Olena Nesterenko
Čy možlyvo zarobyty, investujučy v inšyh? I čy zdatnyj internet zaminyty oflajn-navčannja? Rozpovidajuť zasnovnyky bezkoštovnyh onlajn-portaliv, kotri zminjujuť pidhid do osvity v Ukraїni.
Illja Filipov, zasnovnyk proektu EdEra
«My vyžyvajemo zavdjaky tomu, ščo nam duže podobajeťsja te, čym my zajmajemosja — todi i problemy vyrišujuťsja sami po sobi», — govoryť Filipov. — «Koly my tiľky počynaly, meni dovelosja z’їhaty z orendovanoї kvartyry — nazad do baťkiv. A zaraz u nas bagato partneriv, my vyborjujemo granty. Kurs z prava my profinansuvaly samostijno. I naviť profesijni eksperty pogodylysja pracjuvaty bezkoštovno. Vse zadlja togo, aby zrujnuvaty stereotyp, niby osvita – ce zavždy ščoś nudne».
Poky ščo v Ukraїni z monetyzacijeju vse skladno, zauvažuje Illja Filipov: «U nas je B2B-robota. My organizovujemo dlja riznyh kompanij ta onlajn-kursiv osvitni konsuľtaciї. Takym čynom, u nas vyhodyť biznesova modeľ «roboty v nuľ»».
Vse počynalosja z togo, ščo Filipov z odnogrupnykom pomityly: osvitnij material v Ukraїni ne zdaten stvoryty konkurenciju zahidnomu čerez nedolugyj dyzajn ta zarozumilu maneru vykladennja. Todi hlopci vyrišyly zrobyty kurs z fizyky — točniše, z mehaniky — dlja staršoklasnykiv. Ale na toj moment vony vzagali ne rozumily, jak stvorjujuťsja proekty. «Prosto z ranku do noči pracjuvaly. Reklamuvaty produkt vyrišyly čerez socmereži. My vyšukuvaly staršoklasnykiv i pysaly «Podyvyś, buď laska, cej kurs: vin bezkoštovnyj!». Pislja togo, jak počaly z’javljatysja pozytyvni vidguky, vyrišyly zrobyty kursy šče na 6 predmetiv», — prygaduje Filipov.
— My konkurujemo ne z oflajn-osvitoju, a z Netflix ta videoblogamy. Tomu ščo 20-hvylynne video vyključno akademičnogo materialu ne bude dyvytysja žoden školjar.
Illja Filipov
«Napryklad, kurs dlja školjariv «Lajfhaky z ukraїnśkoї movy» my namagalysja zrobyty maksymaľno dynamičnym. A vse, ščo potrebuje zanadto dovgyh pojasneń – vynesly «za kameru», v interaktyvnyj pidručnyk. My zavždy slidkujemo, aby tekst dobre spryjmavsja na sluh i bagato pracjujemo nad vizualizacijeju», — rozpovidaje pro «kuhnju» proektu Illja.
Najpopuljarnišyj kurs na EdEra – «Dlja včyteliv navčaľnoї školy». Perši dva moduli projšlo 90 tysjač ljudej. «Je j ti, hto krytykujuť. Odyn učyteľ naviť pogrožuvav EdEra podaty do sudu – čerez te, ščo my znajšly u vidpovidjah pomylky» — zgaduje zasnovnyk osvitńoї platformy.
Onlajn-kursy ne je zaminoju oflajn-navčannju, nagološuje Filipov. Za jogo slovamy, ce — radše dopomoga ta možlyvisť vidijty vid pasyvno-deklaratyvnogo stylju vykladannja. «My hočemo pokazaty, ščo kožna dyscyplina sama po sobi je jaskravoju ta cikavoju, jakščo її pravyľno pojasnjuvaty. Naša meta poljagaje u tomu, aby pokazaty, ščo osvita — ce modno», — kaže Illja.
Maryna Finkeľštejn, spivzasnovnycja proektu WiseCow
«Osvitni proekty — ce ne zavždy akt blagočynnosti», — perekonana Maryna Finkeľštejn. Za її slovamy, do pereliku potencijnyh džerel naležať vvedennja platnoї pidpysky, spivpracja z reklamodavcjamy, partnerśki programy toščo. «Ale WiseCow
?️ Ukraїnśkyj žyvopys na meži XIX ta XX stoliť — ščo na časi znaty? zarejestrovano jak gromadśku organizaciju, tobto zakon ne dozvoljaje nam vesty dijaľnisť, sprjamovanu na otrymannja prybutku. My pragnemo dosjagty bezzbytkovosti, napryklad, za rahunok grantiv« — kaže Maryna.
