Appalač Jaroslavny
Pry zgadci komiksiv mymovoli kožen sobi odrazu ujavljaje v golovi Ljudynu-pavuka, Betmena, Supermena, Galka čy buď-jakogo inšogo geroja dvoh gigantiv industriї — Marvel abo DC. Era supergerojśkyh blokbasteriv, ščo počalasja u dvohtysjačnyh, bezperečno za ce vidpovidaľna najbiľše.
Ta vse ž je komiksy, jaki staly ne menš populjarnymy j naviť kuľtovymy daleko poza tymy svitamy. U našij dobirci my zibraly same taki — nezvyčni j cikavi komiksy za mežamy Marvel ta DC.
«Čerepašky-nindzja»
Dlja biľšosti Leonardo, Donatello, Rafaeľ, Mikelandželo ta їhnij majster Splinter vidomi zavdjaky odnojmennym muľtserialam. Odnak usi vony zasnovani na odnojmennij seriї komiksiv, jaki šče u 1984 roci stvoryly Kevin Istmen ta Piter Lerd.
Fabula ćogo maľopysu dovoli prosta. Nam rozpovidajuť pro komandu mutantiv čerepašok-nindzja, jaki protystojať odvičnomu vorogu svogo majstra — Šrederu ta jogo klanu «Nogy».
Vodnočas u stvorenni ćogo komiksu vse ž ne obijšlosja bez svojeridnoї učasti Marvel ta DC. Tvorci maľopysu na počatku 80-h rokiv po suti prydumaly koncepciju «Čerepašok-nindzja», nadyhnuvšyś ta deščo parodijujučy komiksy DC ta Marvel.
Pidlitkovisť svoїh geroїv vony vzjaly z «Junyh tytaniv», koncept mutantiv — z «Ljudej-Iks», a elementy zdibnostej nindzja ta trenuvań z «Šybajgolovy».
Vlasne tak i vyrosla istorija pro čerepašok, jaki potrapyly pid vplyv radiaciї ta peretvorylysja u ljudynopodibnyh mutantiv, jakyh vzjavsja navčaty majster Splinter, jakogo tež ne omynuv vplyv radioaktyvnyh rečovyn.
Zagalom komiksy pro Čerepašok-nindz proponujuť dovoli šyrokyj spektr dlja vyboru. Tut je i znajomi za svojeju dovoli dytjačoju atmosferoju seriї maľopysiv, a je j dovoli serjozni tvory na kštalt «Ostanńogo Ronina», jaki proponujuť biľš serjoznyj ta pohmuryj pogljad na Čerepašok.
Cej komiks, do reči, v osjažnomu majbutńomu peretvorjať na videogru.
«Nevrazlyvyj»
Šče odna serija komiksiv, jaka zagaľnoї populjarnosti nabula vže pislja vyhodu odnojmennogo muľtserialu vid Amazon.
Šou vdalosja pryvernuty uvagu do sebe zavdjaky nezvyčnomu pogljadu na geroїv, jaki zagalom nagaduvatymuť vam znajomyh personaživ z DC: Supermena, Betmena, Fleša ta in. Odnak na vidminu vid nyh tut nam proponujuť dovoli doroslyj ta naviť kryvavyj pidhid do opovidi.
Vlasne j sam komiks «Nevrazlyvyj» vid Roberta Kirkmana rozpovidaje nam pro junaka Marka Ğrejsona — syna najsyľnišogo supergeroja na Zemli Omni-mena, jakyj jak i Supermen pohodyť iz zovsim inšoї planety.
Zagalom ce istorija pro doroslišannja junaka ta jogo postupove peretvorennja u čolovika zavdjaky riznomanitnym prygodam, ščo vypadajuť jomu na šljahu. U «Nevrazlyvomu» varto očikuvaty bagato sjužetnyh povorotiv, podorožej pohmurym muľtyvsesvitom. Vin pidijde tym, hto ne boїťsja zamastyty svij supergerojśkyj plašč deščyceju krovi.
«Hlopaky»
Razom z «Nevrazlyvym» bulo b važko ne zgadaty j pro «Hlopakiv» — komiksu, jakomu tež vdalosja otrymaty svoju porciju slavy, i takož zavdjaky serialu vid Amazon.
Hoča dodamo, ščo peršyj tom z šesty vypuskiv maľopysu vyjšov pid vydavnyctvom WildStorm (pidrozdilom DC), ce vse ž okremyj tvir, ščo u satyryčnij ta kryvavij formi vykorystovuje znajomi nam atrybuty populjarnyh supergeroїv, ščob prodemonstruvaty їh pid deščo inšym kutom.
Zagalom «Hlopaky» ce dovoli cikavyj pogljad na supergerojśkyj žanr, de ljudy z nadpryrodnymy zdibnostjamy zobraženi zipsovanymy svojeju slavoju ta korporacijamy zirkamy, jaki čerez svoju nerozvažlyvu povedinku stavljať pid zagrozu žyttja ljudej po usij planeti.
Ščo serial, ščo komiksy vygljadajuť dovoli cikavoju satyroju na sučasne žyttja, osoblyvo u SŠA.
Golovnym sjužetom maľopysu je rozpoviď pro komandu, ščo maje nazvu «Hlopaky» pid provodom Viľjama Butčera, jaka maje na meti znyščyty vsih supergeroїv na Zemli, ščo їh očoljuje ta kuruje kompanija Vought.
Tut vy znajdete vidsylannja, mabuť, do usih vidomyh supergeroїv, ne menše kryvavosti, niž u «Nevrazlyvomu», i vse ce prypravlene dovoli velykoju dribkoju doroslogo gumoru ta brutaľnosti.
