Anastasija Obertas
Gromadśka organizacija Arts&Rights rozpočynaje kompleksne analityčne doslidžennja praktyk všanuvannja pam’jati zagyblyh u rosijśko-ukraїnśkij vijni, za rezuľtatamy jakogo bude provedeno seriju ekspertnyh dyskusijnyh panelej ta vydano knyžku, – “Ščo take pam’jataty”.
Proekt “Ščo take pam’jataty” sprjamovanyj na glybokyj ta kompleksnyj analiz (kuľturologičnyj, sociologičnyj, istoryčnyj ta pravovyj) polityky ta najavnyh praktyk všanuvannja pam’jati zagyblyh zahysnykiv u rosijśko-ukraїnśkij vijni, a takož nalagodžennja suspiľnogo dialogu stosovno konceptuaľnyh pytań všanuvannja pam’jati, jak važlyvoї skladovoї formuvannja gromadjanśkoї svidomosti ta nacionaľnoї identyčnosti.
V rezuľtati doslidžennja v mežah proektu na osnovi ekspertnyh dyskusij zi stejkholderamy bude sformovana Vizija všanuvannja pam’jati miž usima instytutamy, zalučenymy do formuvannja ta realizaciї polityky všanuvannja pam’jati.
“Vijna – ce podija, jaka zalyšaje glyboku ranu u našij kolektyvnij svidomosti, i te, naskiľky my gotovi pracjuvaty z našoju pam’jattju, obernuty naš biľ u našu sylu, i vyznačaje naše majbutnje. Same tomu naša misija – u spivpraci z deržavnymy instytucijamy, ekspertamy ta gromadśkistju stvoryty Viziju všanuvannja pam’jati zagyblyh zahysnykiv ta spryjaty vyroblennju systemnoї polityky všanuvannja pam’jati, jaka gruntujeťsja na vsestoronńomu analizi ta šyrokij suspiľnij dyskusiї”, – zaznačaje zasnovnycja proektu Oksana Ivanciv.
Všanuvannja pam’jati zagyblyh zahysnykiv je nadzvyčajno važlyvym dlja formuvannja nacionaľnoї identyčnosti ta gromadjanśkogo suspiľstva. Deržavni instytuciї, jaki pracjujuť iz všanuvannjam pam’jati, ne majuť zlagodženoї viziї nacionaľnoї polityky všanuvannja pam’jati, jaka b dopomogla ruhatysja v odnomu naprjamku, vyrobyty ta deklaruvaty potribni mesedži. V ukraїnśkomu suspiľstvi zazvyčaj zastosovujeťsja obmežena kiľkisť praktyk všanuvannja pam’jati, jaki je zdebiľšogo vyhološčenymy, “butaforśkymy”, a inodi j travmujučymy. Vlasne, proekt “Ščo take pam’jataty” dopomože znajty progalyny u najavnyh politykah všanuvannja pam’jati, pidnjaty ta zdijnjaty rozgolos u suspiľstvi z pryvodu cijeї temy, a takož zaproponuvaty aspekty, jaki varto bulo by zminyty.
Nad proektom pracjuje komanda fahivciv, zokrema:
● Oksana Ivanciv – zasnovnycja proektu “Ščo take pam’jataty”, očiľnycja GO Arts&Rights, pravozahysnycja, menedžerka sociaľnyh ta kuľturnyh proekti, prodjuserka dokumentaľnyh fiľmiv.
●Tamara Marcenjuk – naukova kuratorka doslidžennja, kandydatka sociologičnyh nauk, docentka kafedry sociologiї Kyjevo-Mogyljanśkoї akademiї. Sfera naukovyh interesiv vključaje vijśkovu sociologiju, spivavtorka blyźko 5 sociologičnyh doslidžeń na cju tematyku, nyzky naukovyh statej.
● Vladyslava Ośmak – koordynatorka istoryko-kuľturologičnoї častyny doslidžennja, kerivnycja Kuľturno-mystećkogo centru NaUKMA, doslidnycja Kyjeva, ekskursovodka, lektorka. Sfera doslidnyćkyh interesiv – miśkyj prostir jak prostir spiľnogo, zokrema, pam’jať u miśkomu prostori.
●Vitalij Kuźmenko – doslidnyk pravovoї častyny, juryst, člen Gromadśkoї rady pry Minveteraniv, veteran rosijśko-ukraїnśkoї vijny.
Raniše, u 2020 roci proekt “Ščo take pam’jataty” u partnerstvi z Ukraїnśkym instytutom nacionaľnoї pam’jati ta Ministerstvom u spravah veteraniv Ukraїny vže provodyv seriju uspišnyh dyskusijnyh panelej “Pam’jataty dovgo, govoryty sučasno: jak šanuvaty zagyblyh u rosijśko-ukraїnśkij vijni”, “Mystectvo ta geroїzacija: žyva ljudyna, a ne pafosnyj mif”, “Ščo sim rokiv zavažaje parlamentu uhvalyty zakon pro vojennyh zločynciv?” ta “Pošuk sučasnyh tradycij všanuvannja pam’jati”.
Proekt “Ščo take pam’jataty” realizuje GO Arts&Rights za pidtrymky Ukraїnśkogo kuľturnogo fondu.