🌍 Krypta u sviti: legaľnisť, vykorystannja, golovni dijači

Raniše my obgovoryly status kryptovaljut ta blokčejn-rynok tut, v Ukraїni. A ščo vidbuvajeťsja na globaľnij areni? U cij statti my rozgljanemo legaľnyj status kryptovaljut u kraїnah svitu, їhnju roľ u nacionaľnyh ekonomikah ta osnovnyh dijačiv.

🧐 Svitovyj rynok kryptovaljut

Z momentu stvorennja peršoї kryptovaljuty — Bitkoїnu — projšlo ponad desjať rokiv. Za cej čas na rynku z’javylosja dekiľka tysjač novyh kryptovaljut. Liderom za kapitalizacijeju ta cinoju vse šče je, zvyčajno ž, Bitkoїn. Na moment napysannja cijeї statti zagaľna rynkova kapitalizacija vsih kryptovaljut u sviti skladala (važko ujavyty!) $1 961 278 068 959 (abo v gryvnjah — pryblyzno 54 739 838 950 902).

 

Najbiľš populjarnymy kryptovaljutamy u sviti je Bitkoїn, Efirium, Binance Coin, Ripple i Tether.

🤓 Legaľnyj status kryptovaljut u sviti

Z rostom populjarnosti kryptovaljut kraїny u vśomu sviti pospišajuť pobuduvaty normatyvni ramky. Poky ščo ne isnuje naboru mižnarodnyh pravyl ščodo kryptovaljuty, ale bagato hto spodivajeťsja, ščo Roboča grupa z finansovyh dij (Financial Action Task Force) dodasť rekomendaciї ščodo togo, jak povodytysja z valjutamy, ščo ne vhodjať do FATF.

Roboča grupa z finansovyh dij (FATF) — ce mižurjadovyj organ, ščo rozrobljaje polityku ščodo boroťby z vidmyvannjam koštiv ta finansuvannjam teroryzmu. Ce jedyna instytucija, upovnovažena provodyty rekomendacijnu polityku ščodo pravovogo reguljuvannja kryptovaljut. Finansovi urjady po vśomu svitu zastosovujuť duže rizni pidhody do reguljuvannja kryptovaljuty. Vrahovujučy, naskiľky je poviľnymy urjady v rozrobci reguljatornyh polityk, do vyznačenosti statusu kryptovaljut šče daleko.

 

Pry ćomu, karta vyznačaje zelenoju zonoju j ti regiony, de dani pro klasyfikaciju kryptovaljut u systemi nacionaľnoї ekonomiky vidsutni (tobto, prosto ne maje zakonu pro їh zaboronu). U biľšosti kraїn pravovyj status kryptovaljut use šče ne vyznačenyj — jak, napryklad, v Ukraїni. Dejaki kraїny vykorystovujuť kryptovaljuty jak tovar obminu, povnocinnu valjutu, vlasnisť abo produkt.

🤩 U jakyh kraїnah najbiľše vykorystovujuť kryptovaljutu?

Zgidno z rejtyngom Statista za 2020 rik, svitovymy lideramy u vykorystanni Bitkoїnu na onlajn-biržah staly Spolučeni Štaty Ameryky, Rosija, Nigerija, Jevropejśki kraїny (usi razom), Kytaj ta Spolučene Korolivstvo (dani navedeno za 2020 rik u mln dolariv).

Nigerija takož lidyruje i v inšyh analityčnyh doslidžennjah iz zacikavlenosti kraїn u vykorystanni kryptovaljut. U 2021 roci kraїna opynylasja v rejtyngu iz 74-h kraїn svitu na peršomu misci zgidno zi Statista Global Consumer Survey. Rejtyng perevirjav, naskiľky často v tij čy inšij kraїni vykorystovujuťsja kryptovaljuty miscevymy žyteljamy.

Tak, u Nigeriї 32 % respondentiv povidomyly pro dosvid vykorystannja kryptovaljut. Nastupnymy lideramy staly taki deržavy, jak V’jetnam, Filippiny, Tureččyna, Peru, Švejcarija, Kytaj, SŠA, Nimeččyna ta Japonija.

Mižnarodna analityčna kompanija ChainAnalysis proponuje svoju metodologiju ocinjuvannja pozycij kraїny — Globaľnyj indeks pryjnjattja kryptovaljut. Cej rejtyng skladajeťsja z ogljadu na čotyry metryky: otrymana cina kryptovaljut u mereži za parytetom kupiveľnoї spromožnosti, peredana vartisť rozdribnoї torgivli vseredyni mereži, zvažena po PKS na dušu naselennja, kiľkisť kryptovaljutnyh depozytiv, zvaženyh za kiľkistju korystuvačiv Internetu, obsjag torgivli rivnopravnymy korystuvačamy (P2P), zvaženyj na PKS na dušu naselennja ta kiľkisť korystuvačiv Internetu. U 2020 roci Ukraїna opynylasja na peršomu misci rejtyngu:

🤗 Jaki kraїny vypuskajuť svoju vlasnu (nacionaľnu) kryptovaljutu?

