👾 Jak kozaky pidkorjuvaly svit: istorija stanovlennja kuľtovoї seriї igor vid GSC Game World

GSC Game World – cja nazva ukraїnśkoї igrovoї studiї vidoma miľjonam v uśomu sviti, osoblyvo gljadačam našogo kanalu. V peršu čergu, jak avtoriv kuľtovoї seriї S.T.A.L.K.E.R., ale za veś čas svojeї roboty studija vstygla vypustyty čymalo cikavyh igor, a vperše zagomonila v svitovyh čartah u 2000-h rokah z vyhodom strategiї “Kozaky: Jevropejśki vijny”.

Same pro seriju igor Kozaky, suputni z neju projekty ta pov’jazani istoriї, my j pogovorymo z vamy śogodni.

Peredumovy do stvorennja “Kozakiv”

Istorija legendarnoї ukraїnśkoї seriї igor počynalasja z čotyŕoh ljudej:

Sergija Grygorovyča, kudy ž bez ńogo, jak timlida projektu. Andrija Špagina u jakosti vedučogo programista. Dmytra Zjenina, ščo vystupav jak vedučyj dyzajner ta Andrija Zavokina, jakyj vidpovidav za istoryčnu dostovirnisť.

Takoju komandoju rozpočynaly gru na etapi aľfy, a do bety najnjaly šče ljudej, kotri zajmalysja misijamy v gri (їh Sergij laskavo prozvav “misioneramy”) ta testuvaľnykiv. Nyni takoju grupkoju možna stvoryty hiba ščo kazuaľnu “try v rjad” gru, j to ne zavždy, a v 90-h ta počatku nuľovyh same taki kolektyvy podaruvaly nam čymalo hitiv, kotri zgadujuť j ponyni.

Hoča, sama GSC Game World na počatku roboty nad Kozakamy vže naličuvala čymalyj štat v 65 osib. Ale vsi ci ljudy vidnosylysja do rozrobky igor, jak Ilon Maska do znannja istoriї Ukraїny. Bo buly vony lokalizatoramy igor ta riznogo rodu artbukiv do nyh, a sama GSC na misjać robyla po 25 perekladiv.

Do stvorennja vlasnoї gry studiju pidštovhnulo zahoplennja Varkraftom 2, u jakomu večoramy zbyralasja z’jasovuvaty stosunky leď ne vsja komanda. Jedynoju problemoju bulo te, ščo nihto z komandy lokalizatoriv j gadky ne mav, jak stvorjujuťsja strategiї v reaľnomu časi.

I zadlja vyrišennja cijeї problemy, Sergij Grygorovyč zaproponuvav pojednaty korysne z pryjemnym, tobto zrobyty, jak zaraz by skazaly, samostijnu modyfikaciju, na majže vlasnomu rušijevi, jakij daly nazvu Varkraft 2000.

Vony vzjaly drugyj Varkraft, rozibraly jogo na skladovi častynky, vytjagnuly z ńogo grafiku, kod ta počaly modernizaciї. Napryklad, zbiľšyly kiľkisť kerovanyh junitiv do 8000.

Ce bulo, zagalom, rozumne rišennja. Bo možlyvosti studiї todi ne dozvoljaly zajmatysja samostijno j stvorennjam grafiky, j kodu, j gejmpleju. Tym pače, ščo їm na toj čas bulo po 17-18 rokiv i, zvyčajno, igor nihto z nyh šče ne stvorjuvav.

Deś v cej čas do komandy j dojednujeťsja programist Andrij Špagin, jakyj pizniše samotužky napyše kod do rušija Kozakiv. Cikavo te, ščo pojava Andrija faktyčno zabezpečyla zelene svitlo majbutnij gri, bo vin zmig svojeju vpevnenoju stverdnoju vidpoviddju na pytannja: “gru, jak Varkraft drugyj, napysaty zmožeš?”, pidkoryty junogo Grygorovyča, a takož vystavyv cilkom pidjomnyj gonorar.

Pislja zaveršennja Varkraftu 2000 studija prodovžyla analizuvaty svoїh majbutnih konkurentiv j tut na scenu vyhodyť Age of Empires vid Majkrosoftu, kotra vzirvala rynok. A zarazom dala počatkivcjam vpevnenisť u pravyľnosti obranogo nymy kursu na strategiї v reaľnomu časi u istoryčnomu setyngu.

Perši trudnošči z pošukamy vydavcja

Vperše GSC pokazala Kozakiv svitovi u Kannah na populjarnij todi vystavci MILIA, načebto v 1998 roci. Ale tut cikaviša zovsim inša istorija.