Za її slovamy, komanda proektu viryť u te, ščo osvita v sferi kuľtury ta gumanitarnyh nauk maje buty maksymaľno dostupnoju. Čym biľše my budemo diznavatysja pro sebe ta inšyh, tym biľše bude vzajemorozuminnja ta povagy odyn do odnogo, zauvažuje spivzasnovnycja osvitńoї platformy: «U nas nemaje krasyvo sformuľovanoї misiї, ale same čerez ci perekonannja my i vyrišyly stvorjuvaty lektorij». Okrim togo, komandi duže podobajeťsja fraza odnogo z lektoriv WiseCow: «Ščoby majbutni pokolinnja nasinnja po pid’їzdah ne luzaly».
«Dumaju, u najblyžčyj čas mova bude jty ne pro zaminu tradycijnoї osvity, a pro pošuk balansu miž onlajn- ta oflajn-formamy navčannja. V rozdribnij torgivli je ponjattja customer journey — ce šljah pokupcja vid momentu zarodžennja potreby u tovari do zdijsnennja pokupky ta post-prodažnogo obslugovuvannja. Jakščo govoryty pro umovnogo customer journey «učnja», to vin vže zaraz najčastiše za vse potrebuje pojednannja – osobystogo spilkuvannja z vykladačem ta roboty z onlajn-džerelamy» — vpevnena Finkeľštejn.
Providni universytety svitu taki jak Stanford i MIT (prym. – Massačusetśkyj tehnologičnyj instytut) pojednujuť tradycijni metody navčannja z rozrobkoju onlajn-lekcij, govoryť Maryna i dodaje: «My počynaly perevažno zi stvorennja kursiv, prysvjačenyh ukraїnśkij kuľturi ta istoriї, ale u našyh planah vse častiše vynykaje bažannja rozpovidaty biľše pro svitovu kuľturu. My pragnemo, aby lektorij WiseCow mig zabezpečuvaty vsebičnymy znannjamy. Z togo, ščo poky ne vdavalosja realizuvaty, ale duže hočeťsja, — kurs pro amerykanśku literaturu XX storiččja ta kurs pro afrykanśkyh pyśmennykiv».
Anastasija Rozlućka, zasnovnycja proektu Je-Mova
«Mova – ce te, ščo zavždy bulo «na časi». Prosto pidmina ponjať i vykryvlennja sensiv, polityzacija movnogo pytannja ne davaly možlyvosti rozvytku. My namagajemosja perekryty ce pozytyvnymy mesedžamy, adže radykaľni zaklyky ne možuť vmotyvuvaty do vyvčennja movy. Naš šljah — ce toleracija. My hočemo pokazaty, ščo ukraїnśka — ce mova uspišnyh ljudej», — tak počynaje rozpoviď pro svij proekt Anastasija Rozlućka.
Za її slovamy, «Je-Mova»
Platforma z vyvčennja ukraїnśkoї movy zbyraje košty dlja rozvytku proektu — perša kompleksna platforma z vyvčennja ukraїnśkoї jak dlja rosijśkomovnyh ukraїnciv, jaki zahočuť vdoskonalyty znannja, tak i dlja inozemciv, jaki zahočuť її vyvčyty. Takož komanda proektu pracjuje dlja meškanciv tymčasovo okupovanyh terytorij – Krymu ta Donbasu.
Ukraїnśku movu tut vykladajuť vidpovidno do standartiv Ministerstva osvity i nauky Ukraїny. Riveń znań vymirjujuť, jak u anglijśkij, — za rivnjamy. «Naspravdi, ideja – ne geniaľna, vona ležala na poverhni, ale neju nihto ne zajmavsja. Ja vpevnena, ščo podibni iniciatyvy nezabarom posypljaťsja jak goroh, ale htoś maje počaty. I zrobyty ce jakisno. Častyna našyh poslug vse ž bude platnoju, zokrema indyviduaľni onlajn-uroky z vykladačem», — dilyťsja planamy Rozlućka.
— Vzagali, ja ne dumala, ščo zajmatymuś cym proektom tak dovgo, ale v ńogo poviryly inši - z’javylasja velyka komanda, jaka zaraz biľše shoža na rodynu. U pisni Položynśkogo je slova: «Ja maju mriju – ce smišno. Ja maju druziv – ce syľno». Same zavdjaky entuziazmu druziv i volonteriv my vyžyvajemo.
Anastasija Rozlućka
«Zvisno, rozčarovuje, koly natykaješsja na jakiś negatyvni komentari u socmerežah iz pretenzijamy, naviščo my vse ce robymo. Ale važlyvo trymaty bronju, ne piddavatysja i biľše zvertaty uvagu na tyh, hto dopomagaje», — kaže Anastasija. — «Zaraz naša koordynator Oľga Andrusenko zapustyla akciju na pidtrymku proektu. My vygotovyly dva vydy brasletiv. Na odnomu napysano: «Ja rozmovljaju ukraїnśkoju – pidtrymaj mene!». A na drugomu: «Govory ukraїnśkoju! Ja pidtrymuju tebe!».
