Oleksandr Meľnyk
Naprykinci 2017-go — na počatku 2018-go tomu Lvivśka miśka rada zatverdyla mistobudivni umovy ta obmežennja dlja budivnyctva kanatnoї dorogy na Vysokyj Zamok. Jak rozpovidajuť žurnalisty vydannja TvoeMisto, arhitektory z «Ukrdyzajngrup» pry stvorenni ćogo proektu vzjaly za osnovu kanatnu dorogu čerez Rejn, ščo roztašovana u nimećkomu misti Koblenc. Čy možna vykorystaty cej dosvid? Jak na žyttja nimciv v misti, ščo naoežyť do spadščyny JuNESKO, vplynula kanatna doroga? Vidpovidi na ci pytannja u lypni 2018-go davav eks-mer Koblenca Joahim Gofman-Ğotiğ, jakyj maje buty sered konsuľtantiv miśkoї vlady Lvova ščodo realizaciї ambitnogo proektu.
Podibnosti ta vidminnosti
Koblenc roztašovane na zahodi Nimeččyny nepodalik Keľna ta Frankfurta-na-Majni. Podibnisť do Lvova — u značnij kiľkosti istoryčnyh pam’jatok, sered jakyh čymalo ob’jektiv ta j same misto vhodjať do Vsesvitńoї spadščyny JuNESKO. Ideja zbuduvaty kanatnu dorogu vynykla tut 7 rokiv tomu. Sprava v tomu, ščo 2011-go do mista maly prybuty 2+ mln gostej — pryčynoju ažiotažu stala velyka vystavka sadivnyctva. Transportuvaty avtobusamy taku kiľkisť pasažyriv z odnogo beregu Rejna na inšyj bulo by prosto nereaľnym zavdannjam, prygaduje kolyšnij miśkyj golova Koblenca Joahim Gofman-Ğotiğ. Vtim, prosto vzjaty i sporudyty bulo nemožlyvo — znadobyvsja speciaľnyj dozvil vid JuNESKO. Vin spočatku dijav obmeženyj čas — lyše 3 roky. Kanatna doroga vyklykala perestorogy ne lyše u predstavnykiv cijeї mižnarodnoї organizaciї.
Čymalo meškanciv mista tež buly zanepokojeni. Nyžnja stancija cijeї dorogy mala roztašovuvatysja poblyzu katolyćkoї bazyliky Svjatogo Kastora. Pislja zaveršennja budivnyctva sporuda mogla perekryty zvyčnyj krajevyd iz hramom ta rikoju — a šče dovelosja spyljaty nyzku derev. Na dejakyj čas rozgornulosja naviť protystojannja iz zalučennjam eko-aktyvistiv. TA u pidsumku 105 tys meškanciv mista vyslovylysja u petyciї na pidtrymku sporudžennja kanatnoї dorogy. Za 3 roky roboty predstavnyky JuNESKo vydaly podovženyj dozvil — teper doroga pracjuvatyme ščonajmenše do 2026 roku.
Rezuľtaty vprovadžennja
Vidkryttja «kanatky» bulo biľš niž včasnym rišennjam dlja turystyčnoї pryvablyvosti mista. Tu vystavku vidvidalo ne 2 mln, a 3,6 mln gostej. Meškanci ćogo nimećkogo mista planujuť povtoryty turystyčnyj rekord — neščodavno vlada podala zajavku na prodovžennja stroku ekspluataciї novogo vydu gromadśkogo transportu do 2031 roku, adže vystavka sadivnyctva vidbudeťsja tam šče raz.
7 rokiv roboty povitrjanyh miśkyh perevezeń dopomogly zbiľšyty turystyčnyj potik. Jakščo do pobudovy «kanatky» u Koblenci buvalo 100-200 tys turystiv, to teper — 650-700 tys ščorično. Istoryčni ob’jekty muzejnogo značennja vidviduje biľše ljudej — a ce značyť, doroga dopomagaje prodavaty biľše kvytkiv. Vse ce razom dopomagaje zalučaty košty v ekonomiku mista, na restavraciju pam’jatok ta rozvytok turystyčnoї infrastruktury.
Kanatnu dorogu v Koblenci bulo pobudovano sylamy kompaniї Doppelmayr. Vona takož vystupyla investorom proektu. Koštiv z miśkogo bjudžetu ne vkladaly, a prybutkovisť proektu vyjavylasja značnoju. Doppelmayr natomisť investuvala v ob’jekt 13 mln jevro. Pry ćomu bulo zakladeno strok okupnosti u 8 rokiv. Prote naspravdi novyj vyd transportu okupyvsja za perši dekilka rokiv roboty.
Proїhatysja nad Rejnom 10,9 jevro za kvytok v obydva boky. Dlja aktyvnyh turystiv takož proponujuť ričnyj abonement za 105 jevro. Krim korystuvannja «kanatkoju», u jogo vartisť vključeno vidviduvannja zamku Erenbrajtštajn — golovnoї istoryčnoї pam’jatky ćogo nimećkogo mista.
Čy možna povtoryty nimećkyj dosvid u Lvovi
Za slovamy golovnogo arhitektora Lvova Juliana Čaplinśkogo, jaki navely u vydanni TvoeMisto, Joahima Gofmana zaprosyly jak «advokata» Lvova u JuNESKO. Pid čas litńogo kruglogo stolu v Ukraїni storony domovylysja pro pidgotovku paketu neobhidnyh dokumentiv do JuNESKO, jake maje rekomenduvaty Lvovu takyj proekt. Nastupnym krokom maje staty pozytyvne rišennja vid Ministerstva kuľtury.
Vže na poperedńomu etapi pidrahuvaly, ščo dlja Lvova podibnyj infrastrukturnyj ob’jekt obijdeťsja prynajmni vtryči deševše za jogo nimećkyj analog. Počatkovu stanciju ľvivśkoї «kanatky» proponujuť zasnuvaty u skveri «Na valah». Za slovamy Juliana Čaplinśkogo, procedura pogodžennja novogo budivnyctva z JuNESKO može tryvaty vid kiľkoh misjaciv i do roku. Krim ćogo, u miśkradi šukajuť pidtrymky vid inozemnyh ekspertiv, jaki b konsuľtuvaly misto u roboti z JuNESKO. Nad ukraїnśkoju kanatnoju dorogoju popracjuvaly v arhitekturnij kompaniї «Ukrdyzajngrup». U ńomu peredbačeni možlyvosti viľnogo peresuvannja dlja ljudej z invalidnistju. Rozgljadajuť takož variant prokladannja drugoї liniї — iz Zamku do vulyci Bogdana Hmeľnyćkogo. Takyj variant mig by staty aľternatyvoju dlja zvyčnogo ľviv’janam nazemnogo gromadśkogo transportu.