Na cju vystavku pryїhaly predstavnyky Blizzard, jakym naїvni junaky vyrišyly pokazaty svoї napracjuvannja po Varkraft 2000. A zarazom zaproponuvaty svoї poslugy po stvorennju treťoї častyny seriї Varkraft. Zvyčajno junaćkym ambicijam ne sudylosja zdijsnytysja. Predstavnyk Blizard movčky vysluhav ukraїnciv i tak samo movčky pidvivsja ta pišov, spryjnjavšy zuhvalu propozyciju za osobystu obrazu.

Vono j ne dyvno, bo studija faktyčno vkrala napracjuvannja Blizardu ta šče j mala nahabnisť tak vidverto ta z prystrastju hyzuvatysja cym pered rozrobnykamy oryginalu.

Ale zasmučuvatysja pryvodu ne bulo. Pokazana na vystavci demka spryčynyla furor sered žurnalistiv, i zrobyla z roboty malovidomyh igrotvorciv infopryvid №1. Naviť Majkrosoft tryči vidviduvaly stend z demkoju ta, zi sliv Sergija Grygorovyča, bula gotova vykupyty projekt. Ale todi Sergij vidmovyvsja.

Do studiї počaly nadhodyty tony lystiv, sered jakyh, vtim, reaľnyh propozycij finansuvannja rozrobky majže ne bulo. Usim hotilosja nagrity molodu studiju. I v peršu čergu tomu, ščo Ukraїna todi znalasja, jak postsovkova kraїna. Dohodylo do smišnogo, dejaki vydavci proponuvaly smišni košty za rozrobku (deś 50.000 dolariv), a na rezonne pytannja tvorciv: “čomu tak malo?”, otrymuvaly vidpoviď pro te, ščo serednja zarobitna plata v Ukraїni skladaje 50 dolariv, tož naščo platyty vam biľše?

Ale vdača znovu posmihnulasja GSC pryblyzno čerez pivroku na inšij igrovij vystavci, ščo prohodyla u Londoni. Sergij Grygorovyč zustriv tam predstavnyka nimećkoї kompaniї CDV, jaki zaproponuvaly vygidni umovy spivpraci, davaly korysni porady počatkivcjam ta, ščo najgolovniše, ne namagalysja їh obduryty.

Zokrema, same zavdjaky poradam CDV sjužetna kampanija Kozakiv rozšyrylasja z protystojannja Ukraїny ta Rosiї, do dodavannja šče kiľkoh jevropejśkyh nacij. Cikavo te, ščo vybir vydavcja pizniše koštuvatyme roboty bagaťom top-menedžeram inšyh vydavnyctv, kotri z pinoju u rota ta riznomanitnymy grafikamy dovodyly, ščo Kozakiv očikuje lyše proval. Prynajmni, tak rozpovidaly pizniše Sergij Grygorovyč ta Anton Boľšakov.

Kozaky mogly buty zovsim ne Kozakamy

Nazvy igor, jaki na relizi znaje kožen graveć, často majuť rizni roboči nazvy, marketyngovi, a inkoly odna j ta ž gra u riznyh kutočkah svitu maje riznu nazvu.

Napryklad, zapytajte v Japoniї pro kuľtovu seriju Resident Evil – vam krutytymuť paľcjamy bilja skroni, a lyš skažiť Biohazard i miľjony vam vidpovidatymuť pro neї, hoča ce odna j ta ž gra.

U Sergija bula junaćka mrija stvoryty gru pro svoju kraїnu ta її istoriju, pro ščo vin ne raz govoryv u riznyh interv’ju. Tož, vseredyni GSC Game World nazva “Kozaky” zavždy lunala stverdno do odnogo momentu.

U hlopciv švydko vynykla serjozna dylema z nazvoju. Te, ščo pro Kozakiv znajuť v Ukraїni ta na rosiї vony ne sumnivalysja. A jak ščodo rešty svitu? Zrozumilo, ščo nazva, kotru ne zrozumije nihto, mogla vidljaknuty potencijnyh gravciv. Zadlja vyrišennja problemy vony vygadaly “Jevropejśki vijny”. Same z cijeju nazvoju Sergij poїhav “na kylym” do vydavcja, proponujučy vypustyty gru, jak prosto “Jevropejśki vijny”.

Ale, na ščastja, vydaveć zapevnyv jogo, ščo ce pospišne ta ne zovsim ob’jektyvne rišennja. Pro Ukraїnu na Zahodi u ti časy čuly duže malo. Na veś svit gomonilo hiba ščo prizvyšče Klyčko. A “kozaky” v slovnykovomu zapasi inozemciv stalo 2 slovom, jake asocijuvalosja z našoju kraїnoju ta stalo svojeridnym “brendom”.