Takož komanda proektu zapustyla kraudfandyngovyj zbir na platformi «Spiľnokošt»
Iryna Solovej, Garage Gang: «Mali mista v Ukraїni majuť velykyj potencial» i šukajuť novyh partneriv. Za slovamy Rozlućkoї, finansy potribni, aby do kincja 2018 roku zaveršyty peršyj blok kursiv dlja rosijśkomovnyh. Zgodom rozpočnuť robotu nad drugym blokom, jakyj orijentovanyj na anglomovnyh sluhačiv. «Naviť jakščo my ne znajdemo neobhidni groši – ja ne polyšu proekt. Inša sprava – todi ce serjozno zatjagneťsja u terminah. I tut važlyvo ne peregority», — zauvažuje zasnovnycja «Je-Movy». U podaľšyh planah komandy proektu je takož stvorennja treťogo — za perelikom, ale ne za važlyvistju, — modulja iz vyvčennja krymśkotatarśkoї movy.
Ivan Prymačenko, zasnovnyk proektu Prometheus
«Naša istorija počalasja z mogo dosvidu. Ja, gumanitarij, navčyvsja programuvannju na Ed-x za 11 tyžniv. Todi zrozumiv, jakščo ja zmig, to treba stvorjuvaty ukraїnśki onlajn-kursy, robyty revoljuciju v osviti», — dilyťsja dosvidom Ivan Prymačenko
10 tez pro osvitu vid Ivana Prymačenka, Prometheus. — «Do reči, sajt dlja našogo pilotnogo proektu ja rozrobyv vlasnoruč».
Za jogo slovamy, pid čas zapusku onlajn-kursu pro brend-menedžment – peršogo masovogo onlajn-kursu v Shidnij Jevropi — grošej ne bulo vzagali, lyše studija dlja zjomky zi starym obladnannja: «Pislja startu kursu my otrymaly ponad 10 tys rejestracij».
«Meni kazaly, ščo menše niž za miľjon baksiv take ne vtilyty», — rozpovidaje pro Prometheus Ivan Prymačenko. Zaraz platforma maje ponad 550 tys zarejestrovanyh sluhačiv, biľše 80 onlajn-kursiv i bagato mižnarodnyh partneriv. Sered nyh — OBSJe, Rada Jevropy, Jevropejśkyj Sojuz. Zdebiľšogo džerelamy finansuvannja staly donorśki košty riznyh mižnarodnyh organizacij. Ale v nagodi stav i kraudfandyng, vyznaje Ivan, ta dopomoga z boku korystuvačiv: «Prometheus
Osvitnja platforma Prometheus predstavyla dodatky dlja smartfoniv – ce narodnyj proekt, bo sluhači dopomagajuť u vśomu. Napryklad, svogo času vony pomityly, ščo lysty vid nas často potrapljajuť v spam. Na počatku dijaľnosti my ne rozumilysja na specyfičnyh nalaštuvannjah poštovogo serveru. Todi odyn iz sluhačiv vyrišyv rozibratysja i pojasnyv nam».
Razom z Ministerstvom osvity Ukraїny komanda proektu stvoryla kursy ZNO dlja ditej z tymčasovo okupovanyh terytorij. Terorysty na okupovanyh terytorijah na Shodi Ukraїny naviť vystupyly iz poperedžennjam do ditej, ščoby vony ne navčalysja na Prometheus, bo takym čynom niby pošyrjujeťsja nacionalistyčna propaganda. «Ja dumaju, ščo ce — najkraščyj kompliment, jakyj nam mogly zrobyty okupanty», — zauvažuje Prymačenko. — «My prorahuvaly variant, ščo naš resurs možuť blokuvaty. Tož, Prometheus maje mobiľnyj dodatok, z jakogo možna zavantažyty usi video kursiv i dyvytysja oflajn».
Onlajn-kursy – osvita HHI stolittja, vona jakisna i dostupna velykij kiľkosti ljudej. Ale majbutnje,za slovamy zasnovnyka Prometheus, — za pojednannjam riznyh formativ navčannja: «Koly v tebe je j dostup do vsesvitnih znań, i zanurennja u miscevi realiї čerez riznomanitni proekty v oflajn-prostori. Golovna problema tradycijnoї osvity poljagaje v tomu, ščo vykladač prosto transljuje znannja. Lekcija – ce poganyj format, a pasyvne navčannja – ce profanacija».
— Odni robljať vygljad, ščo čomuś navčajuť, inši – ščo navčajuťsja, a my – ščo u vse ce virymo. Reaľne navčannja maje buty vyključno aktyvnym: koly ljudyna ne prosto sluhaje, a myslyť, dyskutuje. Uspišne navčannja – ce rozmyvannja kordonu miž školoju i reaľnym žyttjam.
Ivan Prymačenko