Ob’jednani Arabśki Emiraty

U 2017 roci v Dubaї bulo vypuščeno peršu nacionaľnu kryptovaljutu u sviti, ščo bula pidtrymana vladoju. Moneta, vidoma jak Emcash, zabezpečena vlasnym nacionaľnym blokčejnom OAE ta može vykorystovuvatysja u zakladah harčuvannja, oplati za navčannja ta grošovyh perekazah.

Venesuela

Nevdovzi pislja vypusku Emcash, vlada Venesuely predstavyla svoju nacionaľnu kryptovaljutu — Petro. Stverdžujeťsja, ščo cina monety zabezpečena zapasamy nafty ta korysnyh kopalyn u kraїni i pryznačena dlja pidtrymky venesueľśkoї valjuty bolivar, ščo strimko padaje. Urjad Venesuely takož maje namir vykorystovuvaty nacionaľnu kryptovaljutu jak zasib obhodu sankcij SŠA ta dostupu do mižnarodnogo finansuvannja.

Estonija

Estcoin — ce poky ščo ne do kincja realizovanyj projekt nacionaľnoї kryptovaljuty Estoniї. Vlada kraїny ogolosyla pro namir zapustyty monetku na bazi blokčejnu Efiriumu šče u dalekomu 2017 roci. Projekt buv zaplanovanyj lyše dlja programy elektronnoї rezydenciї v kraїni, same tomu monetu ne možna viľno obminjuvaty z inšymy valjutamy. Vlada kraїny vse šče prodovžuje doslidžuvaty možlyvosti vykorystannja monety.

Švecija

Švecija opynylasja sered tyh kraїn, jaki buduť plany z perevedennja nacionaľnoї ekonomiky ta naviť valjuty u cyfrovyj format. Projekt elektronnoї krony (E-krona) uže buv rozroblenyj ta naviť protestovanyj nacionaľnym bankom kraїny Riksbank. Odnak, instytucija vse šče nagološuje na neobhidnosti prodovžennja testuvannja monety ta doslidžennja možlyvosti її povsjakdennogo vykorystannja ta bezpeky.

Japonija

Japonija, odna iz najbiľš zacikavlenyh kraїn v azijśkomu regioni, takož planuje stvoryty kryptovaljutu z 2017 roku. Očikuvalosja, ščo J-Coin stane pidkriplennjam dlja jen (JPY) i bude pryv’jazana do JPY u proporciї 1:1, zavdjaky čomu gromadjany zmožuť kupuvaty tovary ta poslugy. U berezni mynulogo roku bulo zapuščeno gamaneć dlja zberežennja monet J-Coin. U pidtrymanni projektu vzjalo učasť ponad 60 finansovyh instytucij Japoniї.

Vlasne, Ukraїna tež maje «svoju» kryptovaljutu — cyfrovyj analog «karbovancja», abo Karbo. Odnak projekt monety poky ščo ne peredbačaje її šyrokogo vžytku v publičnomu sektori.

😮 Kraїny z najbiľšoju kiľkistju projektiv u galuzi kryptovaljut ta blokčejnu

SŠA

U 2013 roci bjuro Mereži boroťby z finansovymy zločynamy (FinCEN) zrozumilo neobhidnisť reguljuvannja operacij z obminu kryptovaljut. U peršomu kvartali 2014 roku Služba vnutrišnih dohodiv SŠA vypustyla kerivnyctvo ščodo opodatkuvannja operacij iz bitkoїnamy ta inšyh virtuaľnyh valjut. Bitkoїny rozgljadajuťsja jak vlasnisť, koly jdeťsja pro federaľni podatky. Prybutok vid vydobutku (majningu) kryptovaljut pidljagaje opodatkuvannju. ICO-projekty takož reguljujuťsja u SŠA — Komisija z bezpeky ta obminu (SEC) kontroljuje obsjagy vypusku tokeniv.

Same rozrobnykam SŠA naležyť najbiľša kiľkisť kryptovaljutnyh ta blokčejn-projektiv. Taki vidomi vam kompaniї jak Ripple, ChainLink, Gemini, Coinbase ta Dash buly rozrobleni u Spolučenyh Štatah.