GSC vyrišyly zalyšyty nazvu ta dodaly, pro vsjak vypadok, pidzagolovkom “Jevropejśki vijny”. Pislja čogo zmogly perebratysja do novogo ofisu, jakyj roztašuvavsja v prymiščenni zavodu “Rostok”.

Ščob vy rozumily, do ćogo ofisom GSC sluguvala zvyčajna dvokimnatna kvartyra v Kyjevi, jaka ljuďmy bula zapovnena do steli. Potim vony prydbaly šče odnu, vže trykimnatnu kvartyru, a za neju šče odnu tŕošku. Zreštoju, v jakosti ofisu sluguvaly try kvartyry, jaki znahodylysja v odnomu rajoni. Ce bulo očevydno nezručno i vplyvalo na bagato važlyvyh rišeń.

Uspihy Kozakiv dozvolyly švydko rozvyvatysja i vdalosja znjaty prostore prymiščennja, de rozmistylasja povnistju vsja komanda, hoč i vse šče na ljudynu bulo lyše kiľka metriv viľnogo miscja, i stojav postijnyj galdiž. Pereїzd, do reči, vplynuv i na majbutnij Stalker, bo zavod buv vykorystanyj zgodom, jak odna z lokacij.

Znovu trudnošči v rozrobci

Ale trudnošči z osobystym prostorom buly najmenšoju z problem GSC todi, ta j ce zovsim ne zavažalo ambicijam rozrobnykiv. A problem šče j jak vystačalo, i entuziazm duže dopomogav tvorcjam їh podolaty.

Ostanni pivroku pered relizom vzagali prohodyly v umovah, jak zaraz modno kazaty, “vyrobnyčogo pekla”. Robočyj deń v komandy počynavsja o 7 ranku, a zakinčuvavsja blyźko 23 godyny noči, na son vdavalosja vydiljaty vid syly godyn po 6.

Jak my vže zgaduvaly, dyzajnom zajmavsja Dmytro Zjenin, same vin podaruvav gri unikaľnu stylistyku. Ale ce tež bulo neprosto, bo sjužetna kampanija rozšyrylasja na kiľka jevropejśkyh nacij, v kraїnah jakyh rozrobnyky abo ne buvaly zovsim, abo provely zanadto malo času.

Vlaštovuvaty turne ne bulo ani času, ani grošej. Internet v ti časy tež buv v zarodkovomu stani, tož informaciї bulo maluvato. Dmytro vyjšov peremožcem zavdjaky tomu, ščo počav zapytuvaty u druziv/znajomyh/kumiv/brativ/svativ їh fotografiї iz arhitekturoju zakordonnja, de vony buvaly.

Ne malu roľ v pidtrymci komandy zigrav Sergij Grygorovyč. Vin mav roľ timlida i, jak potim zgaduvaly, buv ne typovym bosom. Bo ne curavsja čornovoї roboty, jak i biľšisť svoїh pracivnykiv vykonuvav roľ ljudyny-orkestra, tobto bravsja za kiľka aspektiv rozrobky vidrazu. Faktyčno, jogo diї nadyhaly komandu ta j same jogo bačennjam i vystupajuť Kozaky.

Na prylavkah magazynu

Vzymku 2000-go roku počalysja perši prodaži. CDV bula malovidomym vydavcem, tož v reklamu ne ryzyknuly osoblyvo vkladuvatysja.

Perši statystyčni prodaži pokazaly… povnyj proval gry, čym zasmutyly rozrobnykiv. Čerg v magazynah, zvyčajno, ne sposterigalosja, jakogoś informacijnogo šumu tež, ale… Smišni na počatku prodaži nespodivanno počaly ščomisjačno, ta leď ne ščotyžnevo, zrostaty protjagom nastupnyh pivroku. Hoča, zazvyčaj, vse vyrišujeťsja v perši misjaci, jaki je najprybutkovišymy ta najbiľšymy za obsjagamy prodaživ.

Možlyvo, spracjuvalo sarafanne radio. Ale, jak by tam ne bulo, fakt je faktom – čerez pivroku Kazaky vže zajmaly v usih čartah 1 misce. Na jake, miž inšym, ne rozrahovuvav vzagali nihto, ani rozrobnyky, ani vydaveć. Pro ščo mova, koly golovnym konkurentom v malovidomoї firmočky z Ukraїny vystupaje tehnogigant Majkrosoft zi svoїm Age of Empires?

Do reči, vydaveć zajnjav vzagali cikavu pozyciju. Vony nikoly ne vidmovljaly GSC u poradah, ale v cilomu na dolju gry їm bulo jakoś 50/50. Vony žodnym čynom ne vplyvaly na rozrobku, ne kontroljuvaly її, ne stavyly žorstkyh dedlajniv. Vony naviť beta-test svij vnutrišnij, na 50 osib, okremo provely, hoča GSC zrobyla jogo do togo i pracjuvala nad debagom. Lyše tomu, ščo prosto zabuly skooperuvatysja zi studijeju ščodo ćogo pytannja.

