Jurij Samusenko
Četverta «Matrycja» počynajeťsja z pošukiv Neo – žyvogo vtilennja proroctva ta obicjanogo rjativnyka Siona. Znahodymo jogo v rozkišnomu ofisi gejm-developeriv, jaki požynajuť slavu vid stvorennja gry. Do reči, gra povnistju kopijuje trylogiju Vačovśki, a kompanija Warner Bros. hoče šče podibnyh igrašok. I oś z’javljajeťsja onovlenyj Morfej pered misterom Andersonom i znovu proponuje pryjnjaty červonu pigulku. Lyše ćogo razu j anturaž inakšyj – zamisť pohmuroї kimnaty majemo jaskravu vbyraľnju – ta j hlopci vže ne taki baďori, jaki 20 rokiv tomu. Mista Sion vže nemaje, Matrycja vže ne ta, a ruhaje golovnymy gerojamy lyše bažannja «povernuty vse nazad», nova strička Lany Vačovśki dobre iljustruje ideju zmin śogodnišńogo svitu, kapitalizaciї na nostaľgiї ta vidmovy vid «vau-efektiv». I oś čomu.
Režyserka zacikavylaś prodovžennjam, koly vtratyla baťkiv ta blyźku ljudynu. Neo ta Triniti – dvoje personaživ, jakyh vtračaty vona ne hotila, tomu j povernulaś do cijeї istoriї. Ale naviščo do neї povertatysja, jakščo vona cilkom zaveršena? Z fiľmu zrozumilo, ščo Lana ne hoče prodovžuvaty ideju mesianstva, ale її cikavyť empatijna storona. U sviti tehnologij vybir vse šče najvažlyviša skladova ščaslyvogo «žyly-buly», a vlasne «ja» syľniše za buď-jaki iljuziї nadyktovani suspiľstvom. Ce tezy, jakymy kerujuťsja personaži v LGBTK-kino, koly musjať zrobyty osobystyj kaming-aut v kuľminaciї .
Po suti «Voskresinnja» najgolovniše kvir-kino 2021 roku, adže jogo audytorija v razy biľša za buď-jakyj festyvaľnyj fiľm na podibni temy. Vačovśki namagajeťsja tonko zmodeljuvaty istoriju pro te, ščo ty možeš maty ščaslyvu rodynu, oplačuvanu robotu, pyty kavu v hipsterśkomu kafe, ale v duši tebe vse odno bude tjagnuty do motocykliv, švydkosti ta nebezpeky. I ce varto pryjnjaty jak naležne. Te same vidbuvajeťsja i z Neo, jakyj z prystarkuvatogo ta zabuďkuvatogo programista prygaduje, ščo isnuje j inše žyttja, v jakomu vin prynajmni ne zabuv kung-fu. Na desert Lana žartuje pro veselkove nebo, zaprošuje do roboty LGBTK-aktoriv ta zamisť zelenuvatyh toniv trylogiї vlaštovuje svjato svitla v kadri.
Pryhyľnykam «Matryci» jak tehnogennogo bojovyka take javno ne spodobajeťsja, adže bijok stalo menše, a ekspozycij iz rozmovamy-pojasnennjamy biľše. Vtim, dlja avtoriv fiľmu takyj hid shožyj na te, ščo u 2017 roci zrobyv Devid Linč z «Tvin Piks». Zamisť spravžńogo povernennja režyser vyrišyv vidvidaty ta doslidyty vlasnyj svit glybše ta detaľniše, niž prosto sykvel pro vbyvstvo Lory Palmer. U takomu razi mogla b vyjty samoparodija, ale i Devid Linč, i Lana Vačovśki skoriše znimajuť najdorožči fanfiky na svoje mynule. Rezuľtat dyvuje kreatyvnistju, ale tym, hto pryjšov za podvijnoju dozoju smaku z dytynstva abo junosti, dovedeťsja pity.
Najbiľša perevaga «Voskresinnja» u jogo bezkompromisnosti. Na vidminu vid neščodavńogo «Ljudyny-pavuka», jakyj kupavsja u gljadaćkij ejforiї, četverta «Matrycja» – ce zakryttja geštaľtiv ne poganciv z poperednih fiľmiv, ale samyh avtoriv fiľmu. Zvisno, nostaľgiї sjudy tež zavezly i ne varto rozrahovuvaty, ščo bullet time takyj že vyšukanyj i uhyljannja vid kuľ take ž estetyčne. Ni, natomisť otrymajemo hymernu melodramu pro te, ščo kohannja peremagaje vsih i vse. Pam’jatajete, ščo Neo ta Triniti vrešti-rešt ljubyly odyn odnogo? Vidteper ce centraľna tema prodovžennja. I poviryty u їhnju sporidnenisť bude tak samo važko abo legko, jak kolyś v isnuvannja fantastyčnogo svitu. Točno perekonlyvym zvučyť hiba ščo smih Lany, koly v neї pytajuť pro možlyvi prodovžennja «Matryci». Ce finaľna častyna, postskryptum, epilog, jakščo hočete. Jak by «Voskresinnja» ne nazyvaly, vono ne hoče podobatysja vsim, a značyť zavdjaky takomu norovu prynajmni zapam’jatajeťsja sered potoku odnakovyh blokbasteriv.