Myhajlo Prosjannyk
Jak vidomo, Hajao Mijadzaki – velykyj ljubyteľ aviaciї. Majže u vsih jogo tvorah predstavleni riznomanitni litaľni aparaty. Inodi ce vtilennja reaľno isnujučyh prototypiv: tak, napryklad, litak golovnogo geroja v anime «Porko Rosso» pid nazvoju Savojja S.21 duže blyźko peredaje spravžnij gonočnyj gidrolitak Macchi M.33. Inši aparaty je cilkom vygadanymy, jak, napryklad, shoži na babok flaptery (ce vygadanyj samym Mijadzaki termin, ščo pohodyť vid anglijśkogo slova flap — «často mahaty krylom») z anime «Nebesnyj zamok Laputa».
Taka ljubov častkovo zumovlena dytynstvom samogo Mijadzaki. Jogo baťko volodiv fabrykoju, jaka robyla zapčastyny dlja vynyščuvača Zero – odnogo iz symvoliv Japoniї u Drugij svitovij vijni. Cej epizod iz žyttja režysera bulo vidtvoreno u stričci «Hlopčyk i čaplja», de baťko golovnogo geroja takož zajmajeťsja vyrobnyctvom ćogo litaka. Okrim ćogo, poperednje anime – «Viter dužčaje» – rozpovidaje istoriju aviacijnogo konstruktora, jakyj proektuvav toj samyj vynyščuvač.
Inšym cikavym prykladom može buty litaľnyj aparat golovnoї geroїni z anime «Navsykaja z Dolyny Vitriv» pid nazvoju «Möwe». Ce nimećke slovo, ščo označaje čajku. V aviaciї isnuje takyj typ kryla — «krylo čajky» — i same taka aerodynamična shema zastosovana u ćomu reaktyvnomu planeri. Vin buv nastiľky dobre produmanyj, ščo jogo legko perenesly do reaľnogo svitu: spočatku u vygljadi modeli, a pizniše i u vygljadi reaľnogo planera.
Vidomym «Navsikaju» zrobyly ne tehnični podrobyci litaľnyh aparativ, predstavleni u stričci. Odnak zavdjaky talantu Hajao Mijadzaki u gljadačiv zahopljuvalo duh vid glybyny neba ta poľotiv golovnoї geroїni, a bagato hto prodovžuvav rozmirkovuvaty pro pobačene i mrijaty pro te, ščob povtoryty podibnyj polit.
Odnym iz takyh mrijnykiv stav Kadzuhiko Hačija, profesor Tokijśkogo universytetu mystectv. Vin vyrišyv vtilyty v žyttja proekt spravžńogo litaka na osnovi koncepciї «Möwe» i zdijsnyty polit z ljudynoju na bortu jak eksperyment ta vytvor mystectva. Takym čynom, vin vyrišyv pokazaty, ščo možlyvisť takogo poľotu ne vygadka, a dobre produmanyj koncept.
Kadzuhiko Hačija – hudožnyk, jakyj očoljuje kompaniju z vyrobnyctva igrašok ta programnogo zabezpečennja dlja ditej PetWORKs. Vperše vin zvernuv uvagu na cej planer šče v 2003 roci, todi ž vin zapustyv svij proekt iz vtilennja v žyttja zadumu Hajao Mijadzaki. Ce počynannja otrymalo nazvu OpenSky. Peršu litajuču konstrukciju Kadzuhiko Hačija stvoryv svoїmy rukamy. Ce bula radiokerovana modeľ, jaka pidtverdyla pravyľnisť obranoї aerodynamičnoї shemy ta pryncypovu možlyvisť viľnogo poľotu. Ale dlja realizaciї povnorozmirnogo litaľnogo aparatu potribna bula dopomoga spravžnih inženeriv. Nymy staly konstruktory z kompaniї OLYMPOS, jaki skonstrujuvaly ta pobuduvaly dva prototypy. Peršyj – povnorozmirnyj planer pid nazvoju OpenSky M-02. Ce prostyj planer bez dvyguna, jakyj buksyruvaly za dopomogoju kabelju i vin šče ne mig litaty samostijno, ale vže dozvoljav pidnjatysja u povitrja z ljudynoju na bortu. Peršyj polit vidbuvsja 2006 roku. Vin zastosovuvavsja dlja navčannja ta trenuvań. Nyni cej planer vystavleno u muzeї sučasnogo mystectva 21 stolittja, u misti Kanadzava.
Dlja realizaciї viľnogo poľotu z 2007 roku rozpočalosja stvorennja drugogo aparatu pid nazvoju OpenSky M-02J, de J označaje jet, tobto. “Reaktyvnyj”. Vin vyjšov značno skladnišym ta dorožčym čerez vykorystannja turboreaktyvnogo dvyguna. Ale pislja šesty rokiv rozrobky ta eksperymentiv vin zdijsnyv peršyj polit u 2013 roci, dosjagnuvšy maksymaľnoї švydkosti 120 km/god.
Nezvažajučy na te, ščo ćomu projektu pan Hačija prysvjatyv sumarno biľše p’jatnadcjaty rokiv, žodnyh planiv na komercijne vyrobnyctvo čy peredaču kresleń ćogo reaktyvnogo planera u vidkrytyj dostup vin ne maje. Vin motyvuje ce tym, ščo aparat dosyť skladnyj v upravlinni i boїťsja, ščo htoś travmujeťsja. Inodi vin bere učasť u pokazovyh poľotah, pidtverdžujučy samym faktom isnuvannja svogo aparatu, ščo naviť najzuhvališi mriї zbuvajuťsja za naležnoї zavzjatosti.
Cja ta inši statti pro anime dostupni bezkoštovno na buy me a coffee.