V ćomu beta-testi vid GSC, do reči, rozpočalosja vhodžennja u simejnyj biznes Jevgenija Grygorovyča, jakyj buv odnym z testeriv. Pizniše, same Jevgenij zrobyť čymaleńkyj vklad v seriju. Jak vin zgaduvav, vnutrišni testery vyjavyly blyźko 7000 bagiv.

Aktyvnyj fidbek rozrobnyky otrymuvaly vid spiľnoty. Ale, jak ne dyvno, ne vid ukraїnciv čy SND-konctaboru. A vid jevropejśkogo gravcja, zdebiľšogo brytanśkogo. Postupovo z’javljalysja forumy, na jakyh gru aktyvno obgovorjuvaly.

Zagalom, najprybutkovišym dlja studiї stav peršyj rik prodaživ. Ale protjagom nastupnyh 5 rokiv vony stabiľno otrymuvaly vid neї čymaleńkyj prybutok. Zagaľnyj tyraž todi perevyščuvav 2 miľjony kopij, i dosjagnuv vidmitku v 5 miľjoniv.

Ale uspihy na jevropejśkomu kontynenti obijšly storonoju takyj važlyvyj rynočok, jak Ameryka. V studiї vysunuly prypuščennja, ščo amerykanśkomu gejmeru banaľno ne cikava tema ani kozakiv zamorśkyh, ani jevropejśkyh vijn. Ale bažannja zavojuvaty gamanci amerykanciv u GSC bulo dovoli stijkym. Tož, bukvaľno za rik, studija stvoryla inšu strategiju, v nazvi jakoї čitko propysaly ce svoje bažannja – “Zavojuvannja Ameryky”.

I znovu їm vdalosja zrobyty hit, ale metu – pidkorennja amerykanśkogo rynku, vykonaty tak i ne vdalosja. Pryčyna krylasja v tomu, ščo RTS-strategiї banaľno ne cikavi v ćomu regioni, tym pače vid jakyhoś nounejmiv, koly “svoї” vypuskajuť vsiljaki Warcraft.

Pislja vypusku adonu do Zavojuvannja Ameryky, v GSC rozpočalasja robota nad prodovžennjam Kozakiv…

Trošky perepočyty

Pered tym, jak prodovžyty, hotilosja by podilytysja odnijeju cikavynkoju. V Kozakah nacija ukraїnciv ne mala perehodu u 18 storiččja, apdejtiv v naukovij laboratoriї ta j junitiv bulo maluvato.

Ale zahidni gravci najbiľše krytykuvaly GSC za te, ščo ukraїnci buly dyzbalansnoju nacijeju, bo junity buly najsyľnišymy. Odni serdjuky vvažalysja najkraščymy sered bijciv na daľni dystanciї, a sičovi kozaky nosylysja mapoju, jak vžaleni, ta rizaly vsih dovkola.

Do togo ž, seljany usih nacij mogly kynutysja u bij na okupanta lyše za umovy, ščo poruč je zagin voїniv-zahysnykiv. V inšyh vypadkah, vony banaľno perehodyly na bik voroga. Naščo ti problemy, movljav? Žyto tiľky posijane, jaka na bisa vijna? Ta j komu podobajeťsja pid udar sokyry golovu pidstavljaty?

Shože, ščo ukraїncjam. Bo lyše ukraїnśki seljany NIKOLY ne zdavalysja. Naviť, jakščo vony pracjujuť v poli, j poruč nemaje žodnogo zagonu zahysnykiv. Vony hapaly svoї mišky abo sapy ta jšly borotysja iz zagarbnykom.

Dohodylo naviť do smišnogo. V zmagannjah zaboronjaly gru za Ukraїnu, bo možna bulo naspamyty seljan ta vygraty vijnu. Rozrobnyky na skargy gravciv zajavljaly todi, ščo use movljav maksymaľno istoryčno.

Čas pokazav, ščo vony ne pomyljalysja. Bo vtorgnennja rosiї na naši zemli dovelo, ščo kozaćkomu rodu nema perevodu! A v pidtverdžennja vam – ta kiľkisť videorolykiv, de na okupovanyh terytorijah, ukraїnci golymy rukamy zupynjaly prosuvannja zagarbnyćkyh vijśk susida.

Čujete, Vańky? Vy budete gnyty v našyh poljah, v našyh lisah. I naviť prosti ljudy buduť byty vas sapamy.

