyn odnogo, ščo dozvoljaje ohopyty biľše audytoriї.
Zi sliv Daryny, «Gender v detaljah» ne boїťsja konkurentiv, a natomisť buduje partnerśki vidnosyny zi shožymy za formatom ZMI. Tiľky tak, na dumku redakciї, vdasťsja vybuduvaty uspišnu modeľ komunikacijnogo vplyvu na audytoriju.
«My ne curajemoś peredrukiv na sajt, jakščo rozumijemo, ščo ce korysna stattja (jak-ot, napryklad, material Vox Ukraine «Selo i gender. Komu naležyť ukraїnśka zemlja: čolovikam čy žinka»)», – zaznačaje Daryna Mizyna.
U pytannjah reklamy redakcija kategoryčna. Varianty zarobitku na reklami dlja «Genderu v detaljah» redaktorky ne rozgljadajuť, oskiľky Fond imeni Gajnriha Bollja povnistju pokryvaje usi vytraty, pov’jazani z proektom. Planiv ščodo monetyzaciї nemaje.
Zaraz, na dumku redakciї, važlyviše integruvaty plast gendernoї osvity u svidomisť ljudej, a dlja ćogo ne potribna reklama – potribna dopomoga politykiv i tyh, hto je medijno vpiznavanymy. Oś z takyh perekonań narodylaś iniciatyva «Feministyčna kava» — ce rozmova pro gender za filižankoju kavy. Gosteju odnijeї z takyh zustričej bula Urjadova upovnovažena z gendernoї polityky Kateryna Levčenko. Meta iniciatyvy – pidnjaty ta obgovoryty pytannja gendernyh stereotypiv, suspiľnoї nerivnosti ta nespravedlyvosti.
Na žaľ, stereotypy možuť služyty trygerom, tobto provokuvaty nyzku sociaľnyh problem. Borotysja z nymy «Gender v detaljah» vyrišyv ne tiľky tekstamy, ale j komiksamy. V ramkah rubryky #VAU bulo stvoreno seriju žartivlyvyh kartynok dlja žurnalistiv na temu seksyzmu.
Komiksy vysmijujuť seksystśki vyslovljuvannja, jaki tak často tyražujuť ukraїnśki ZMI, ta absurdnisť mifu pro te, ščo zovnišnij vygljad prynosyť ščastja v osobyste žyttja. Poky ščo robotu nad rubrykoju pryzupyneno, ale najblyžčym časom obicjajuť ponovlennja kolekciї. «#Vau my pryzupynyly v pošukah novyh idej, ale nezabarom ponovymo», – pojasnjuje Daryna.
Sylamy stažerok Anny Vahnjanyn, Ilony Seredy, Oleksandry Kozlovoї, Viktoriї Vydyboreć, Maryny Ložkinoї, Mariї Karpeć, Iryny Ladyky, Oleny Kańdja) vynyk proekt #Vplyvovi. Ce serija materialiv pro žinok, jaki majuť abo maly vladu i znajuť abo znaly, ščo z neju robyty. Rubryka «Vplyvovi Ukraїna» prysvjačena sučasnym ukraїnśkym politykynjam (Perša žinka-zastupnycja golovy Verhovnoї Rady), a rubryka «Vplyvovi svitu» ohopljuje gromadśkyh aktyvistok, pyśmennyć (Avtorka «Deklaraciї prav žinky i gromadjanky»), politykyń, žurnalistok z uśogo svitu.
Na svojemu Youtube-kanali «Gender v detaljah» rozmiščuje korysni lekciї («Feministyčni tony u portreti 1990-h») ta mirkuje nad tym, zvidky vzjalaś tradycija daruvaty tjuľpany na 8 bereznja.
«Ce deń, koly my vidmičajemo te, ščo žinky vyborjujuť svoї prava. I do čogo tam vesna i krasa meni prosto nezrozumilo», – govoryť u rolyku iniciatorka flešmobu #janebojuśskazaty Anastasija Meľnyčenko.
A čy zadumuvalyś vy, jaki temy dlja vas je tabu i čomu? A čy dumaly nad tym, ščo vynoju tabujovanyh tem je stereotypy. Poky ci reči ne buduť publično progovoreni ta publično sprostovani – usvidomlenyj ruh upered nemožlyvyj. A potribno zovsim nebagato: znannja, jake akumuljujeťsja na sajti «Gender v detaljah», distaty nazovni ta zrobyty vydymym dlja sebe i svogo otočennja.
Čytajte takož jak p’jať žinok iz sektoru bezpeky rozbyvajuť skljanu stelju
Rozbyvajuť «skljanu stelju»: 5 žinok iz sektoru bezpeky.