Snižanna Beljajeva
Pro ce na vidkrytij zustriči v Ukraїnśkij Sociaľnij Akademiї dyskutuvaly odrazu dekiľka ekspertiv:
Tetjana Levkivśka – koordynatorka proektu «Sociaľne pidpryjemnyctvo: dosjagnennja sociaľnyh zmin za iniciatyvoju «znyzu» Ukraїnśkogo forumu blagodijnykiv.
Maryna Saprykina – kerivnycja ekspertnoї organizaciї Centr «Rozvytok korporatyvnoї sociaľnoї vidpovidaľnosti (KSV)»
Bogdan Kupyč – ekspert ta člen Akademičnoї rady programy MSc in Innovations and Entrepreneurship LvBS. Vice-prezydent z rozvytku biznesu kompaniї «KM Core».
Naviščo pidpryjemcju etyka?
Amerykanśkyj ekonomist Milton Fridman govoryť, ščo je lyše odna vidpovidaľnisť u biznesi – vykorystovuvaty jogo resursy vyključno zadlja otrymannja prybutkiv. Na jogo dumku, počuttja vidpovidaľnosti prytamanne lyše ljudjam, a biznes sprjamovanyj na te, ščob prymnožuvaty košty, zadovoľnjajučy tym samym potreby suspiľstva. Odnak, jogo oponenty perekonani: buď-jaka kompanija maje zalučatysja do polityky i sociumu, ta maje dbaty pro ščastja svoїh pracivnykiv.
«Na tli superečok, jaki isnujuť: biznes i etyka – ce ponjattja vzajemovyključni čy vzajemodopovnjuvani?», – zapytuje moderator vidkrytogo obgovorennja Petro Darmoris.
Na dumku Tetjany Levkivśkoї, uspišnyj biznes ne može buty ne etyčnym. Jakščo kerivnyky organizacij buduť dumaty lyše pro prybutok, to, zvisno, zarobljatymuť bagato grošej. Prote, jakščo їhni pryncypy ne buduť spryjmatysja suspiľstvom, to navrjad čy ce govorytyme pro uspih kompaniї. Z ogljadu na sociaľne pidpryjemnyctvo, etyka i biznes – nerozryvni ponjattja. Oskiľky, sociaľne pidpryjemnyctvo, peredusim, orijentovane na vyrišennja suspiľnoї problemy.
Etyka v peršu čergu – ce vnutrišni stejkholdery
Maryna Saprykina, kerivnycja ekspertnoї organizaciї Centr “Rozvytok korporatyvnoї sociaľnoї vidpovidaľnosti (KSV)”
Maryna Saprykina – kerivnycja ekspertnoї organizaciї Centr «Rozvytok korporatyvnoї sociaľnoї vidpovidaľnosti (KSV)»
Kompaniї možuť robyty klasni j važlyvi sociaľni proekty, ale vseredyni svojeї organizaciї možuť maty problemy iz zalučenistju spivrobitnykiv čerez neetyčni reči. «Iz vlasnogo dosvidu, meni vidomi taki kompaniї, jaki govorjať, ščo їhnja dijaľnisť zdijsnjujeťsja za standartamy, ale spivrobitnyky počuvajuťsja ne ščaslyvymy. V hodi provedennja doslidžennja my zrozumily, ščo problema bula ne v standartah, a v etyci miž kerivnyctvom i robitnykamy, – rozpovidaje pani Maryna. – Isnuje duže bagato etyčnyh dylem, koly ne znaješ jak dijaty. Tomu varto dijaty česno. Napryklad, ne potribno obmežuvaty svobodu pracivnyka v sociaľnyh merežah. Odnak, z inšogo boku, varto ototožnjuvaty cinnosti pracivnykiv iz cinnostjamy kompaniї. Važlyvo zrozumity, ščo ljudyni, kotru vy pryjmajete do sebe na robotu, blyźki moraľni pryncypy vašoї organizaciї».
Dlja Bogdana Kupyča, ukraїncja, narodženogo u Kanadi, pytannja etyky i biznesu je temoju kapitalizmu, i same vid neї, na jogo dumku, zaležatyme majbutnje nastupnyh pokoliń. Ekspert rozpovidaje, ščo vperše z porušennjam etyčnyh norm vin styknuvsja v Ukraїni, koly pobačyv, ščo korupcija dlja dejakyh ukraїnciv – sposib vyrišennja svoїh problem. «Koly ja žyv u Kanadi i zajmavsja biznesom, to nikoly ne čuv pro korupciju, adže Kanada – odna z najkraščyh kraїn dlja žyttja. Česnyj biznes – ce koly vyključno vsi v organizaciї dotrymujuťsja etyčnyh pravyl, todi virazu vsim navkolo staje nabagato legše žyty».
Bogdan Kupyč – ekspert ta člen Akademičnoї rady programy MSc in Innovations and Entrepreneurship LvBS. Vice-prezydent z rozvytku biznesu kompaniї «KM Core».
Jaka roľ KSV v biznesi
Okrim obgovorennja važlyvosti dotrymannja pidpryjemcjamy etyky, eksperty torknulysja takož i temy korporatyvnoї sociaľnoї vidpovidaľnosti v biznesi. Na zapytannja: «Čy vprovadžennja sociaľnoї vidpovidaľnosti ta etyky daje perevagy komercijnij dijaľnosti?» peršoju vidpovidaje Maryna Saprykina, kerivnycja ekspertnoї organizaciї Centr «Rozvytok korporatyvnoї sociaľnoї vidpovidaľnosti (KSV)». Za її slovamy, 83 % kompanij realizovujuť śogodni polityku KSV, jaku pidpryjemci vprovadžujuť same z etyčnyh mirkuvań. Odnak, ne vsi kompaniї robljať spravdi vartisni sociaľni proekty.
