Anna Savčynśka
14 travnja 2017 roku u Vinnyci u teatri im. Sadovśkogo vidbudeťsja prem’jera novoї vystavy u postanovci ľvivśkoї režyserky Jevy Jakubovśkoї — «Majnc», za motyvamy povojennyh rokiv ta podij u Nimeččyni. Zgodom cju ž vystavu pobačať Lviv ta inši mista. A poky ščo my govorymo ne lyše pro novynku vid kolektyvu Jevy, ale j pro te, jakym vona bačyť ukraїnśkyj teatr i perspektyvu tvorčosti v Ukraїni.
Jak vse počynalosja
—Cogorič ja pidrahuvala, ščo vže 9 rokiv ja zajmajuś cijeju «nečystoju spravoju». Vse počalosja, naspravdi, zi studentśkogo kolektyvu. My ne nazyvaly ce vzagali teatrom. V jakyjś moment my zahotily ščoś postavyty z grupoju; ščoś take, ščob ne vyjty na scenu i Ševčenka počytaty. Spočatku bula «Snigova koroleva», potim «Madam Bovari», ot i po zaveršennju odyn teatr, amatorśkyj, u Lvovi zaproponuvav nam — a my uže deś 2 roky jak graly, — buty їhnim drugym skladom. Ce buv takyj duže važkyj period, tomu ščo my buly kolektyvom bez nazvy, bez ničogo, a ja vzagali povtorjuvala, ščo ja — ne režyser, ja prosto ljudyna, jaka zboku dyvyťsja. Ja nikoly ne hotila graty, a ce duže važlyvo, jak ja potim zrozumila. Vkraj važlyvo, ščoby toj, hto staje režyserom, ne hotiv buty aktorom, buty «ziročkoju». Tož koly pryjšly v cej kolektyv, krim nas, tam bulo 3 drugyh sklady, my nazyvaly sebe «134-j sklad». Ce buly neprosto: repetyciї u pidvali, nam nadavaly prymiščennja dlja repetycij. Ale tam odnočasno užyvalysja try kolektyvy. Kožen hoče ščoś zigraty, a oskiľky my buly mabuť najmolodši, nas ne duže ljubyly («najmolodši» — ce їm bulo deś po 40-30 rokiv, a nam po 20+).
Pam’jataju, — ce tež takyj duže pryjemnyj spogad, — my maly repetyciju v parku kuľtury, na vidkrytij diljanci, v nas ne bulo možlyvosti repetyciї robyty v zali. I ot my vse provodyly u parku, ljudy obertalysja, movljav, ščo ce tut vidbuvajeťsja. A teper čerez 6 rokiv my tut, u ćomu ž parku robymo cilyj teatraľnyj festyvaľ, jakyj nazyvajeťsja «Kit Ğavatovyča». Kolo zamknulosja, takyj sobi samostverdžuvaľnyj moment.
Tak stalosja, ščo iz tyh tŕoh «drugyh skladiv» tiľky my odni zrobyly postanovku. Odyn teatr vzagali provalyvsja (ljudyna, jaka tam nazyvala sebe režyserom, vzagali ne rozumila, ščo i jak robyťsja). Inšyj kolektyv mav problemy iz alkogolem. V nas, do reči, z togo času je pravylo: žodnogo alkogolju pid čas repetycij.
Nu i duže velyku roľ zigralo te, ščo buly ljudy. Ce buv teatr biľše ljudej, niž mene jak režysera. Na mene zvalylosja kerivnyctvo, hoča ja nikoly ne hotila buty kerivnykom: ce duže nebezpečno dlja zdorov’ja i fizyčnogo, i psyhologičnogo. I my dosyť dovgyj čas, — odyn rik, drugyj rik, — na odnij sceni na «Poguljanci», ščoś tam probuvaly. A todi kerivnyk teatru, jakyj nas zaprosyv, pidhodyť i kaže: «Jevo, jakščo ty hočeš buty režyserom, ale ty ne hočeš buty aktorom, ty musyš rozumity, jak ce naspravdi pracjuje». Vin počav braty mene do svoїh vystav, (vony todi graly i v teatri im. Lesi Ukraїnky). Ce buv mij peršyj dosvid velykogo teatru. Dosyť bagato ja z nym grala, potim z inšymy režyseramy. Ce vže bulo spilkuvannja iz ljuďmy iz fahovoju osvitoju, bo naši perši sproby i aktory — to vse bulo na amatorstvi zasnovane.