Kozaky 2: Napoleonivśki vijny

Čomuś, duže bagato ljudej pevni, ščo Jevgenij Grygorovyč otrymav seriju Kozakiv, tak by movyty, v spadok vid staršogo brata, koly toj vidijšov vid sprav igrovoї industriї. Ale, naspravdi, ce daleko ne tak.

My vže zgaduvaly, ščo doli Kozakiv ta Jevgenija tisno pereplelysja šče z peršoї častyny, koly vin vykonuvav roľ testera “Jevropejśkyh vijn”. Pislja ćogo, Jevgenij stav pomičnykom prodjusera na “Zavojuvanni Ameryky”, a vže v roboti nad Kozakamy 2 vin buv timlidom, tobto kerivnykom komandy. Z ćogo momentu, Sergij Grygorovyč faktyčno j doviryv jomu vsju franšyzu.

Sergij, pizniše, zgaduvav, ščo 2 častyna Kozakiv stvorjuvalasja samostijno pid kerivnyctvom Jevgenija. Zvyčajno, vin dopomagav trišky bratovi, napryklad, z preprodakšenom ta gejmplejem, a takož opysamy v gri.

Ce bulo deś v perši pivroku rozrobky, pislja čogo Jevgenij uvijšov u azart ta prodovžyv dovodyty projekt do relizu samotužky. Vin postavyv sobi za metu ne robyty klona peršoї častyny, zaglybyvšyś u realizm. Setyngom bulo obrano period Napoleonivśkyh vijn, ščo potim naviť vyvely u pidzagolovok.

Golovnyj programist, Andrij Špagin, vyrišyv tež trošky poeksperementuvaty. Ta dodav u sykvel elementy 3D, zokrema terejnu ta junitiv. Na rišennja pro perehid z 2D vplynuv znovu taky ž Warcraft 3. Ta te, ščo zahidni žurnalisty pislja vyhodu cijeї gry počaly zi skepsysom vidnosytysja do zastarilyh 2D-igor. Ale gra ne bula povnistju v 3D, tak i zalyšyvšyś deś na meži miž oldskulom ta novitnimy tehnologijamy.

Aleksandr, Geroї znyščenyh imperij ta istorija z Ubisoft

Rozpoviď pro 2 častynu Kozakiv ne bude povnoju, jakščo ne zgadaty suputni projekty. Koly rozrobka Kozakiv 2 bula v samomu rozpali, na goryzonti z’javylasja kompanija Ubisoft z propozycijeju stvoryty RTS za kinolicenzijeju na očikuvanyj fiľm, jakyj šče ne vyjšov.

Mova jde pro gru Aleksandr, jaka stvorjuvalasja za odnojmennym fiľmom pro Makedonśkogo. Sekunda dlja tyh, hto počne pysaty v komentarjah pro “Oleksandra”. Pravyľne im’ja Makedonśkogo zvučyť same Aleksandr. Jak i Aleksandrijśka biblioteka.

GSC zapevnjaly todi francuźke vydavnyctvo, ščo strategija za cym fiľmom bude potribna absoljutno nikomu.  Ale Ubisoft uperlyś rogamy ta nastojuvaly na cij gri. Vony ne vgamovuvalysja, tym pače, ščo za plečyma GSC kiľka uspišnyh strategičnyh projekty. A hto ž vidmovljatymeťsja vid grošej?

Zreštoju, GSC zdalysja ta pogodylysja. Na toj moment, u studiї dijsno bula vidlagodžena shema stvorennja RTS. Kožen znav, čym jomu potribno zajmatysja, ce bulo dovedeno do avtomatyzmu, provodylysja analizy perspektyvnosti rozrobky. I v studiї kypila robota nad paraleľnym stvorennjam 3 strategij: Kozakiv 2, Aleksandra, Geroїv Znyščenyh Imperij, i ce ne zgadujučy vže pro inši naprjamky.

Stvorennja Aleksandra ne zajnjalo v studiї prjamo taky bagato času. Jogo zrobyly za 9 misjaciv z počatku rozroblennja, na rušijevi sykvelu Kozakiv, jakyj todi šče naviť ne vyjšov. Ale takyj rekordno korotkyj vypusk gry spoviľnyv rozrobku inšyh projektiv. Deś za 5 misjaciv do vyhodu Aleksandra, napryklad, bulo perekynuto častynu rozrobnykiv “Geroїv znyščenyh imperij”.

Robylosja ce “pro vsjak vypadok”, zaveršyty gru možna bulo j najavnoju kiľkistju ljudej, ale GSC vyrišyla maksymaľno švydko rozibratysja iz zalitnym projektom, maksymaľno jogo vylyzavšy pry ćomu.

