Aľbina Kurbanova
Doslidžennja, v jakyh viźmuť učasť školjari, – ce častyna mižnarodnoї programy z monitoryngu ta prognozuvannja stanu ekosystemy Pivdennogo ľodovytogo okeanu ta zapasiv antarktyčnogo krylja. Populjacija pingviniv v ćomu doslidženni je svojeridnym «barometrom» zapasiv krylja.
Čomu doslidžennja važlyve ta jaka roľ školjariv u ńomu
Proekt provodyť Nacionaľnyj antarktyčnyj naukovyj centr (NANC) MON razom z Nacionaľnym ekologo-naturalistyčnym centrom učnivśkoї molodi MON. Za slovamy očiľnyka centru Jevgena Dykogo, kincevoju metoju doslidžennja je naukovo obğruntovana vidpoviď na zapytannja: čy populjacija krylja naspravdi katastrofično skoročujeťsja, i vin potrebuje zahystu, jak zasterigajuť dejaki ekoaktyvisty — čy navpaky, krylja možna bezzasterežno vylovljuvaty, jak perekonujuť promyslovci.
Jak pojasnjuje Dykyj, porahuvaty krylja v okeani duže neprosto. Tomu včeni z riznyh kraїn domovylysja vykorystaty stan populjacij pingviniv jak svogo rodu «barometr» zapasiv krylja, bo same kryľ je osnovnoju їžeju pernatyh aborygeniv Antarktydy. Z uspihu rozmnožennja pingvinjačyh gnizdovyh par ta vyžyvannja ptašenjat možna bude ocinyty dostupnu їm kormovu bazu, tobto krylevi zapasy na pevnij terytoriї. Dlja zdijsnennja takogo sposterežennja vstanovyly 54 avtomatyčni fotokamery dovkola uzberežžja Antarktydy.
Stancija Akademik Vernadśkyj odnijeju z peršyh vključylaś v cju monitoryngovu programu, rozroblenu mižnarodnoju Komisijeju z morśkyh resursiv Antarktyky. Uže tretij rik v okolycjah ukraїnśkoї stanciї 3 avtomatyčni kamery znimajuť «rodynni fotoaľbomy» pingviniv. Nakopyčylosja kiľka tysjač znimkiv, jaki potrebujuť opracjuvannja ta analizu.
Dlja ćogo naukovci NANC na čoli z profesorom Gennadijem Milinjevśkym rozrobyly speciaľnu metodyku. Za neju vyhovanci oblasnyh ekologo-naturalistyčnyh centriv zmožuť z dopomogoju včyteliv obrobyty fotografiї z kamer. Zokrema vony porahujuť kiľkisť gnizd, počatok ta kineć gnizduvannja, kiľkisť vidkladenyh jajeć, ptašenjat, jaki vylupylyś, ta ptašenjat, jaki dorosly do «pidlitkovogo» viku i polyšyly gnizdo. Vsju cju informaciju bude zvedeno do jedynoї bazy danyh NANC ta statystyčno obrobleno včenymy. Potim rezuľtaty peredaduť do Naukovogo komitetu Komisiї z morśkyh žyvyh resursiv Antarktyky.
«Tak ukraїnśki školjari zmožuť poklasty nevelyku, ale vlasnu «ceglynku» do pobudovy svitovoї nauky, vzjaty učasť u spravžńomu, a ne «navčaľnomu» mižnarodnomu naukovomu proekti, dojednatysja do zberežennja žyvoї pryrody našoї planety», – skazav Jevgen Dykyj.
Varto vidznačyty, ščo Ukraїna je odnijeju z 6 kraїn svitu, jaki zdijsnjujuť vylov krylja v Pivdennomu okeani. Nyni v ćomu regioni pracjuje ukraїnśke rybolovne sudno «More Sodružestva».
Ščo take kryľ
Kryľ ce — maleńkyj morśkyj račok promyslovyh rozmiriv (10-65 mm), ščo utvorjujuť promyslovi skupčennja v poverhnevyh šarah vody pomirnyh i vysokyh šyrot okeaniv oboh pivkuľ. U morjah navkolo Antarktydy kryľ stanovyť golovnu častynu racionu praktyčno vsih inšyh vydiv tvaryn — vid pingviniv do kytiv.
Foto: wikipedia.org
Takož narazi tryvaje
Ukraїnciv zaprošujuť na konkurs učasnykiv antarktyčnoї ekspedyciї pryjom dokumentiv do 24-ї Ukraїnśkoї antarktyčnoї ekspedyciї (2019-2020) na stanciju Akademik Vernadśkyj. Za pidsumkom peršogo misjacja do NANC nadijšla rekordna kiľkisť zajavok.