Ce buv duže dovgyj proces: navčannja, vyhovannja takogo teatru, ščob jogo možna bulo nazvaty «teatrom». My duže dovgo nazyvalyś «drugyj sklad inšogo teatru». A potim v jakyjś moment, ja zrozumila, ščo meni brakuje teoriї. Tomu ščo jakby tam ne bulo praktyka — ce kruto, važlyvo, ce must, — ale teorija u teatri (jak i v žurnalistyci) tež potribna: osnovy ty maješ rozumity. I tut paradoks. Ja duže proty ćogo p’jatyričnogo navčannja dlja žurnalistiv čy buď-kogo, hto 5 rokiv svogo žyttja vytračaje vyključno na teoriju. Ne pretenduju na jakuś tam pevnisť i pravyľnisť, ale za mojeju systemoju koordynat ce same tak. Ale povčytysja bulo treba. Todi ja pišla na navčannja do svogo «teatraľnogo baťka» — Jaroslava Fedorčuka. Ce — aktor teatru Lesja Kurbasa. Ce— teatr, jakyj majže postijno zbyraje povni zaly, jakyj maje svij styľ i duže doveršenyj u bagaťoh takyh momentah, jaki meni je duže blyźkymy.
My počaly iz spivpraci z Jaroslavom Fedorčukom. Zaraz pracjujemo zi «Skladom 2.0», zaprošujemo ljudej iz dosvidom: jakisnyh aktoriv, jakisnyh režyseriv provesty intensyvy, treningy. My prybyrajemo ocju vidsutnisť osvity akademičnoї prjamoju spivpraceju z cijeju ljudynoju, jaka je nosijem teoriїi z praktykoju, ščo važlyvo. Prygaduju, u mene bula problema z dejakymy literamy, i todi sceničnoї movy ja navčalaś v inšoї aktorky, šče iz našogo peršogo teatru.
V period togo intensyvnogo navčannja u jakyjś moment my vyrišujemo pozycionuvaty sebe jak okremyj teatr. Vse biľše stykajučyś z media, ja rozumiju, ščo maje buty brend, jakyj ty rozkručuješ. Peršopočatkovyj teatr, «Drugyj sklad» isnuvav dosyť dovgyj čas, pislja togo jak my zakinčyly vyš u 2010 roci.
Zaraz my dorostajemo do povnometražnyh vystav, do velykoї sceny. Ce skladno, naviť na takomu vidčuttjevomu rivni, nam bulo važko pracjuvaty z cym vsim. Osoblyvo koly, ty počynaješ rozkručuvaty brend. Ce — serjozniša robota, ce biľše ne je prosto kolektyv druziv, jakyj inkoly vyїždžaje na pryrodu i robyť vystavy «dlja svoїh». Same todi vidbulysja transformaciї, i «Drugyj sklad» rozpavsja. Pišla ta častyna komandy, jaka pam’jatala, jak vse bulo veselo i nevymušeno na repetycijah, a tut Jeva pryjšla i stala megeroju — počala ščoś vid usih vymagaty. V ćomu bula i moja pomylka. Ja todi pracjuvala golovnym redaktorom — i čomuś tež vyrišyla, ščo raz plaču ljudjam groši, to mušu i vymagaty. I te ž same, z tym, ščo ce vse bulo for fun, a potim pišlo «ne tak».
Zi mnoju vid počatkovogo skladu zalyšylysja dejaki aktory i zvukorežyser, naš Dmytro Goť. My todi same vystupyly na ATLAS Weekend, i buv todi takyj kumednyj moment. Pislja vystupu do nas pidijšov ohoroneć i na pytannja, jak jomu vystava, skazav, ščo «nu te i te cikavo zvisno, ale ot muzyka u vas taka šykarna». Za rik roboty v onovlenomu skladi aktory vže počynajuť žartuvaty, ščo godi vže robyty komplimenty našomu zvukorežu, nastav čas šče kogoś pohvalyty.
