Oleksandra Steľmahova
Novi redakciї vynykajuť i znykajuť. Slovo «startap» znajuť usi — ce buď-jakyj novyj biznes, jakyj šče ne vyjšov na samookupnisť i ne dosjag tyh cilej, jaki stavyly tvorci. Ljudy bez dosvidu v biznesi, zvyčajno, inodi stvorjujuť prygolomšlyvi proekty, ale kiľkisť tyh startapiv, jaki ne dosjagnuly uspihu i pro jaki my ničogo ne čujemo i ne znajemo, nabagato vyšča. Robota ukraїnśkyh redakcij — ce tež biznes-proces. Vid vartosti jakisnogo «vyrobnyctva» novyn zaležyť zagaľnyj rezuľtat komandy (žodnogo značennja, čy grantovyj ce proekt abo pryvatnyj).
Bagato variantiv ta klasyčna pastka
Robota je — rezuľtatu nemaje. Rutyna zavždy hovajeťsja za «vidmovkamy» pro ljudśkyj faktor. Ale jak tiľky rozklasty buď-jaku dijaľnisť na etapy, olivcem namaljuvaty algorytm dlja zamitky abo PR-kampaniї, zavdannja absoljutno sproščujeťsja.
V seredńomu horoša redakcija miśkogo vydannja vytračaje 70% času na pošuk informaciї i novi ideї dlja materialiv, a 30% — na tehnične napysannja tekstiv.
Osnovnymy džerelamy novyn dlja ZMI buly i poky zalyšajuťsja:
- vseukraїnśki portaly novyn;
- pres-relizy ta zvity deržavnyh organizacij (v t.č. — na regionaľnyh rivnjah);
- miśki podiї: svjata, gromadśki zahody;
- kryminaľni podiї;
- vlasni eksperty-«informatory».
Za informacijeju korystuvačiv Deadline, pres-služby pracjujuť duže operatyvno, dejaki naviť jakisno — osoblyvo ce stosujeťsja deržavnyh ustanov, — ale je problemy z podačeju materialu. Je pres-sekretari, osoblyvo v sylovyh vidomstvah, organah deržkontrolju, kotri — jak i 30 rokiv tomu — pyšuť «čynovnyćkoju» skladnoju movoju, i naviť cikava novyna vid takoї podači prograje.
Na častku jakisnyh pojasnjuvaľnyh analityčnyh materialiv dovodyťsja ne biľše 15%. Častka rozvažaľnogo kontentu, ščo nadyhaje, ne perevyščuje 10% onlajn šumu. Veś čas «v telefoni» ta na zustričah — i na novi ideї dlja rozvytku media u golovnyh redaktoriv vydań času majže ne zalyšajeťsja.
Je 2 vidomyh pidhody pry organizaciї roboty žurnalista:
- centralizovana robota — koly vyznačajeťsja niševa tema, potim vidbuvajeťsja zbyrannja informaciї za neju ta vidslidkovujuťsja materialy;
- decentralizovana robota — koly odnu i tu ž temu pidhopljujuť kiľka žurnalistiv i zajmajuťsja pojasnennjamy z riznyh storin.
Ščoby zibraty fakty i dumky, žurnalist vytračaje pryblyzno 70% robočogo času. Dodajte do ćogo vytraty na spilkuvannja z ekspertom, oplatu telefonnyh dzvinkiv, transkrybaciju tekstiv za pidsumkom spilkuvannja — vyhodyť bagato zusyľ, a rezuľtat slabkyj. Za ostannimy danymy resursu Trud.ua, zarplata štatnogo žurnalista v lypni 2018 skladala 10 tys grn. Ale ž možna sprostyty veś proces i ekonomyty desjatky tysjač gryveń na pidgotovku materialiv — i pry ćomu pity z roboty včasno.
Zrozumili novyny
Za danymy sposterežeń, biľšisť ekspertiv rozumijuť «pryzemleni novyny», tobto napysani zrozumiloju movoju statti, jaki cikavljať ljudej v konkretnomu regioni:
Pošuk novyn ne zaležyť vid masštabu mista. Najcikaviša tema dlja miscevogo ZMI — ce ta, pro jaku govorjať susidy, rodyči, druzi. Obgovorjujuť pogodu (zlyvy abo posuha)? Pyšiť pro pogodu, pro її vplyv na žyttja v misti, rajoni, selyšči. Nezadovoleni robotoju gromadśkogo transportu? Čergamy v vykonkomi? Pozbavlennjam subsydij? Buď-jaka tema može staty poštovhom dlja materialu. Tut važlyvo stežyty za podijamy v rozvytku. Buvaje, koly povertaješsja do pidnjatoї temy abo povertaješsja do geroїv kolyšnih publikacij, diznaješsja bagato novoї ta cikavoї informaciї, jaka ljagaje v osnovu novogo materialu
Lina Kušč, peršyj zastupnyk golovy Nacionaľnoї Spilky Žurnalistiv Ukraїny
Neobhidno dotrymuvatysja balansu miśkyh i globaľnyh novyn, stežyty za rozvytkom podij, šukaty miscevyh geroїv. Garna žurnalistyka potrebuje pidtrymky. Materialy v ZMI — ce cinnisť. Tož treba robyty tak, ščob vidpovidi ekspertiv buly jakomoga biľš cikavymy.
«Anonimnyj» material — jak stvoryty
Rynok media vlaštovanyj tak, ščo 80% žurnalistiv i 30% ekspertiv pracjujuť odnočasno v dekiľkoh miscjah. Pryčomu «cykl žyttja» žurnalista v odnomu vydanni dostatńoї korotkyj — vid 3 do 12 misjaciv.
Garni redakciї planujuť svoju robotu. Buvaje take, ščo žurnalist ne hoče, ščob htoś znav nad jakym materialom zaraz pracjuje komanda. Jak buty, koly pysaty material potribno, a govoryty pro plany ne hočeťsja?
Bez indyviduaľnyh komp’juternyh program zaprosyty anonimno na interv’ju, zvyčajno, nemožlyvo. Hto pryjde? Vsi rozumijuť, ščo 80% sjužetiv novyniv plavno peretikajuť v sajty informacijnyh agentstv z Facebook. Ale je problema: socmereža ne vmije anonimno stavyty pytannja i zaprošuvaty na interv’ju. Zaoščadyty čas žurnalistu možna tryči. Vperše — koly vin šukaje eksperta. Vdruge — na uzgodženni komentariv. A vtretje — na povidomlenni pro vyhid pidsumkovoї statti.