Avstralija

Kraїny po vśomu svitu zazdrjať zakonam Avstraliї ščodo podatkiv na bitkoїny ta kryptovaljuty zagalom. Tamtešnij urjad skasuvav podatky za vsi operaciї, zdijsnjuvani z vykorystannjam kryptovaljut. Ce vygidno jak dlja torgovciv, oskiľky їm ne potribno platyty podatky za kožnu operaciju, tak i dlja avstralijśkyh gromadjan, oskiľky їm ne potribno platyty podatky za buď-jaku svoju pokupku. Avstralijśka birža cinnyh paperiv (ASX) ogolosyla, ščo tehnologija blokčejnu bude povnistju zastosovana v ekonomičnij systemi kraїny čerez dva roky pislja zaveršennja periodu testuvannja.

Kytaj

U Kytaї rozmiščujuťsja tysjači startapiv na bazi blokčejnu. Kytajśki bankivśki konsorciumy takož počaly gurtuvatysja navkolo blokčejn, jak i sam urjad Kytaju, jakyj narazi vidkrytyj dlja pryjnjattja blokčejnu ta štučnogo intelektu. Vin aktyvno pidtrymuje svoї najkrašči platformy dlja kryptovaljut ta smartkontraktiv, taki jak Qtum, TRON, NEO, VeChain ta bagato inšyh.

Japonija

Jak odna iz najbiľš peredovyh kraїn svitu, Japonija počala lidyruvaty i u pryjnjatti novyh tehnologij, bitkoїniv ta kryptovaljut. Dejaki rozdribni magazyny v Japoniї pryjmajuť bitkoїny, a sama kraїna je odnym iz najbiľšyh bitkoїn-trejderiv. Zgidno z dopoviddju Nikkei, blyźko 40 % torgivli bitkoїnamy v IV kvartali u 2017 roci bulo provedeno v jenah.

Ob’jednani Arabśki Emiraty (Dubaj)

Vlada Ob’jednanyh Arabśkyh Emirativ rokamy doslidžuje tehnologiju blokčejnu ta її efektyvnisť. OAE planuje vprovadyty її u svoїh mistah, ščoby maty bezperebijnu ekonomiku (vže ne kažučy pro nacionaľnu kryptovaljutu kraїny).

Maľta

Cja jevropejśka kraїna pozycionuje sebe jak svitovogo lidera zavdjaky svojemu progresyvnomu pidhodu do kryptovaljut. Kryptovaljuty na Maľti pryjmajuťsja jak zasib obminu. Zakon pro virtuaľni finansovi aktyvy (VFA), jakyj nabrav čynnosti z lystopada 2018 roku, zaprovadyv Akt pro innovacijni tehnologični ugody ta poslugy, jakyj dije jak režym dlja majbutńoї rejestraciї ta pidzvitnosti postačaľnykiv kryptoposlug. Vin takož dijatyme jak normatyvna baza dlja kryptovaljut.

Švejcarija

Cuğ (misto u Švejcariї) je domom dlja providnyh svitovyh kompanij, ščo zajmajuťsja blokčejnom. Cuğ vidomyj jak jevropejśka kryptodolyna, oskiľky vin proponuje potužnu platformu z pogljadu infrastruktury, talantiv svitovogo klasu ta dostupnosti miscevogo krypto-zručnogo urjadu. Cuğ takož je bazoju Asociaciї Crypto Valley (CVA), nekomercijnoї organizaciї, jaka maje na meti pobuduvaty providnu svitovu ekosystemu blokčejniv. U 2016 roci vin stav peršym mistom u sviti, ščo pryjmaje podatky u bitkoїnah.

🤝 Najvidomiši dijači u svitovij finansovij ekosystemi

Satoši Nakamoto

Popry jogo populjarnisť, «baťko» peršoї kryptovaljuty zalyšajeťsja anonimnym. Jedyne, ščo vidomo kryptospiľnoti — dehto pid psevdonimom (abo pid svoїm spravžnim im’jam) «Satoši Nakamoto» zapustyv kod peršoї kryptovaljuty na peršomu blokčejni.

Nakamoto brav učasť u rozrobci Bitkoїnu do 2010 roku, pislja čogo zagadkovo znyk iz mereži, ščo porodylo bezlič plitok dovkola jogo osobystosti. Ne obijšlosja j bez sudovyh rozgljadiv — bezlič ljudej uže zajavljaly pro svoju pryčetnisť do rozrobky programnogo kodu peršogo blokčejnu ta kryptovaljuty. Sered nyh i Krejg Rajt — vidomyj avstralijśkyj programist, jakogo zvynuvačujuť u vykradenni bitkoїniv, u toj čas, jak sam čolovik zajavljaje pro spivpracju z Nakamoto v rozrobci Bitkoїnu.