Pro fahovu osvitu učasnykiv ta učasnyć «Sklad 2.0»
—Navit naš zvukorežyser pryjšov do «Drugogo skladu» jak aktor — ale «ne sklalosja» (zate sklalosja zi zvukom). Hoča u vystavi «Majnc» u Vinnyci vin bude graty. Ja inodi bojuś, bo ce taka duže negatyvna roľ u cij našij novij postanovci. Ale vin koly vyhodyť graty, bude i dali stavyty zvuk, — jogo roľ poza scenoju duže važlyva, naspravdi. Vin za stiľky času spiľnoї našoї roboty nadyvyvsja na stiľky riznyh aktoriv, na duže rizni reči, mav tež treninğy, intensyvy. Vin duže vyris, tobto zaraz vin spravdi može nazyvatyś zvukorežyserom, jakyj z boku dyvyťsja na aktoriv. Naša aktorka Sofija Rozputnja, my z neju pracjujemo duže davno — i vona tež ne maje fahovoї osvity, hoča mynulorič hodyla i na cykl treninğiv, i do Jaroslava; pracjuvala iz riznymy režyseramy. Sered aktoriv vona maje najbiľšyj praktyčnyj i teoretyčnyj dosvid. Za veś čas našoї roboty ja zrozumila, ščo teoriї ne vystačaje — i ce potribno «zakryvaty».
Pro skladnisť vyhodu na riveń profesijnoї sceny bez profesijnoї osvity
—Ja postijno dumaju, pro te, ščo ce pogano: ne maty fahovoї osvity. Naspravdi gadaju, ščo teatry, jaki skladajuťsja iz ne-«profi» je i v Kyjevi takož. I oce postijne protystavlennja «amatoriv» ta «dyplomovanyh» ljakaje. Duže často pidijmajeťsja pytannja profesijnosti/neprofesijnosti, ocijeї «koročky». Hoča ty možeš teoriju zakryvaty knyžkamy, robotoju z jakymyś tam treneramy. Jak zauvažuje odna naša podruga, teatraľna krytykynja (i ja naspravdi tež perekonana v ćomu), je moment, koly profesionaly vyhodjať na scenu — i v nyh nemaje emocij, ale je baza, teorija. A je moment togo, koly vyhodjať neprofesionaly, ale v nyh je emociї — i ce inkoly nabagato krašče «čipljaje» gljadača. Emociju treba vmity vydobuty, — jakščo ty ne možeš ćogo zrobyty pislja takogo-to bloku teoriї, to ce — velyčezna problema.
Koly u nas z’javylaś vže dyrektorka, my pidijmaly ce pytannja i zrozumily, ščo budemo zakryvaty ce pytannja čerez treninğy ta intensyvy. Ja pryncypovo ne hoču vidpravljaty aktoriv včytyś na 5 rokiv u [instytut im.] Karpenka-Karogo. Pryncypovo ne hoču, bo ja ne vvažaju ce potribnym. Hoča vyškil je prekrasnym, je duže bagato uspišnyh i režyseriv, takyh jaskravyh i takyh ščyryh soboju, jakščo tak skazaty. Ale my vyrišyly, ščo budemo takyj blok zakryvaty, zaprošujučy do nas treneriv, pokryvajuče ce jakymyś finansovymy možlyvostjamy teatru. Vkladajemo v majbutnje, bo ce potribno. Tym, hto dumajuť, ščo možna robyty ščoś take jaskrave, biľš globaľne, bez teoretyčnoї bazy, mušu skazaty: ni, ce ne tak, osoblyvo v cij sferi.
