Ljudmyla Kliščuk
Pro te, jak stvorjuvaly čy ne najpotužnišyj blagodijnyj fond v kraїni, jakyj pracjuje po vsij liniї rozmežuvannja; jak volontery robyly perši kroky na zustrič armiї; pro jaki sumy dopomogy jdeťsja ta jak zrobyty potoky koštiv prozorymy; jak organizuvaty robotu fondu ta spivpracjuvaty iz ministerstvamy; jaki plany na majbutnje — u rozmovi iz zasnovnykom fondu «Povernyś žyvym» Vitalijem Dejnegoju.
Jak vse počynalosja
Perša finansova dopomoga dlja armiї — ce 10 tys grn vlasnyh zaoščadžeń Vitalija Dejnegy. Za ti košty, prygaduje vin, prydbaly bronežylety ta prylad ničnogo bačennja dlja 80-ї okremoї desantno-šturmovoї brygady u Luganśkyj aeroport. 95-tij brygadi, jaka todi stojala pid Slov’janśkom, tež prydbaly bronežyletiv.
«Rozuminnja, ščo potribno organizovuvaty volonterśku dopomogu bijcjam u 2014-mu z’javylosja odrazu faktyčno. Tomu ja prosto počynav z togo, ščo svoї groši davav, potim počav po druzjah zbyraty. Dali stalo očevydno, ščo ce bude maty masštab. Ale nihto ne dumav, ščo ce zatjagneťsja na takyj dovgyj čas», — rozpovidaje Vitalij.
Teper, za poperednimy pidrahunkamy, zavdjaky fondu «Povernyś žyvym» ukraїnśki armijci na peredovij otrymaly:
- ponad 1 tys teplovizoriv ta optyčnyh pryboriv,
- ponad 500 planšetiv iz speciaľnym programnym zabezpečennjam dlja artylerystiv,
- majže 60 avto,
- ponad 40 kvadrokopteriv ta bezpilotnykiv dlja aerorozvidky,
- fond takož vstanovyv radarni kompleksy na fregat «Geťman Sagajdačnyj», korabeľ «Donbas» ta traľščyk «Gorlivka».
Specializacija fondu — teplovizory, štuka dosyť nedeševa, ale, jak pokazuje dosvid, nezaminna ta potribna vijśku dlja efektyvnoї protydiї vorogu
«Ce bulo smilyve rišennja. Vyrišyly zajnjatysja tym, čym zajmatysja nihto ne hotiv — tomu ščo ce dorogo i na ce važko zbyraty groši. Vsi zajmalysja todi bronežyletamy, kaskamy, jaki žodnym čynom ne dopomagaly. My zajmalysja tym, ščo vvažaly najbiľš efektyvnym. Komunikuvaly i pojasnyly vsim, vključno z Minoborony ta Genštabom, ščo teplovizory — ce kruto ta potribno», — prygaduje Vitalij Dejnega.
Pro navčannja armijciv ta instruktoriv
Krim materiaľnoї dopomogy armijcjam, fond dopomagaje Zbrojnym Sylam Ukraїny šče j znannjamy ta navyčkamy. Tak, sertyfikovani instruktory prosto na pozycijah navčajuť ukraїnśkyh bijciv novym zasadam vijśkovogo mystectva:
— U nas pracjuje 5 instruktoriv:
- 2 — z naprjamku artyleriї,
- 2 — z pytań minnoї bezpeky,
- 1 zajmajeťsja zi snajperamy.
Vony postijno pracjujuť na liniї zitknennja i navčajuť. Pislja navčannja čy pid čas vydajuť jakiś materiaľni cinnosti: kriplennja dlja pryciliv, dlja saperiv obladnannja rizne toščo. My usvidomljujemo, ščo znannja — ce najcinniše i їh važče vkrasty i vtratyty. My vvažajemo, ščo indyviduaľna pidgotovka v armiї poganeńka, ot my z neju j boremosja na svojemu rivni.
Aby staty pracivnykom fondu, treba projty, kaže pan Vitalij, bagatoetapnu perevirku:
— Spočatku kadrovyky dyvljaťsja, ja spilkujusja, osoba prohodyť poligraf, potim zbyrajemo na cju ljudynu dovidky, i vže pislja ćogo beremo її v komandu. Bo pomylkove kadrove rišennja može duže dorogo obijtysja.