Vitalik Buterin

Vitalij Buterin je spivrozrobnykom drugoї po značuščosti kryptovaljuty iz vidminnym vid BTC blokčejnom — Efiriumu. U 2011 roci, do togo, jak pryjednatyś do Ethereum, vypuskav gazetu Bitcoin Magazine. Buterin je spivrozrobnykom inšyh program iz vidkrytym kodom, napryklad DarkWallet, Bitcoin Python ta Egora.

U 2017 roci na rozvažaľnomu portali 4chan opublikuvaly fejkovu novynu pro te, ščo rozrobnyk Efiriumu načebto zagynuv, ščo sprovokuvalo padinnja kapitalizaciї Efiriumu majže na $4 mlrd.

Čanpen Čžao

Zasnovnykom usesvitńo vidomoї kryptovaljutnoї birži Binance je nihto inšyj, jak Čanpen Čžao. Vin že je j generaľnym dyrektorom platformy. Čžao zapustyv Binance v lypni 2017 roku, i vidtodi peretvoryv jogo na najbiľšu u sviti biržu kryptovaljut dlja rozdribnyh investoriv.

Popry zakryttja dočirńogo pidrozdilu birži v Ugandi mynulogo roku, Čanpen planuje rozšyryty sferu vplyvu Binance čerez ekspansiju birži v kraїnah Afryky. Do Binance pracjuvav u komandi z rozrobky Blockchain.info, a takož na posadi tehničnogo dyrektora v OKCoin.

Kejtlin Long

Kejtlin Long je čy ne najbiľš vplyvovoju figuroju na krypto-reguljatornij areni u SŠA. Mynulogo roku gubernator štatu Vajoming pryznačyv Long členkyneju blokčejn-komitetu štatu. U ljutomu 2020-go vona ogolosyla pro zasnuvannja peršogo kryptovaljutnogo banku u SŠA — Avanti Financial Group, ščo otrymav hartiju vid Bankivśkoї rady štatu Vajoming vidrazu pislja togo, jak її otrymala kryptovaljutna birža Kraken.

U 2017 roci Kejtlin stala spivzasnovnyceju blokčejn-koaliciї Vajomingu i pracjuvala v Robočij grupi z Vajomingu do 2019 roku. Dovgyj čas vona očoljuje nekomercijnyj WyoHackathon i je generaľnym dyrektorom Avanti Financial Group.

Kamila Ruso

Kamila Ruso je vidomoju avtorkoju ta žurnalistkoju, ščo počala rozkryvaty temu kryptovaljut šče na etapi її «zarodžennja». Dovgyj čas propracjuvala u Bloomberg News, de j poznajomylasja z Bitkoїnom. Iz serpnja 2015 roku po grudeń 2016 roku vona pracjuvala jevropejśkym reporterom akcij u Madrydi (period, jakyj, na її dumku, vyjavyvsja nudnym pislja vysvitlennja volatyľnosti argentynśkogo rynku), pislja čogo pryjednalasja do novostvorenoї komandy Bloomberg’s Markets Live.

Z 2018 po 2019 rik Russo pysala knygu «Neskinčenna mašyna» (the Infinite Machine) pro stvorennja Efiriumu, a v červni 2019 roku zasnuvala informacijnyj bjuleteń pid nazvoju «The Defiant», prysvjačenyj decentralizovanomu finansuvannju.

Plan B

Šče odnym zagadkovym personažem u kryptovsesviti je PlanB. Ce odna iz najbiľš populjarnyh medijnyh figur ta bitkoїn-analitykiv, ne zvažajučy na povnu anonimnisť osobystosti. Pid cym psevdonimom vin vede sociaľni mereži, pyše blogy ta naviť nadaje komentari dlja media. Vidomo pro ćogo korystuvača nebagato — lyše te, ščo vin iz Niderlandiv ta maje osvitu v galuzi prava ta finansiv. Je rozrobnykom dekiľkoh cinovyh modelej kryptovaljutnogo rynku ta investycijnym menedžerom u nevidomij organizaciї.

Čarli Li

Šče odnijeju jaskravoju figuroju je programist Čarli Li, najbiľše vidomyj jak zasnovnyk kryptovaljutnogo projektu Litecoin (LTC). U 2013 roci pracjuvav dlja Coinbase, a do ćogo — v Google (de j počav rozrobljaty kod dlja blokčejnu Litecoin). Narazi pracjuje na posadi dyrektora v Litecoin Foundation. Brat Čarli Bobbi Li je zasnovnykom kryptovaljutnoї platformy BTC China.

Biľše diznatysja pro inšyh svitovyh rozrobnykiv ta entuziastiv možna tut.