Pro tehnologiї u teatri
—Je teatry tehnologični. Koly ja lekciju neščodavno gotuvala, to pidnimala materialy pro teatr nezaležnoї Ukraїny. Ukraїnśkyj teatr, koly počav isnuvaty, to 1990-ti roky duže vdaryly po scenografiї i do śogodni duže b’juť, tomu ščo ekonomične pytannja bulo na časi, ne bulo možlyvostej finansovyh. Ljudy ne mogly sobi dozvolyty dekoraciї, tehnologični, jakisni, avtomatyku. I koly «nuľovi» pryhodjať, to čymalo režyseriv, ščo vže zvykly do cijeї bidnosti, pidsvidomo propuskajuť toj moment, ščo svitlo, zvuk, scena majuť vže narešti staty jakisnymy. Čomu topovyj muzykant rozumije i može sobi postavyty svitlo, a jakyjś topovyj teatr zabuvaje pro ce? Ce duže potribno. Je prekrasni možlyvosti, ğrantovi i sponsorśki. Ce reaľno — pidnimaty ci groši. Ce duže skladno, ale biľš niž perekonana, ščo ce — reaľno. Jak na mene, zaraz, zavdjaky British Council, taki možlyvosti reaľno vykorystovuvaty. V teatri im. Lesja Kurbasa je vystava «Zymova kazka», de je osoblyvyj pisočnyj godynnyk — duže efektno ce vse vygljadaje na sceni i «pracjuje» na gljadača. Vvažaju, podibni reči je sens vykorystovuvaty. Tak samo pytannja videoartu — dehto kaže, ščo ce vidvolikaje vid osnovnoї vystavy, ale jakščo ce vykorystovuvaty dorečno i zmistovno, vono duže zbagačuje postanovku.
Jeva Jakubovśka pid čas festyvalju «Kit Ğavatovyča», 2016 rik
Pro teatr, kino ta kinematyku
—Oleksandr Bilozub, — vidomyj scenograf, pracjuvav z Andrijem Žoldakom, — buv u jakomuś zakordonnomu teatri. I tam v pevnyj moment na padusi, tobto zverhu sceny, na takij pidtrymci na kanatah «plyve» aktor u čovni, fon pozadu ńogo minyťsja, dekoraciї ruhajuťsja. I ot vin, spogljadajučy vse ce, zauvažuje: «Ja dyvljuś na aktoriv, ale ja їh ne baču. Vony grajuť, ale meni cikavo dyvytyś za cym ruhom i dekoracijamy, ja zabuvaju pro sjužet, stajučy nemovy dytyna». Buď-jaka ljudyna u doroslomu vici — ce j dali ota «dytyna», i vkraj važlyvo vrahovuvaty ce. Važlyvo «ne zagratysja» iz «kinošnymy» pryjomamy. Bagato zaležyť vid fahovosti režysera, scenografa. Ale povnistju zakryvatysja vid kinematografičnyh pryjomiv, vid dynamiky, vid dekoracij — ce perežytok.
Pro gljadača
—Naspravdi budu vidvertoju (možlyvo, deś bude zvučaty duže pafosno), ale napryklad naša istorija jak teatru počalasja iz togo, ščo my buly gljadačamy. I aktory zavždy zalyšajuťsja jak gljadači. Vony sposterigajuť za plastykoju ljudej, vony ne možuť graty te, ščo vony ne bačyly, te ščo vony ne «perepuskaly» čerez svoje spryjnjattja. Pam’jataju, kolyś Jaroslav Fedorčuk radyv zapysuvaty jakyhoś cikavyh ljudej i zapam’jatovuvaty їhnju plastyku. Tak narodžujeťsja avtentyčna manera vašogo personaža na sceni.
Gadaju, jakby my zaraz buly juni j stvorjuvaly teatr, to počynaly by na jakomuś zakynutomu zavodi. Ce duže cikava praktyka i možna duže garno eksperementuvaty. Vidsutnisť prymiščennja — ce navpaky ščoś cikave, jake dozvolyť daty novu formu. Čomu htoś skazav, ščo teatr maje isnuvaty na sceni, i neobov’jazkovo pid scenoju?
