Oleksandr Meľnyk
Ljudyna, kotra stvoryla symvoliku
Georgij Narbut buv tvorcem ukraїnśkogo deržavnogo gerba j pečati, grošovyh kupjur i poštovyh marok ukraїnśkoї deržavy pislja padinnja Rosijśkoї imperiї. Paperovi gryvni, poštovi marky UNR, pečatka ta gerb časiv Geťmanatu, dyzajn mebliv dlja deržavnogo senatu — vse ce stvoryv Georgij Narbut. Vin vygrav konkurs na kraščyj eskiz ukraїnśkyh paperovyh grošej. Oformljujučy kupjuru, hudožnyk zastosuvav ornamenty v dusi ukraїnśkogo baroko XVII—XVIII st., dekoratyvni šryfty, zobražennja samostrila (gerb Kyїvśkogo magistratu XVII – XVIII stoliť) i znaka knjazja Volodymyra — tryzuba, jakyj zgodom stav deržavnym gerbom Ukraїny.
Vin takož je avtorom peršyh marok Ukraїnśkoї Narodnoї Respubliky. Cju kopitku pracju vin pojednuvav z iljustruvannjam periodyčnyh vydań, knyžok, stvorennjam stankovyh grafičnyh kompozycij.
Pryhyľnyk ta populjaryzator starovyny
Popry tryvalyj čas žyttja za mežamy Ukraїny, Grygorij Narbut stav odnym iz peršovidkryvačiv ukraїnśkoї hudožńoї starovyny jak estetyčnogo javyšča. Zahopyvšyś kozaččynoju, Georgij Ivanovyč ne tiľky pyše v «ukraїnśkomu styli», a j počynaje govoryty ukraїnśkoju literaturnoju movoju. Ščo dali, to biľše zaglybljujeťsja vin v ukraїnśku istoriju, povertajeťsja do svogo zahoplennja geraľdykoju. Majster stvorjuje značnu kiľkisť gerbiv.
Tvoreć abetky u її grafičnomu vymiri
Golovnoju u tvorčosti mytcja bula robota nad grafičnoju serijeju «Ukraїnśka abetka». U 15 arkušah «Abetky» Narbut demonstruje velyku, ridkisnu riznomanitnisť pryjomiv, ščo daly zmogu v čorno-bilyh grafičnyh arkušah vtilyty nezličennu kiľkisť personaživ, peredaty začaruvannja ukraїnśkoju pryrodoju. Cju robotu bulo vyznano spravžnim šedevrom.
Stvoryv hudožnyk takož i čyslenni obkladynky i zastavky do knyg, zokrema do «Antologiї» Mykoly Zerova, do žurnaliv «Naše mynule», «Mystectvo», iljustraciї do «Eneїdy» Ivana Kotljarevśkogo.
Uperše v Ukraїni vin stavyv i praktyčno vyrišuvav zavdannja kompleksnogo oformlennja knygy. Obrazy, vidtvoreni Narbutom v knyžkah ta žurnalah, buly v kožnomu domi. Dorobok hudožnyka v galuzi šryftu stav vyražennjam epohy i na dovgi roky napered vyznačyv rozvytok ćogo vydu mystectva v Ukraїni. Vlasnymy tvoramy Georgij Narbut dav tvorčyj zapovit nastupnym pokolinnjam ukraїnśkyh grafikiv.
Ukraїnśki groši Narbuta
Georgij Narbut stvoryv eskizy ukraїnśkyh grošej tŕoh osnovnyh nominaliv. Drukuvalysja vony v Berlini, zvidky їh dostavljaly v Ukraїnu litakamy. Pracjujučy nad maljunkom peršogo ukraїnśkogo grošovogo znaka, Georgij Ivanovyč ne kopijuvav najavnyh banknot, a stvoryv osoblyvyj glyboko nacionaľnyj maljunok u styli ukraїnśkogo baroko.
Stvoreni kupjury otrymaly vysoku ocinku vid najkvalifikovanišyh majstriv drukarstva z Franciї i Nimeččyny, tomu narbutivśki banknoty možna vvažaty i hudožnimy tvoramy. V peršij ukraїnśkij banknoti lyše na odnij zi storin Narbut vykorystav 9 variantiv oryginaľnogo šryftu.
1919 roku urjad Dyrektoriї pid natyskom voroga pereїhav z Kyjeva do Kam’jancja-Podiľśkogo, jakyj stav faktyčno stolyceju Ukraїny. Kerivnyctvo Deržbanku uhvaljuje drukuvaty v misti groši. Drukarnja rozmiščuvalasja v nynišnim budynku industriaľnogo koledžu, Deržavna skarbnycja — v budynku koledžu kuľtury ta mystectv. U Kam’janci-Podiľśkomu bulo vypuščeno v obig tak zvani dumśki groši, tobto misceva grošova odynycja, a takož banknota za rysunkom Narbuta, proekt jakoї zrobleno 1918 roku.
Najcinnišoju vvažajeťsja eskiz Narbutovoї banknoty, na jakij zobraženo molodu ukraїnśku seljanku zi snopom pšenyci ta čolovika u fartuhu, ščo spyrajeťsja na molot, — symvol ukraїnśkogo robitnyctva, v obramlenni vinka z kvitiv, plodiv, ovočiv, pšenyci. Na zvorotnomu boci — tryzub u lavrovomu vinku.
U 2006 roci Nacionaľnyj bank Ukraїny vypustyv pam’jatnu monetu nominalom 2 gryvni, prysvjačenu 120–riččju z dnja narodžennja G.I. Narbuta, a poštoju Ukraїny ta vydavnyctvom «Marka Ukraїny» bulo zrobleno vypusk komemoratyvnoї poštovoї marky z nagody juvileju mytcja.
I nasamkineć proponujemo našym čytačam pereviryty znannja dejakyh faktiv iz biografiї vydatnogo ukraїnśkogo grafika:
A jakščo vy hočete projty šče testy, zverniť uvagu na naše opytuvannja
Jakyj vy Ševčenko? do dnja narodžennja Tarasa Ševčenka.