Oleksandr Meľnyk
— Spočatku osnovne pro ćogoričnyj festyvaľ — ščo zminyťsja, kogo iz zakordonnyh gostej čekaty i jakoju bude tema festyvalju?
Jak i ščoroku, učasnykamy festyvalju stanuť providni pyśmennyky z Nimeččyny, Avstriї, Švejcariї, Niderlandiv, Izraїlju, Rumuniї, Poľšči ta Ukraїny. Zokrema, očikujemo pryїzdu vsesvitńovidomogo avtora, jakogo nazyvajuť «baťkom konkretnoї poeziї», Ojğena Ğomrinğera. Z ukraїnśkyh buduť Igor Pomerancev, Sergij Žadan, Jurij Izdryk, Ivan Malkovyč, Dmytro Pavlyčko ta nyzka inšyh.
Fokusom ćogoričnogo festyvalju je moloda jevropejśka poezija. Serednij vik avtoriv, jaki vystupljať u Černivcjah, sjagaje 35 rokiv. Vperše na MERIDIAN CZERNOWITZ dijatyme Mižregionaľna poetyčna scena, v jakij viźmuť učasť 12 molodyh avtoriv iz 6 polietničnyh oblastej Ukraїny – Zakarpatśkoї, Černivećkoї, Odeśkoї, Hersonśkoї, Luganśkoї ta Donećkoї.
Važlyvym zahodom festyvalju stane perša vseukraїnśka prezentacija novogo romanu Sergija Žadana «Internat», jakyj rozpovidaje pro vijnu na Shodi Ukraїny. Takož vidbuduťsja lekciї, muzyčni podiї, kinopokazy, ekskursiї mistom.
A šče u ramkah MERIDIAN CZERNOWITZ učasnyky ta gosti festyvalju zmožuť vidvidaty Sadgirśku synagogu, jaku vidnovyly 2017-go pislja togo, jak u radjanśki časy vona bula majsterneju dlja remontu siľśkogospodarśkoї tehniky, a zgodom vzagali peretvorylaś na sklad.
— Jakoś tak sklalosja, ščo MERIDIAN dobre znanyj u tij že — skažimo — Nimeččyni, ale v okremyh regionah Ukraїny ne vidomyj praktyčno vzagali. Čomu na tvoju dumku ce vidbulosja? I čy ce zminjujeťsja?
Ščo govoryty pro okremi regiony Ukraїny, jakščo daleko ne vsi černivčany znajuť pro mižnarodnyj festyvaľ, jakyj vidbuvajeťsja v їhńomu misti. Hoča — do česti bukovynciv — mušu skazaty, ščo za mynuli 2 roky kiľkisť same černivčan suttjevo zbiľšylaś. Jakščo raniše ce buly v osnovnomu vidviduvači z inšyh mist, jaki cikavljaťsja literaturoju, to teper meškanci Černivciv їm ne postupajuťsja.
Zreštoju, my reguljarno dokladajemo zusyľ dlja populjaryzaciї MERIDIAN CZERNOWITZ – jak festyvalju, vydavnyctva, kuľturnoї instytuciї. Z cijeju metoju vydajemo knyžky najaktuaľnišyh ukraїnśkyh pyśmennykiv, provodymo velyku kiľkisť literaturnyh zahodiv u riznyh mistah, beremo učasť u vseukraїnśkyh ta mižnarodnyh jarmarkah. Maju nadiju, v nas vyhodyť.
— My pyšemo pro kreatyvni industriї v častyni tehnologij zokrema, ne lyše kuľtury — i tut cikavyj tvij pogljad jak piarnyka, jak medijnyka na te, jak tehnologiї i zagalom internet vplyvaje na pyśmennyćku tvorčisť
Bezperečno, internet vplynuv na tvorčisť pyśmennykiv. Vin včyť lakonizmu, vminnja čitko vyslovljuvaty svoju dumku, pidbyraty vidpovidnyj muľtymedijnyj kontent. Sogodni, jakščo ty hočeš buty počutym, varto aktyvno komunikuvaty onlajn — i obov’jazkovo znajdeš pocinovuvačiv svojeї tvorčosti. Socmereži nadzvyčajno sprostyly cej proces, porivnjano z dointernetnoju epohoju.