Pro prozoru finansovu zvitnisť
Ne kožna volonterśka organizacija v deržavi može pohvalytysja prozorym rozpodilom finansiv ta їh naležnym sprjamuvannjam na vidpovidni potreby. Vtim, u fondu «Povernyś žyvym» na oficijnomu sajti ščodnja publikujuť finansovu zvitnisť. Kožna gryvnja oblikovujeťsja u speciaľnij tablyčci: koly otrymaly, vid kogo, a u drugij kolonci zaznačajuť, ščo kupyly, dlja jakogo pidrozdilu toščo. Zasnovnyk fondu dilyťsja planamy:
— U zvitnosti oblikovujuťsja absoljutno vsi nadhodžennja iz najperšyh. Ale u mene je pretenziї do našoї zvitnosti vse odno. Ja hoču, ščob vona bula šče kraščoju, i ja znaju, jakoju vona bude pislja udoskonalennja. Planuju, ščo my zmožemo ce vyrišyty.
Vitalij Dejnega
Pro strukturu fondu
Nezminnyj «kistjak» komandy — vid 10 do 15 ljudej. Vony pracjujuť, za slovamy pana Vitalija, v umovah povnoї čy častkovoї zajnjatosti, otrymujučy pry ćomu zarplatu. Vtim, je i taki, hto pracjujuť na entuziazmi u fondi:
— Ale takyh vže malo: na četvertyj rik vijny ljudej, jaki gotovi pracjuvaty lyše «za ideju» — malo. A ti, hto gotovi, ne zavždy gotovi pracjuvaty jakisno, dovgo i profesijno. Robota maje oplačuvatysja. U nas, do reči, je pryncypova pozycija: my nikoly ne platymo, prynajmni jakyjś tryvalyj čas, ljudyni її rynkovu zarplatu, my platymo menše. Hočemo, ščob ljudyna prodemonstruvala, ščo vona sjudy pryjšla ne zarobljaty groši.
Za slovamy Dejnegy, robota organizaciї podilena ta strukturovana za funkcijamy. Je finansovyj viddil. Vin zajmajeťsja logistykoju, kerujučy oformlennjam paperiv, zakupivljamy, vedennjam baz danyh toščo. Dali — vijśkovyj viddil:
— Ci ljudy veduť koordynaciju z pidrozdilamy, robotu z bataľjonamy, brygadamy, zdijsnjujuť oblik-audyt togo, ščo nadavalosja v pidrozdily. Vony pryjmajuť rišennja, hto skiľky ta čogo otrymaje, čy pro zakupivlju jakyhoś novyh rečej, jaki my šče ne kupuvaly toščo.
Pro robotu iz socmerežamy
Informacijnyj viddil stežyť za stričkoju ta napovnennjam oficijnoї storinky fondu u socmereži Facebook. Za slovamy pana Vitalija, misjačne ohoplennja storinky fondu u socmereži — ponad 4 mln korystuvačiv. Perevažna biľšisť avtoriv pyšuť bezkoštovno, a kiľka žurnalistiv vse ž za gonorary, ale «smišni» dlja sučasnogo ukraїnśkogo rynku: pryblyzno 100 grn za 1 tys znakiv:
— Golovnyj redaktor v nas na zarplati. Pracjuje šče piarnyk, jakyj komunikuje z media ta kreatyvnykamy i robyť reklamni kampaniї. U nas je dostup do bezkoštovnogo reklamnogo resursu po radio z grupoju «Tavr» ta inšymy radiostancijamy. Na radio gotovi bezkoštovno, koly je viľni reklamni sloty, stavyty našu reklamu.
Pro Mykolu z Kolomyї
Popry te, ščo vijna tryvaje vže ponad 4 roky, dehto z ukraїnciv vtomyvsja dopomagaty armiї, ale vse ž čymalo ljudej zalyšajeťsja i takyh, jaki gotovi dali finansovo spryjaty fondu:
— Majemo duže bagato ljudej, jaki vže ne čytajuť našu stričku novyn, de jšlosja by pro potreby konkretnogo pidrozdilu. Ale prodovžujuť kydaty groši na rahunok prosto tomu, ščo vony vyrišyly, ščo ce pravyľno.
— Za traveń 2018-go fond zibrav 1 mln 962 tys grn. Suttjevo na cju sumu vplynuv... ajtišnyk Mykola z Kolomyї, jakyj dav našomu fondu $20 tys.
U nas vostannje take bulo deś v 2015 roci, koly neznajoma ljudyna z vulyci prynesla $40 tys, čerez kiľka misjaciv — šče $50 tys . I potim šče 1 mln grn. Taki ljudy je.