Gljadač ne durnyj, jomu treba vydovyšča nelinijnogo, vin pryhodyť za sensamy, ne prosto podyvytyś i «pogratyś»
Pro poїzdky ta «žyttja v kupe»
—U mynulomu roci ja їzdyla biľše jak literaturnyj agent v turi iz pyśmennyceju Jevgenijeju Senik, i koly povernulaś, bulo trohy važko. Ja vzagali ne ujavljaju, jak možna v tury їzdyty, jak «Žadan i Sobaky», napryklad. Naviť tut, de ja bula biľše «zakulisna myša», bulo skladno. Osnovna problema: za 2 tyžni ty povertaješsja do ridnogo mista — i bačyš, ščo vtrataješ kontakt iz otočennjam, iz druzjamy. Žyttja ide, a ty dali їdeš, a v tebe robota i šče kudyś poїhav. Rič u tim, ščo koly ty sam jak nosij vystupu, sam vedeš lekciї, treninğy čy vystupaješ na sceni, to nastiľky viddaješ bagato energiї, ščo ce važko opysaty. A za viknom tiľky mista zminjujuťsja. Zazvyčaj muzykanty їzdjať v taki tury, ce ne tiľky Sergij Viktorovyč [Žadan], bagato prykladiv gurtiv, jaki aktyvno gastroljujuť. Ale j naviť jakščo vzjaty suto pyśmennykiv — togo ž Andrija Ljubku, — ja ne ujavljaju v jakomu stani ljudyna povertajeťsja pislja turne 10 mistamy za 10 dniv.
Pid čas turu iz Jevgenijeju Senik, avtorkoju knygy «Kraїna U»
Pro vidnovlennja balansu
—Ja nikoly ne vidnovljuvala balans, v mene je taka problema. Jakoś zahvorivšy, ja paru dniv proležala u ližku — a na četvertyj deń prosto «shodyla z rozumu» vže vid bezdijaľnosti (hoč i rozumila, ščo treba šče poležaty, aby golos ne vtratyty, bo golos dlja mene duže važlyvyj, ce mij robočyj instrument zreštoju). Prosto nastiľky ty zvykaješ do jakogoś takogo stanu, i ty postijno čymoś zajnjatyj i postijno htoś ščoś vid tebe hoče — festyvaľ, vystup, repetyciju — ščo z časom naviť druzi j kolegy u tebe počynajuť pereplitatysja. Ce žahlyvo: ty jdeš vyno vvečeri iz druzjamy — i odnakovo počynaješ z nymy govoryty «pro spravy». Zaraz, skažu po sekretu, festyvaľnu vystavu ja ne vrahovuju, a «Majnc» bude mojeju «lebedynoju pisneju» na jakyjś čas, ja dumaju deś tak na rokiv dva. Hoču jakyjś čas povčytysja dlja sebe. Ja ne jdu z teatru «Sklad 2.0», a prosto trošky vidlučuś. V jakyjś moment ce bude naviť dobre, bo my pidtjagnemo teoriju. U nas duže bagato takyh lokaľnyh proektiv, u Lvovi i toj že festyvaľ jakyj bude tryvaty. «Kit Ğavatovyča» zalyšajeťsja i bude zalyšatysja, tomu ščo ce zanadto važlyvo i dlja nas, i dlja mistjan.
Pro prymiščennja, bazu čy pryv’jazku do misć
—My praktykujemo provedennja vidkrytyh repetycij u bibliotekah, žartoma nazyvajučy їh «teatraľnym porno». Zazvyčaj biblioteky — ce šoś take nedynamične, statyčne, ale zaraz u Lvovi duže bagato cikavyh, jaskravyh, aktyvnyh bibliotek. Їm ce cikavo — i nam ce cikavo. Hočeťsja sprobuvaty, jak zvučyť kožne rizne prymiščennja, ja dumaju, ščo my v rezuľtati taky pereselymoś nazad v naše prymiščennja. Ale zaraz poky šče probujemo, bo duže takyj cikavyj na smak eksperyment.
