Jurij Samusenko
Na prem’jeri fiľmu na Odeśkomu mižnarodnomu kinofestyvali odyn z gljadačiv skazav, ščo ce proryv ukraїnśkogo kino. Taki tezy lunajuť z roku v rik pro jakisni stričky, ale ščorazu vidbuvajeťsja jakeś zanulennja. Take, jmovirno, trapyťsja znovu na novomu kinofestyvali, ale «Stop-Zemlja» Kateryny Gornostaj vse taky može dodaty prystavku peršyj – prynajmni u novomu dlja Ukraїny metodi roboti z aktoramy ta aktorkamy.
Dlja fiľmu režyserka stvoryla aktorśku laboratoriju, de pidlitky včylysja riznym naukam ta zvykaly do prysutnosti kamery. Scenarij do fiľmu mav vygljad trytmentu, jakyj Gornostaj ta aktor(k)y obgovorjuvaly razom ta rozigruvaly pered kameroju. Vid ćogo mova bilingvaľnyh ljudej v kadri zvučala pryrodńo, adže ce vže ne napysane slovo, a vymovlene na znimaľnomu majdančyku.
Jakščo govoryty pro sjužet, to gljadaču treba buty gotovym, ščo Kateryna Gornostaj ne pišla šljahom skladannja monomifu za Džozefom Kempbellom. Vona vyjšla z dokumentalistyky i ce pomitno za istorijeju. Iz personažkoju Mašoju dovodyťsja znajomytysja protjagom vśogo fiľmu, a ne lyše na jogo počatku i zminy z neju stajuťsja ne v kuľminacijnyj sceni, a tež vseredyni projektu. V Instagram Maša perepysujeťsja z tajemnym pryhyľnykom, ale boїťsja dovidatysja, hto vin naspravdi i čy vidčuvaje do neї taku ž sympatiju, jak vona do ńogo.
Atmosfera nevymušenosti, jakoї tak brakuvalo ukraїnśkomu kino, ridnyť «Stop-Zemlju» z «Projektom «Floryda» Šona Bejkera. U ńomu profesijni aktory rivnjalysja u svoїj majsternosti z neprofesijnymy. Ale u Kateryny Gornostaj vyjšlo pity šče dali, adže u її fiľmy vsi neprofesionaly majuť vygljad profi. Korystujučyś vpiznavanymy obrazamy ta istorijamy zi školy, vona bačyť u zakladi osviti ne tryger, a seredovyšče dlja eksperymentiv i vtileń buď-jakyh zabaganok. Napryklad, pidlitky sluhajuť ukraїnśkyh muzyčnyh vykonavciv. Načebto nerealistyčno, adže majemo sumnu statystyku strimingiv, ale u її sviti fiľmu cilkom pryrodno.
«Stop-Zemlja» može staty kuľtovыm kino, metodyku ta styľ jakogo, jmovirno, pidhopyť molode pokolinnja kinematografistiv. Ale dlja nasliduvannja povnometražnogo debjutu Kateryny Gornostaj nedostatńo dobre popracjuvaty z aktoramy. Cinnisť fiľmu poljagaje v jogo opraćovanu dosvidi: jak osobystomu, tak i kolektyvnomu. Amerykanśki serialy pro školu navčyly nas proasocijovuvaty sytuaciї na sobi (naviť jakščo vony zdajuťsja najgiršymy), a «Stop-Zemlja» navčyť bačyty najkrašče v tomu, ščo my davno zabuly.