🐇 The Matrix has you! 5 najcikavišyh fanatśkyh teorij zi svitu Matryci

Zovsim skoro v prokat vyhodyť nova strička Lany Vačovśky «Matrycja: Voskresinnja». Projšlo biľš niž 20 rokiv z prem’jery peršogo fiľmu, a fanaty vse šče budujuť teoriї j namagajuťsja zrozumity, ščo same režysery maly na uvazi. My vyrišyly prygadaty, čomu cej fiľm dosi nas hvyljuje i jaki nejmovirni gipotezy vstygly vynyknuty za cej čas. Htozna, može v stričci «Matrycja: Voskresinnja» odna z nyh pidtverdyťsja.

Čomu «Matrycja» stala legendarnoju

Istorija Vačovśki bula nastiľky smilyvoju i vyperedžala čas, ščo stala dajdžestom vsih dosjagneń masovoї kuľtury ta sociaľnoї filosofiї stanom na 1999 rik. Fiľm buv u avangardi todišńoї kinoindustriї, osoblyvo vizuaľno.

Odnak takož važlyvo zgadaty, ščo tvorčyj proces často zvertajeťsja pohodyť iz nesvidomogo. Možna prypustyty, ščo Vačovśki stvorjujučy trylogiju naviť ne dumaly robyty istoriju, ščo potrebuje dekoduvannja, adže važko ne vpiznaty bilogo krolyka, biblejśki obrazy, a pro «mesiju» nam zajavljajuť prjamym tekstom. Vony rozkydaly symvoly, znaky ta posylannja na pop-kuľturu, stvoryvšy spravžnju mifologiju.

Ta legendarnym cej fiľm robyť ne produmanisť kožnoї detali, a prostir dlja interpretaciї, jaka pryzvela do pojavy spravžńogo kuľtu. Tož diznajmosja, jaki daleko zajšla ujava fanativ «Matryci».

Zion — častyna matryci

Dovgyj čas internetom pošyrjuvaloś stverdžennja, ščo spočatku planuvavsja scenarij iz dvoma rivnjamy Matryci i naspravdi Zion — ce tež imitacija. Ce nazyvajeťsja teorijeju «matrycja v matryci».

Ce pojasnjuje nyzku logičnyh rozbižnostej. Napryklad, Neo, jakyj vykorystovuje svoї zdibnosti za mežamy Matryci, abo možlyvisť agenta Smita kontroljuvaty Bejna pislja togo, jak vin zalyšyv Matrycju.

Populjarnisť cijeї teoriї cilkom zrozumila — ce zrobylo b final fiľmu šče biľš dyvovyžnym ta motorošnym. Isnuje  bagato teorij, jaki osnovani na tomu, ščo misto ljudej — nespravžnje, my šče povernemoś do cijeї temy.

Naspravdi žodnyh pidtverdžeń pro isnuvannja inšogo scenariju ta aľternatyvnogo finalu ne isnuje, tož ce švydše shože na vygadky internetu.

Morfeus — programa

Im’ja Morfeusa vidsylaje do Morfeja, boga snovydiń z davńogrećkoї mifologiї. Personaž Morfeusa dopomagaje «prokynutyś» ljudjam, ščo pid’jednani do Matryci. U rozmovi z arhitektorom pro nevdali versiї Matryci Neo kaže frazu, jaka doslivno perevodyťsja: «Problemoju je vybir».

Trohy teoriї, jaka dopomože krašče zrozumity svit Matryci. Je dva metody programuvannja: imperatyvnyj i deklaratyvnyj. Imperatyvnyj metod peredbačaje točnyj, pokrokovyj šljah do bažanogo rezuľtatu. V deklaratyvnomu metodi vkazujeťsja tiľky bažanyj rezuľtat i programa sama znahodyť šljah rozv’jazannja problemy dlja vykonannja zadači. A jak zaznačaloś vyšče: «Problemoju je vybir». Cikavo, ščo perša roboča programa, ščo vykorystovuvala deklaratyvnyj metod nazyvalaś Oracle.

Same čerez vidsutnisť vyboru dlja ljudej, poperedni versiї Matryci ne zaznaly uspihu. Ale zgadajemo, hto daje možlyvisť vyboru dlja Neo majže na počatku fiľmu — «červona abo synja tabletka»? Morfeus.