Pro trudnošči
—Ja perekonana, ščo vse reaľno neprosto. Mynulogo roku pered počatkom festyvalju nas zaprosyly na «Radio SKOVORODA» Volodymyr Bjeglov iz Vikoju Švydko, — ce dyrektorka «Peršoї sceny» — i obgovorjuvaly pytannja spivpraci, kuľtury, biznesu. Ce pytannja česnosti, bezumovno, ce pytannja navyčok, ce pytannja kontaktiv, ce duže bagato pytań. Ale ja perekonana, ščo ce reaľno, može ce tomu ščo my robymo zaraz tiľky drugyj festyvaľ, i nam vse tak prekrasno vygljadaje. My zrobyly drugyj festyvaľ, bezumovno i očikuvano, ščo my vyjšly «v minus», ale u nas vsi podiї bezkoštovni. Bezumovno dobre, ščo je «Sklad 2.0» i dyrektor teatru, jaki gotovi zavždy pidtrymaty, ne tiľky plečem dlja plaču, a j gamancem — i jakiś druzi, jaki gotovi. Bezumovno, «Kit Ğavatovyča» ne vidbuvsja by bez ljudej, jaki navkolo.
Postijno kažu, ščo mystectvo može i maje zarobljaty na sobi groši, vono ne je invalidom — prosto treba navčytysja ce robyty
U nas zaraz šče biľša komanda «Kota Ğavatovyča», biľše proektiv. My budemo robyty blagodijnu akciju pid robočoju nazvoju «Kit dlja Lesi»: budemo zbyraty košty dlja vidnovlennja teatru Lesi Ukraїnky. Zbyraty finansovi požertvy na festyvaľ — ce duže nepevno; ale je možlyvisť zbyraty košty i dopomogty teatrovi. Ščodo rozkrutky j piaru — pislja našogo festyvalju ja zrozumila, ščo na piar teatraľnyj ne dijuť ani audio- čy videoreklamy, ani bannery. Jak biľše uvagy zalučaty, jaku reklamu šče stvorjuvaty? Ce dlja mene zagadka; nu ne vypuskaty ž ljudej goljaka navulyci zarady promo teatru?
Lekcija pro teatr pid čas festyvalju CodaFest
Pro transformaciju teatru ta vplyv socmerež
—Meni prosto zdajeťsja, ščo vidbulaś taka rič, jaku muzykanty vže zbagnuly, a teatraly i mystectvo biľš zakryte — v biľšosti svoїj ni. My žyvemo v epohu, koly video počynaje zajmaty vse — YouTube, Facebook. Zaraz videorolyky dlja «Sklad 2.0» nam robyť Sofija ta naši druzi. Ci video zmontovani neideaľno, ale vony duže korystujuťsja popytom, takyj virusnyj kontent. Poїhaly v Zaporižžja — i my bačymo jak teatr tam žyve, jakiś taki zakulisni reči, i tež ce vse na video fiksujemo; takyj sobi teatraľnyj vlog. Naviť jak my v tomu poїzdi kupujemo varenyky v Žmerynci. A potim ty sydyš sobi holodnogo večora, ne rozumiješ, naviščo ty zajmaješsja tym mystectvom i dyvyšsja coe video — i «ta ni, norm vse, treba pracjuvaty dali».
Ja pytaju často u koleg, jak za kordonom vzagali ce vidbuvajeťsja, jak na odnij sceni užyvajuťsja klasyčni ta novitni opery. I meni kažuť: «Jevo, za kordonom, napryklad u Nimeččyni, popry klasyčnu operu je šče dvi takyh novyh». Treba rozumity, ščo krim tyh, hto dyvytsja video v YouTube čy sydyť u Fejsbuci, je šče ljudy — i ce tež audytorija, її ne potribno propuskaty povz sebe, vony tež gotovi platyty groši za jakisnyj produkt. Napryklad, naša vystava «Majnc» za ciľovu audytoriju maje i staršyh ljudej takož.
Ot u nas maje buty dytjačyj festyvaľ, dytjača scena, tam z ditkamy moloď, htoś komuś peredasť video — i ce kruto, sarafanne radio. Ale ne varto zabuvaty pro ciľovyj vplyv. Ne možna govoryty pro jakuś taku odnoplanovisť: «tiľky vse otak», — maje buty symbioz postijnyj.
