Oleksandr Meľnyk
Roaľd Gofman narodyvsja u 1937 roci v Ukraїni u sim’ї inženera ta včyteľky. Oboje baťkiv buly jevrejamy, tož koly nacystśkyj režym okupuvav ridne misto hlopčyka, usja rodyna potrapyla do konctaboru. U sični 1943 roku včyteľka Klara iz synom Roaľdom vtekly z taboru ta znajšly prytulok na goryšči zanedbanoї budivli poblyzu siľśkoї školy. Hlopčyku bulo 5 rokiv ta 6 misjafciv, koly vin potrapyv na ce goryšče, i 7 rokiv, koly vin zmig narešti pokynuty jogo. 15 misjaciv pospiľ jevreїv-utikačiv perehovuvala ukraїnśka rodyna.
Hlopčyk, kotryj otrymav Nobelivśku premiju
Na goryšči uveś cej čas perehovuvalysja 5 ljudej. Roaľd Gofman prygaduje: sposterigav za diťmy, jaki gralysja na podvir’ї školy, ale znav, ščo ne može podaty ani zvuku, aby ne vykazaty sebe. Včyteľ Mykola Djuk žyv u budivli školy razom iz družynoju Marijeju ta 3 vlasnymy diťmy. V razi, jakby okupacijna administracija z’jasuvala, ščo vony perehovujuť jevreїv, naslidky mogly buty najtragičnišymy. Uveś cej čas їm vdalosja zberigaty v tajemnyci toj fakt, ščo vony perehovujuť jevrejśku rodynu.
Po zaveršennju Drugoї Svitovoї Klara ta її syn staly bižnecjamy, peretnuvšy dekiľka kraїn Jevropy ta zminyvšy prizvyšče. Pislja povtornogo šljubu Klara ta її syn emigruvaly do Spolučenyh Štativ. Vidminnyk navčannja, Roaľd vstupaje do Kolumbijśkogo universtytetu, a zgodom — na doktoranturu do Garvardu. U 1981 roci vin otrymav Nobelivśku premiju z himiї — za rezuľtaty doslidžeń, provedenyh za dejakyj čas do togo. Jomu na toj čas vypovnylosja lyše 44 roky — dosyť molodyj vik jak na laureata. V podaľšomu Gofman vykladav u Kornueľśkomu universyteti. Za spogadamy koleg, vin ohopljuvav u vykladaćkij ta doslidnyćkij roboti veś spektr himičnyh doslidžeń.
Vže u staršomu vici Gofman počav pysaty p’jesy. Zokrema, ne tak davno u jogo dorobku z’javylasja p’jesa pro ukraїnśku rodynu, jaka rjatuje jevrejśku sim’ju — svogo rodu všanuvannja tyh, hto kolyś urjatuvav maleńkogo jevrejśkogo hlopčyka, jakomu sudylosja staty znanym svitovym naukovcem.
Sim’ja Gofmaniv dosi pidtrymuje zv’jazok iz rodynoju, jaka vrjatuvala їh vid nacystiv. Za slovamy Gofmana, jaki navodyť u podanomu nyžče video «Radio Svoboda», vin duže ščaslyvyj, ščo svogo času narodyvsja v Ukraїni. Jakby zalyšyvsja, možlyvo stav by duže dobrym naukovcem u Lvovi — ale vin vyznaje, ščo jakby ne dobryj včynok Mykoly ta Mariї Djukiv, pro žodni perspektyvy čy nagorody dlja ńogo ne moglo by jtysja.
Raniše my rozpovidaly vam pro vynahody ukraїnśkyh naukovciv
5 ukraїnśkyh naukovciv, čyї vynahody zminjujuť svit, vidomi u sviti.