«Mykolyni teplovizory», jak їh nazvaly u fondi
Pro spivpracju iz biznesom ta Generaľnym štabom
Fond «Povernyś žyvym» spivpracjuje iz predstavnykamy biznesu ta vidomstvamy. Vtim, je i taki vypadky, koly pidpryjemci čy kompaniї prosjať «oko za oko». Todi fond vidmovljajeťsja vid takoї spivpraci:
— Koly beremo groši, nikoly nikomu ničogo ne obicjajemo ta nijakyh zobov’jazań na sebe ne beremo. Okrim togo, ščo česno vytratymo ci groši na armiju. Možemo, skažimo, zrobyty jakuś spiľnu akciju. Prymirom, v nas bula akcija z knyžkovym magazynom, koly 10% z prodažu okremyh knyžok jšlo na naš fond.
Pro «vzajemovygidnu spivpracju» dovodyťsja govoryty i v konteksti roboty iz Generaľnym štabom Ukraїny, zaznačaje Vitalij Dejnega. Ale ne zavždy blagodijnyky pryjmajuť ideї vijśkovyh čyniv:
— Vony kažuť, napryklad, ščo hočuť, aby naš fond pidtrymav temu vijśkovyh sudiv. My kažemo, ščo rozberemosja, proanalizujemo sytuaciju ta vyrišymo, čy hočemo ce pidtrymaty v informacijnomu konteksti. Rozibralyś i kažemo: «Tak, pidtrymajemo, ce potribno». Ale je j čymalo tem, jaki my obhodymo ta unykajemo.
Masštabnyh zakordonnyh finansovyh vlyvań u skarbnycju fondu malo:
— Za zvitnistju serednij rozmir požertvy — 700 grn. Jakščo pryberemo velykyh blagodijnykiv, typu Mykoly z Kolomyї, to serednja požertva bude deś 200-300 grn.
Pro planšety dlja artylerystiv
Dlja artyleriї u lavah ukraїnśkoї armiї fond nadav ponad pivtysjači planšetiv iz vidpovidnym programnym zabezpečennjam. Suť: vedennja vognju iz zakrytoї pozyciї ta navedennja cili čerez pevnu programu. Ce, zrozumilo, v razy skoročuje bezpekovyj ryzyk bijcja pid čas vykonannja bojovyh zavdań u rajoni provedennja Operaciї ob’jednanyh syl:
— Šče v 2015 roci do nas pryjšly rozrobnyky programnogo kompleksu «Bronja», jakyj dozvoljav striljaty z tankiv z zakrytoї pozyciї. My zrozumily, ščo v ćomu je perspektyva i vzjaly їh pid krylo. Počaly kupuvaty planšety, vstanovljuvaty programu toščo. Zaraz pracjujuť 2 instruktory, jaki včať striljaty z BMP, SPG, z tanku, minometu iz zakrytyh pozycij, korystujučyś cymy planšetamy. Vin dozvoljaje navodyty ciľ ta striljaty švydko i točno.
Je išče odna rozrobka fondu: geoinformacijna systema «Arta». V GIS vhodjať programne zabezpečennja, speciaľni komp’jutery i suputnykovyj zv’jazok. Vony stojať u brygadah na peredovij. Pidrozdily majuť zmogu obminjuvatysja ciljamy: koly artylerija odnogo pidrozdilu ne distaje do cili, to čerez programne zabezpečennja nadsylajuťsja dani inšomu pidrozdilu, jakyj zmože distaty ta zneškodyty zagrozu. Systema takož dozvoljaje analizuvaty rozviduvaľnu obstanovku. Za slovamy Vitalija Dejnegy, same u cyh geoinformacijnyh systemah — najtočnišyj z usih artylerijśkyh kaľkuljatoriv.
Pro plany na majbutnje
Osoblyvyh kardynaľnyh zmin na majbutnje u fondu nemaje: rozvyvatymuť blagodijnyj naprjamok i vidkryvatymuť novi. Akcent u blagodijnomu naprjamku zrobljať na instruktorah. Vtim, hočuť pryvernuty uvagu j do informacijnogo naprjamku:
— My zbyrajemosja peretvorjuvatyś na tematyčne niševe ZMI, vdoskonalymo sajt toščo. Rozvyvajemo takož naprjamok advokaciї. Ce viddil, v jakomu zaraz pracjujuť 2 analityky, budemo 3-go zalučaty. Vony obyrajuť jakuś problemu, jaka isnuje v ZSU, rozbyrajuť її dlja rozuminnja, ščo reaľno vidbuvajeťsja ta razom šukatymemo šljahy vyrišennja nedoliku ta rekomendaciї dlja vysokoposadovciv.