Pro teatr zagalom i «Sklad 2.0» zokrema za 2-3 roky
—Kolyś Ljubomyr Sernyk, toj, hto čytaje zi mnoju lekciju pro «horošyh hlopciv u teatri» (pravda, vin v literaturi), pered našoju peršoju lekcijeju u Frankivśku kaže: «Jevo, a ty dumaješ teatr — ce prybutkovo, čomu ty cym zajmaješsja?». I ja až iz čaškoju j tarilkoju zavmerla: «Tak, zaraz ja tobi rozkažu!» Naspravdi teatr maje buty prybutkovym, teatr tež ne je «invalidom» — podyviťsja na teatr «DAH», na Dakh Daughters, vony za kordonom vže biľše gastroljujuť, niž tut. Jakiś teatry transformujuťsja — a je napryklad, «Brodvej» u SŠA. V nyh ce — «narodnyj teatr», i vin duže komercijnyj. Davajte česno: ljudy ne dumajuť tiľky v kategorijah vysokogo mystectva, nadzagadkovosti, «mystectva dlja mytciv». U kožnogo je svoja točka vidliku i svoї smaky.
Bezumovno, ja ne hotila by, ščoby «Sklad 2.0» peretvoryvsja na ščoś take masove i jšov povnistju na postupky tymčasovym bažannjam gljadača. Zaraz ja baču modu na teatry. U Lvovi duže bagato riznyh teatriv vidkryvajeťsja. Je teatry, jaki vidkryvajuť inozemci, je režysery, jaki pryїzdjať. Bezumovno ce starannjamy i vlady našoї (dozvolju sobi naviť take skazaty), j instytucij lokaľnyh, jaki prosto beruť i «b’juťsja golovoju ob lid». Cja ž «Perša scena», teatr Lesja Kurbasa — ce їhnimy starannjamy, kooperacijamy, zaprošennjamy, nedospanymy nočamy vse vidbuvajeťsja.
Ale my majemo lyše kiľkisnyj zriz. I tut pytannja, koly bude jakisnyj zriz. Gadaju, cej že bezviz tež povplyvaje
Jak pracjuvatyme bezviz z JeS — jak kolyś povplyvalo padinnja «zaliznoї zavisy», koly z’javylyś novi žanry. Nadvažlyvi kooperaciї iz tymy, hto može daty ščoś nove, z tymy hto — skažimo — z inšoї školy, z inšoї kraїny, z inšogo materyka. Tomu ja dumaju, ščo teatr bude rozvyvatyś u jakisnij takij progresiї — i ce kruto, koly z’javljajuťsja novi kolektyvy, koly je taka konkurencija dobrosovisna. A koly konkurencija peretvorjujeťsja v kooperaciju — ce šče krašče.
A dlja «Skladu 2.0» za 2 roky? Ce tak zovsim blyźko dlja jakyhoś globaľnyh peredbačeń, ale ja hotila by bačyty, jak i dali «Sklad 2.0» zberigaje svoju vlastyvisť buty komandoju, jaka stala sim’jeju. Ce — vidpovidaľnisť odyn pered odnym, jaku my zavždy namagajemoś vklasty u vse, ščo robymo. Duže nam bažaju zalyšatyś komandoju, zalyšatyś syľnymy i aktyvnymy. Robyty pravyľni vybory i vystavljaty pravyľni priorytety v žytti. Ja prognozuju rozvytok teatru, ale deś napevno za 2 roky, biľš v takij suhišij perspektyvi, teoretyčnij, osvitnij ta organizacijnij. tak ščoby kožna nastupna vystava stavala kraščoju. Kolyś odyn režyser kazav: «U mene tam vystava garna, potim «ne-očeń», potim znovu garna». Tak ne maje buty — ce nepovaga do gljadača, ty ž pracjuješ na ńogo. Ja nam bažaju, ščoby my tiľky rosly, i kožne nastupne naše dijstvo bulo vyščym za poperednje, ščoby bulo strašno strybaty vverh. Časom tak davyť cja vidpovidaľnisť, ale ty rozumiješ, ščo ce pravyľno: stres zagartovuje.
Vse bude krasyvo u vsih nas