Fiľm vyjšov, jak minimum, spirnyj, tož absoljutno ne dyvno, ščo gru vin ne prodavav ta naviť robyv girše. Ale Sergij Grygorovyč peven, ščo u Ubisoft bulo na dumci stvorennja ne uspišnoї gry, a dyversiї. Vin vyslovljuvav dumku, ščo francuzy prosto hotily spoviľnyty vyhid “Geroїv znyščenyh imperij” – fentezijnoї RTS, jaka vystupala prjamym konkurentom Gerojam Meča ta Magiї.

Na našu ž, skromnu dumku, Sergij trišečky pereocinjuje jak status GSC na igrovomu rynku todi, tak i možlyvosti studiї na toj moment, jaka serjoznoju pereponoju navrjad vystupala, jak Ubisoft, tak i populjarnij vže franšyzi Meča ta Magiї.

Ale, jakby ironično ce ne zvučalo, ta boljače ne bulo dlja Jubisoftu, z cijeї istoriї GSC Game World vyjšla peremožcem. Dlja nyh ce stav najkasovišyj reliz, v plani grošej vin prynis naviť biľše, niž Kozaky. Jubisoft na rozrobnykiv todi trišečky obrazylasja ta biľše nikoly ne zvertalasja do ukraїnciv.

 Kozaky 2: provaľnyj hit?

Pislja zaveršennja Aleksandra studija znovu povernulasja do sykvelu vlasnoї franšyzy. Uvagu prykuvaly na gejmplejnij storoni gry. Vže zgaduvalosja, ščo vony ne bažaly stvorjuvaty klona peršoї gry. I ce dijsno bulo tak. Gejmplejno miž oryginalom ta sykvelom je suttjevo-kardynaľni vidminnosti, jaki pov’jazujuť їh hiba ščo nazvoju “Kozaky”.

Na drugu častynu neabyjak vplynuv dosvid rozrobnykiv, jaki vony otrymaly pid čas stvorennja “Zavojuvannja Ameryky”. Ce stosujeťsja j fizyky, j zbroї, j doopracjuvannja menš pomitnyh funkcij, takyh jak bojovyj duh ta štrafy za ńogo, jaki vplyvajuť na harakterystyky junitiv.

Vplynula na rozrobku j koncepcija gry. Napoleonivśki vijny – ce period aktyvnogo vykorystannja “porohovoї” zbroї. Jevgenij Grygorovyč pizniše zgaduvav, ščo obranyj setyng postavyv rozrobnykiv u zanadto zvuženi ramky, jaki stvorjuvaly problemy. Bulo važko vygaduvaty riznomanitni osoblyvosti rodiv vijśk, koly v tebe majže vsi vony, za vyključennjam kavaleriї, je strilećkymy ta pryznačeni dlja boїv na daľnih dystancijah.

U jakosti vyhodu z položennja bulo uhvalene rišennja pro koncentraciju na biľš produmanij taktyci, strategiї ta fizyci. Ta j ce, pevno, bulo jedynym možlyvym variantom vyrišennja cijeї problemy, v jaku rozrobnykiv uvignav setyng.

Šče odnym z važlyvyh čynnykiv buv, jak ne dyvno, marketyng. Jevgenij žalivsja opislja,  ščo presa vvažaj bula odnym z kerivnykiv rozrobky. Pam’jatajete, ščo v peršij častyni kiľkisť junitiv mogla dosjagaty 8000? V Zavojuvanni Ameryky cju cyfru zbiľšuvaly do 16.000. V drugij častyni rozrobnyky zadlja marketyngovyh uspihiv postavyly skaženu cyfru v 64.000 junitiv.

Vy majete rozumity, ščo velyka kiľkisť junitiv – ce banaľno nezručno i ne nadto garna ideja, z praktyčnoї točky zoru. Gravcevi ne bude komfortno keruvaty takoju kiľkistju igrovyh personaživ, vony ne vmiščujuťsja na ekrani, gubljaťsja, dovodyťsja skrolyty. Takož vynykaje neobhidnisť v apgrejdi zaliza. Bo ce vse vplyvaje na plavnisť igrovogo procesu, vylazjať lagy/bagy ta j zagaľna produktyvnisť v 4 fps absoljutno ne vygljadaje pryvablyvoju.

Tomu, j sam Jevgenij, ziznavsja, ščo ce ne bulo potribno nikomu, krim gučnyh zagolovkiv. Presa v toj čas, ta j zaraz, vyklykaje bažannja v gravcja cju gru prydbaty, abo navpaky stvorjuje palke nebažannja її prydbaty. Dyvljačyś, jak napysaty zagolovok ta podaty informaciju. Tomu, rozrobka velasja šče j pid vplyvom igrožuriv.