Z inšogo boku — stalo važče vtrymaty jakisť j unyknuty plagiatu. Na žaľ, čym legše otrymaty informaciju (virši j prozu v tomu čysli), tym biľšoju je jmovirnisť intelektuaľnoї kradižky.
— Cogorič vperše festyvaľ projde «v epohu bezvizu
Vid dyktatury do novyh pasportiv — hronologija otrymannja bezvizu iz JeS». Jak gadaješ zminyťsja audytorija zakordonnyh gostej? Čy čekajete bagato jevropejciv ćogorič?
Jak i ščoroku, pid čas festyvalju Černivci vidviduje velyka kiľkisť zakordonnyh gostej. Ce peredusim poety j žurnalisty, jaki pryїždžajuť, ščoby bezposeredńo vzjaty učasť u «Merydiani» abo vysvitlyty jogo u svoїh ZMI. Їh postijno suprovodžujuť druzi ta ridni, ne kažučy vže pro turystiv, jakym cikave naše misto v ci dni. Majemo nadiju, ščo bezviz pryverne uvagu šče biľšoї kiľkosti inozemciv.
Do reči, dlja nas jak organizatoriv ce — takož svojeridnyj vyklyk, jakyj označaje, ščo vidteper slid vkladaty šče serjozniši resursy dlja promociї festyvalju za kordonom.
— Do reči, odyn iz postijnyh učasnykiv Meridiana Andrij Ljubka otrymav mižnarodnu premiju. Rozkažy pro ce. Ščo ce za premija i komu prysudžujeťsja (i za ščo)?
Tak, spravdi, vin otrymav Central European Initiative Fellowship. Cja premija ščoroku prysudžujeťsja odnomu centraľnojevropejśkomu pyśmennyku vikom do 35 rokiv. Vona peredbačaje ğrant u rozmiri €5 tys na pokryttja trymisjačnogo rezydencijnogo perebuvannja pyśmennyka v odnij z kraїn Centraľnojevropejśkoї iniciatyvy.
Andrij Ljubka obrav Sloveniju, Bosniju i Gercegovynu ta Makedoniju, de planuje zaveršyty robotu nad novoju knyžkoju. Uročyste vručennja nagorody vidbudeťsja na Mižnarodnomu literaturnomu festyvali «Vilenica» v Sloveniї 6-9 veresnja 2017 roku. Oskiľky daty našyh zahodiv spivpadajuť, to ćogoričnyj MERIDIAN CZERNOWITZ – peršyj festyvaľ, v jakomu Andrij Ljubka ne bratyme učasti.
Avtor foto: Vasyľ Salyga
— Jaki prezentaciї literaturnyh novynok abo dyskusiї slid obov’jazkovo vidvidaty?
Ce — prezentaciї dvoh novyh knyžok, jaki vydav MERIDIAN. Jdeťsja pro roman Sergija Žadana «Internat» ta poetyčnu zbirku Jurija Izdryka «Papirosy».
Perša vidbudeťsja u formati dyskusiї za učastju avtora j moderatora Oleksandra Bojčenka, a druga bude rep-prezentacijeju. Takož pid čas festyvalju možna bude vidvidaty zahid za učastju nimećkogo poeta Maksa Čolleka ta ukraїnśkyh avtoriv Josyfa Ziseľsa j Oleksandra Bojčenka, jaki dyskutuvatymuť na temu «Czernowitz: internacionaľnyj dialog jak šljah vyrišennja konfliktiv pam’jati». A šče bude pokaz fiľmu Igorja Pomeranceva ta Lidiї Starodubcevoї «Amputacija» (poezija i vijna), u ramkah jakogo vidbudeťsja obgovorennja stričky.
— Try knygy, jaki na tvoju dumku, varto pročytaty, perš niž vyrušaty ćogorič do Černivciv
Uže vkotre zgadaju tut «Internat» Sergija Žadana. Dumaju, ce knyžka, jaku slid pročytaty vsim ukraїncjam. Krašče vidčuty duh festyvalju dopomožuť virši Paulja Celana. Nu, a diznatysja biľše pro avtora možna bude pid čas lekciї Petra Ryhla «Poezija Paulja Celana jak rana i misija», jaka vidbudeťsja u ramkah festyvalju. Takož ne zalyšyť bajdužym i zbirka Jurija Izdryka «Papirosy». Ci 25 viršiv pro žyttja i smerť pryvernuť uvagu jak cikavym zmistom, tak i nezvyčnoju formoju knygy.