«Isnuje riznycja miž etykoju ta sociaľnoju vidpovidaľnistju. KSV – ce vplyv kompaniї na suspiľstvo, a etyka – ce jak kompanija zarobljaje groši. V alkogoľnij kompaniї takož može buty svoja KSV-polityka i strategija, ale naskiľky etyčno vona ce robyť – vyrišuvaty samij kompaniї», – komentuje ekspertka. Na її dumku, kompaniї postupovo počynajuť zadumuvatysja pro naslidky svojeї dijaľnosti i velyka roľ u ćomu samyh spožyvačiv. Pokazovym prykladom je istorija pro švedśku divčynku Gretu, jaka perestala vidviduvaty škiľni zanjattja, poky vlada kraїny ne skorotyť škidlyvi vykydy v atmosferu. Zamisť urokiv vona hodyla do švedśkogo parlamentu z plakatom, ščo zaklykaje zakonodavciv odumatysja. Cja divčynka zaklala tendenciju vsim školjaram, jaki śogodni protestujuť v bagaťoh kutočkah svitu i pokazujuť pravlinnju, ščo treba prydiljaty uvagu pryrodnym resursam. Tyždeń tomu, 35 tysjač beľgijśkyh pidlitkiv vyjšly na protest zi sloganom «Tytanik by zaraz ne potonuv», tomu ščo nemaje ľodovykiv, bo vony tanuť duže švydko. «Ce istorija pro te, ščo odna ljudyna śogodni može zminjuvaty cilu systemu», – govoryť pani Maryna.
Kažuť, ščo vprovadžennja etyčnyh standartiv čy naviť najavnisť sociaľno orijentovanoї skladovoї graje na ruku biznesu, tomu ščo buduje jogo brend. «Čy možuť, napryklad, sociaľni pidpryjemstva konkuruvaty z velykymy kompanijamy?», zapytuje moderator.
Velyki korporaciї rozumijuť, ščo povynni buty vidpovidaľnymy i majuť znaty jakyj vplyv vony nesuť. Prosto zarobljaty groši - nedostatńo.
Bogdan Kupyč, ekspert ta člen Akademičnoї rady programy MSc in Innovations and Entrepreneurship LvBS. Vice-prezydent z rozvytku biznesu kompaniї «KM Core»
Bo jakščo vy śogodni prosto zarobljajete groši, to navrjad čy zabezpečujete takym čynom svitle majbutnje dlja nastupnyh pokoliń. Koly suspiľstvo bude bačyty, ščo dijaľnisť kompaniї vidpovidaje sociaľnij etyci, to bude pidtrymuvaty її. Spožyvači, napryklad, z biľšoju doviroju kupuvatymuť vaši produkty čy korystuvatymuťsja vašymy poslugamy. Je bagato pokazovyh vypadkiv, de vidkrytisť ta vidpovidaľnisť kompaniї za svoju dijaľnisť otrymala pidtrymku sociumu.
Tetjana Levkivśka takož vvažaje, ščo najavnisť sociaľnoї skladovoї vse ž nadaje organizaciї pevnu perevagu. I jakščo vaša kompanija i spravdi vyrišuje jakuś sociaľnu problemu, to ničogo poganogo nemaje v tomu, ščo vy budete pro ce rozpovidaty. Ni odna velyka kompanija čy sociaľne pidpryjemstvo, jake vprovadžuje etyčni pryncypy v svoїj roboti vid ćogo točno ne postraždaly.
Tetjana Levkivśka – koordynatorka proektu «Sociaľne pidpryjemnyctvo: dosjagnennja sociaľnyh zmin za iniciatyvoju «znyzu» Ukraїnśkogo forumu blagodijnykiv.
Na dumku Maryny Saprykinoї, 67 % reputaciї brendu zaležyť same vid sociaľnoї vidpovidaľnosti. «Sogodni odyn iz vyklykiv ukraїnśkyh kompaniї je te, ščo rynok vtračaje fahivciv. Duže bagato specialistiv vyїždžaje za kordon. Kompaniї rozumijuť, ščo biľšisť molodyh ljudej, jaki prodovžujuť pracjuvaty v Ukraїni, obyrajuť kompaniї za cinnostjamy, jakyh dotrymujeťsja kompanija,ta za pryncypom sociaľnoї vidpovidaľnosti, jaki vona vprovadžuje, – kaže ekspertka. – Blagodijnisť v Ukraїni povynna buty, ale velyke značennja majuť sociaľni proekty. Važlyvo, ščob ljudy mogly ne prosto vkladaty groši, a vprovadžuvaty korporatyvne volonterstvo pry jakomu, napryklad, spivrobitnyky vidvidujuť internaty, davaty možlyvisť pracevlaštuvatyś, provodyty zanjattja, majster-klasy dlja ljudej, jakym ce dijsno potribno. Ce te, ščo kompaniї zaraz rozgljadajuť i te, ščo potribno negajno vtiljuvaty u žyttja».
Nagadajemo, Ukraїnśka Sociaľna Akademija zaprošuje
USA nadavatyme granty dlja provedennja doslidnyćkyh proektiv gromadśkyh aktyvistiv, studentiv-magistrantiv, aspirantiv ta molodyh profesionaliv skorystatysja grantamy dlja provedennja doslidnyćkyh proektiv v ramkah navčaľnoї programy «Suspiľna etyka i liderstvo».