Sama ž gra do prylavkiv distalasja v 2005 roci. I jakym by ne bulo bažannja GSC zarobyty na sykveli ne menše za peršu častynu – ce vže buv počatkom vtraty interesu do RTS. Na foni konkurenciї z Total War ta inšymy strategijamy, gra ukraїnciv vygljadala stijkoju, ale pid soboju mala duže hytki pozyciї. Bo vyjšla čerez 5 rokiv pislja Jevropejśkyh vijn, koly informacijnyj golod pro franšyzu davno z’їv її.

Zvyčajno, ce buv hit dlja studiї. Na paperi ta v slovah samyh rozrobnykiv. Tak, v dejakyh kraїnah vona zajmala top 1 v čartah. Ale prodaži vse odno buly suttjevo menši za 1 častynu. Jakščo v peršij tyraž sklav 5 miľjoniv, to druga častyna z velykoju naprugoju peretnula mežu v 2 miľjony kopij.

Sergij Grygorovyč ta Anton Boľšakov buly pevni, ščo takyj provaľnyj hit vyjšov čerez te, ščo vony peremudryly z bažannjam stvoryty “revoljuciju” v franšyzi ta zatjagnuly z vypuskom gry, vytratyvšy jogo na menš važlyvi projekty, typu Aleksandra čy Geroїv znyščenyh imperij.

Ale Jevgenij Grygorovyč na cej rahunok maje inšu dumku ta zvynuvačuje v uśomu… sebe. Kozaky 2 dlja ńogo buly peršym projektom, de bukvaľna vsja vidpovidaľnisť ležala tiľky na ńomu. Bo vyšče ńogo v ijerarhiї rozrobnykiv todi buly hiba ščo zirky.

Vsi problemni pytannja, kompromisni rišennja ljagly na pleči 19-litńogo junaka j vin, očikuvano, ne povnistju z nymy vporavsja. Bo v dejakyh aspektah ne vytjagnuv gru, zatjagnuv rozrobku i otrymaly v rezuľtati menši prodaži.

Ale, v toj samyj čas, vin ne škoduje, bo vzjavšy na sebe Kozakiv 2, vin rozvantažyv svogo brata j ce dozvolylo tomu skoncentruvatysja na rozrobci Stalkeru.

Proval Geroїv Znyščenyh Imperij ta smerť žanru

U video vy vže ne raz čuly pro vbyvcju Geroїv Meča ta Magiї. Tož, davajte v jakosti promižnoї lanky miž drugymy ta tretimy Kozakamy, zgadajemo, ščo ž z nymy stalosja.

Zadumuvalysja vony, jak trylogija. Vyjšly v 2006 roci, pislja Kozakiv 2. I ne otrymaly očikuvanogo finansovogo uspihu. Do reči, avtorom scenariju vystupav takyj sobi Illja Novak, jakyj vam može buty biľše vidomym, jak Andrij Levyćkyj. Vin vprodovž 2005-2007 rokiv, napysav 7 knyg, prysvjačenyh vsesvitu Geroїv. Pizniše napyše scenarij do Čystogo Neba, i pysatyme knygy u vsesviti Stalkeru.

Sergij Grygorovyč buv vpevnenyj, ščo RTS počav pomyraty v 2003 roci. Movljav, j їžaku zrozumilo, ščo vtrymajuťsja lyše kuľtovi strategiї, jak Warcraft. A v jakosti podaľšogo rozvytku vin bačyv pojednannja strategiї ta RPG, jake v podaľšomu može vyjty v muľtyplejer.

Tomu, Geroї majuť v sobi 2 skladovi: dovoli poserednju roľovu skladovu ta urizanyj variant strategičnoї skladovoї Kozakiv.  Zvyčajno, v konkurenciї z Mečem ta Magijeju j kiń ne valjavsja. Tomu, naviť, jakščo Jubisofty j perejmalysja, to daremno. Svojeї audytoriї gra ne znajšla, i vid planiv na trylogiju ne zalyšylosja ničogo.

Do reči, na vse tu ž skromnu dumku, daremno vony prosto zabyly na cej aktyv. Z jogo pidğruntjam možna bulo zrobyty abo nepoganu RPG, abo vse ž taky pity v toj samyj onlajn i stvoryty MMORPG. Ale majemo, ščo majemo.

Kozaky 3: nova storinka, jaku peregornuly

Pro tretih Kozakiv čutky počaly šyrytysja v 2009 roci, pislja StalkerFest, na jakomu Sergij Grygorovyč vystupav v futbolci z logotypom treťoї častyny. Todi vony zasvitylysja vperše i, na dovgyj čas, vostannje.