Možlyvo, Orakul i Morfeus — ce častyny deklaratyvnoї programy, ščo stvoryv arhitektor. Orakul prorahovuje šljah do rezuľtatu, a Morfeus vyjavljaje ljudej, jaki uvi sni nesvidomo buntujuť proty svitu, ščo stvoryv arhitektor i «probudžuje» їh, nadajučy možlyvisť obyraty. Jakščo ujavyty, ščo Zion — častyna Matryci, to Morfeus — providnyk buntariv, jaki naspravdi tišaťsja «reaľnym» svitom i ne zavažajuť svitovi Arhitektora. Ščob istorija bula pravdopodibnoju, zvisno, potriben geroj, «obranyj». I ce šče odna zadača Morfeusa — znajty jogo i vesty po šljahu, do vyboru. A kineć podij vže davno prydumanyj Orakulom.

Sajfer — «obranyj»

Odyn z golovnyh antagonistiv peršoї častyny mig buty tym samym «spasytelem». V rozmovi z Neo, vin zaznačaje, ščo ce ne peršyj raz, koly Morfeus skazav, ščo znajšov obranogo. Za zadumom arhitektora, diї obranogo povynni pryzvesty do zagybeli majže vśogo ljudstva i same Sajfer pidpysuje smertnyj vyrok na večeri z agentom Smitom. Ale Sajfer ne stav novym mesijeju, tomu ščo obrav peršu versiju Matryci.

Sati — novyj Orakul

Dejaki vvažajuť, ščo maleńka divčynka, z jakoju Neo znajomyťsja na stanciї metro ne je bezciľnoju programoju, za jaku її vydaje tato. Možlyvo, vona je potencijnym onovlennjam do programy Orakul.

Pid čas treťogo fiľmu my bačymo, jak Sati dopomagaje Orakulu gotuvaty pečyvo. Znovu symvolizm? Ce može buty obraz molodoї nadvažlyvoї programy, jaka bere učasť v stvorenni svitu razom iz matir’ju Matryci.

Mašyny naspravdi rjatujuť ljudstvo

Nam vidomo, ščo za roky do podij «Matryci» ljudstvo vstupylo u vijnu z mašynamy. A čy čuly vy pro «Animatrycju»? Ce — antologija korotkyh anime-OVA, pov’jazanyh miž soboju zagaľnoju tematykoju  vsesvitu «Matryci».

Odna z serij prysvjačena počatku vijny ljudej i mašyn, de ljudstvo pokazujuť zovsim z inšogo boku. Ljudy žorstoki, agresyvni do mašyn, ščo namagajuťsja rozv’jazuvaty problemy dyplomatyčno. Šče v fiľmi nam govorjať, ščo «spalene nebo» — rišennja ljudej. Stalo očevydno, ščo ljudstvo potonulo v žorstokosti, vidkynulo moraľ i navrjad čy malo šans na svitle majbutnje.

Zgadajemo peršyj zakon robototehniky: «Robot ne može zapodijaty škodu ljudyni, abo svojeju bezdijaľnistju dozvolyty, ščob ljudyni bula zapodijana škoda».

Tož prypustymo, prosto prypustymo, ščo vse ščo my bačyly v fiľmi — ce naspravdi zahody mašyn dlja porjatunku ljudstva. Tomu roboty stvoryly umovy, ščob pidtrymuvaty ljudej žyvymy ta ščaslyvymy v zmodeľovanij reaľnosti. Inakše naviščo mašynam dokladaty stiľky zusyľ, ščob perekonatysja, ščo їhnim zakljatym vorogam bulo dobre i zručno?

Vlasna teorija

Majbutnje nemožlyvo bez vzajemodiї ljudej i mašyn. Poperedni obrani ta versiї Matryci buly nevdalymy čerez negotovnisť ljudstva do myrnogo spivisnuvannja. Ujavymo, ščo obranyj — ce zbirnyj obraz jakostej, ščo majuť ljudy. Ale tiľky Neo obyraje vrjatuvaty Triniti j tiľky vin vyrušaje v misto mašyn, ščob vesty peremovyny. Pidključyvšyś do Matryci v misti mašyn, golovnyj komp’juter zčytuje jogo kod — ideaľnyj kod obranogo. Osoblyvym Neo robyť ljubov i ljudjanisť. A znajučy kod obranogo, ščo zavadyť mašynam zavantažyty jogo u svidomisť inšyh ljudej? I same ce daje nadiju na majbutnje jak dlja svitu mašyn, tak i dlja ljudstva.