Sergij Grygorovyč, vtim, zgaduvav, ščo maje pevnu nostaľgiju za Kozakamy ta z radistju zrobyv by prodovžennja. Ale ne bačyť v ćomu finansovyh možlyvostej. Na gru potribno bude vydilyty 2-3 miľjony dolariv, a čy vidib’juťsja košty v mertvomu žanri – šče te pytannja.

Sergij pryjnjav rišennja vyčikuvaty momentu, koly zmože perevesty Kozakiv na bagatokorystuvaćki rejky. Vtim, u 2011 roci studija GSC Game World prypynjaje dijaľnisť, a istorija Kozakiv znovu vidrodyťsja lyše u 2014 roci. Z vidnovlennjam dijaľnosti studiї počaly šyrytysja čutky j pro Kozakiv, j pro Stalker 2.

A v 2015 roci GSC oficijno publikujuť anons treťoї častyny kuľtovoї, dlja našyh gravciv, strategiї. Vže todi vony ne buduvaly nijakyh osoblyvyh planiv na “revoljuciї”, jak u vypadku z 2 častynoju. Vony prosto vzjaly j zajavyly, ščo ce bude takym remejkom peršoї častyny, zi zvyčnym usim gejmplejem. Pizniše, gravci hajatymuť studiju za ce rišennja, hoča vona j ne obicjala ničogo nadpryrodnogo.

Jevgenij Grygorovyč, jakyj j vidrodyv studiju, zajnjavsja marketyngom, prodažem ta rozrobkoju, formaľnym vlasnykom buv i je Sergij. Samu ž rozrobku treťoї častyny rozpočaly v lystopadi 2013 roku.

Do reči, Jevgenij robyv velyki stavky na te, ščo Kazaky 3 stanuť napiv open-source projektom, bo planuvalasja velyka postrelizna pidtrymka gry ta zalučennja modmejkeriv. Vdalosja realizuvaty ce vse ž lyše napolovynu.

Gra vyjšla v 2016 roci. Zvyčajno, kom’juniti rozkololosja na tyh, dlja kogo ce bula možlyvisť ponastaľguvaty znovu. I na tyh, hto vvažav, ščo Kozaky 3 – ce projekt dlja “vyključno nagrebsty grošej na Stalker 2”. A šče na tupyh, jaki ne čuly zajavy rozrobnykiv, j počaly їh gejtyty v styli: “naviščo vy zrobyly remaster?”

Ziznajuś, avtor scenariju dijsno ne grav u seriju Kozakiv na relizi. Tomu, tretja častyna dlja ńogo ne bula dlja ńogo čymoś poganym. Ale zrozumity počuttja tyh, hto bažav bačyty unikaľnoju tretju častynu, možna. Ale gejt na pustomu misci navrjad. U gry buly inši problemy, kotri biľše zaslugovuvaly uvagy.

V perši misjaci studiї vdalosja realizuvaty ponad 100.000 kopij v odnomu lyšeń Steam. Zaraz, za danymy SteamSpy, vlasnykiv Kozakiv 3 narahovujeťsja do 2 miľjoniv. Tobto, gra dijsno pokazala najslabšyj start v seriї i ne stala hitom vzagali.

Ale, vrahovujučy, ščo do neї vstyglo vyjty 6 DLC, ostannje z jakyh v 2017 roci. To finansovym provalom gra tež navrjad čy stala.

Majbutnje seriї

Ščodo majbutńogo seriї, zvyčajno, vse tumanno. Kozaky 3 ne otrymaly dostatńogo uspihu, ne staly triumfaľnym povernennjam legendarnoї seriї ta studiї v cilomu.

Ostannij raz vony vzagali zgaduvalysja čerez vidpoviď na storinci Kozakiv 3 u vorožij socmereži VKontaktje, u 2011 roci. Vidpoviď cja skladalasja z odnogo slova “Počujemosja!”.

Dovgyj čas točylysja superečky ščodo togo, čy “neanonsovanyj projekt” na storinci Linkedin Jevgenija Grygorovyča ne je Kozakamy 4 abo ce remaster trylogiї S.T.A.L.K.E.R.

Na ćomu vlasne, j use. Znovu ž taky, vstavymo skromnu dumku, ščo Kozakiv 4 ne bude. Ale potencial u seriї je v inšyh, nestrategičnyh, žanrah. Napryklad, RPG v setyngu kozaćkoї doby. Ce dovoli unikaľnyj projekt, jakyj maje šansy na uspih. Jak skazaly b v mordori: “analogovnjet”.

***

Čy pobačymo my bodaj ščoś? Hto znaje, pokaže lyše čas. A my na ćomu zaveršujemo našu istoriju seriї Kozakiv. Spodivajemosja, vam bulo cikavo j vy ne pomerly vid nuďgy, namagajučyś dosluhaty naše video. Šče počujemosja, na ćomu ž samomu misci!