«Maska»
Možlyvo, dlja kogoś ce bude sjurpryzom, ale populjarnyj fiľm «Maska» z Džymom Kerri tež zasnovanyj na odnojmennij seriї komiksiv vid Dark Horse.
Ta maľopys demonstruje deščo vidminnu versiju istoriї vid togo, ščo zobrazyv Kerri na ekrani. U komiksah ce ne takyj geroїčnyj ta sympatyčnyj personaž.
Zagalom sama nazva maľopysu «Maska» biľše vidnosyť do masky jak reči, a oś її nosij maje imʼja Big Head («Velyka golova», «Velyka baška», «Pugolovok»).
Zagalom u komiksah Big Head ce klasyčnyj antygeroj abo ž vidvertyj negidnyk. Hoča ce zaležyť uže same vid nosija masky. Vin može nagadaty vam abo Dedpula z jogo cyničnymy žartamy, abo ž Džokera u versiї Hoakina Feniksa z jogo moraľnoju neodnoznačnistju. Vydajeťsja, ščo ekranizacija ćogo komiksu u dusi «Dedpula» ta «Džokera» mogla b dijsno znajty vidguk sered gljadačiv ta prodemonstruvaty zovsim inšyj pogljad na ćogo geroja v porivnjanni z jogo versijeju vid Džyma Kerri.
«Maus»
Buvajuť komiksy ne lyše pro nadpryrodnyh supergeroїv, a j taki jak «Maus». Vin u metaforyčnij formi opovidaje pro podiї naperedodni ta pid čas Drugoї svitovoї vijny.
Sam maľopys je vidnosno avtobiografičnym dlja Arta Špiğeľmana, jakyj po suti vede besidu z vlasnym baťkom, rozpovidajučy pro žyttja poľśkyh jevreїv pid čas vijny.
Osoblyvisť «Mausa» takož poljagaje u jogo dovoli postmodernistśkomu pidhodi. Adže avtor vyrišyv zmaľovuvaty personaživ u formi antropomorfnyh tvaryn vidpovidno do їhńoї nacionaľnosti. Tak, jevreї zobraženi jak ščuri, nimci — koty, a poljaky — svyni.
Ce pryneslo spravžnje vyznannja komiksu, jakyj u 1992 roci otrymav Pulitcerivśku premiju, ščo stalo peršym podibnym dosjagnennjam dlja maľopysiv. Prymitno, ščo same z «Mausom» povʼjazana j populjaryzacija terminu «grafičnyj roman», jakyj vykorystovuvav vydaveć komiksu Pantheon.
«Liga vydatnyh džentľmeniv»
Šče odyn komiks, jakyj na počatku publikuvavsja odnym z vydavnyčyh pidrozdiliv DC u SŠA. U u 2003 roci vin otrymav ne nadto uspišnu ekranizaciju.
Cogo razu my pidijšly do Alana Mura, jakyj najbiľš vidomyj jak tvoreć «Vartovyh», odnak jogo dorobok naličuje j kiľka inšyh cikavyh maľopysiv. Odnym z takyh vlasne j je «Liga vydatnyh džentľmeniv», vykonanyj u žanri aľternatyvnoї istoriї, stimpanku ta krosoveru bagaťoh personaživ z literatury XIX — poč. HH st.
Cej komiks može buty cikavym fanatam tvoriv Žulja Verna, Gerberta Vellsa, Artura Konana Djola ta in.
Tut my po suti majemo svojeridnu versiju «Mesnykiv», u jakij zustričajuťsja Kapitan Nemo, Doktor Džekill, profesor Moriarti, Alan Kvotermejn ta inši geroї.
Nam rozpovidajuť pro te, jak u 1898 roci Brytanśka rozvidka vyrišuje stvoryty «Ligu vydatnyh džentľmeniv» — grupu neordynarnyh osobystostej dlja zahystu interesiv Brytanśkoї Imperiї.
Komiks zmaľovuje podiї vid kincja XIX stolittja ta do sučasnosti ta naviť majbutńogo.
««V» označaje «Vendetta»»
Šče odyn komiks Alana Mura, jakyj tež u SŠA drukuvavsja odnym z pidrozdiliv DC, ščo zvisno ne zavažaje maľopysu buty viddiľnym vid neї.
Cej maľopys može buty vidomyj za odnojmennym fiľmom 2005 roku z Natali Portman u golovnij roli. Odnak džerelo nathnennja dlja kartyny zʼjavylosja šče u 1980-h rokah.
Ščodo komiksu, to u ńomu nam zobražujuť antyutopičnu ta postapokaliptyčnu versiju Velykoї Brytaniї 1980-1990-h rokiv, jaka postraždala vid spustošlyvoї jadernoї vijny, jaka znyščyla biľšu častynu svitu. Pislja cyh podij do vlady pryjšla neofašystśka partija, jaka znyščyla biľšisť svoїh konkurentiv u konctaborah ta keruje kraїnoju u totalitarnomu styli.
Ce sponukaje tajemnyčogo geroja V u masci Gaja Foksa vystupyty proty cijeї systemy. Cej anarhist-revoljucioner rozpočynaje svoju dovoli teatraľnu kampaniju, ščob povalyty panivnu partiju ta prodemonstruvaty suspiľstvu, ščo ljudy možuť sami keruvaty vlasnym žyttjam.
Ščodo kuľturnogo vplyvu, to možna vidznačyty, ščo maska Gaja Foksa stala symvolom buď-jakogo anonimnogo ruhu ta inodi vykorystovujeťsja protestuvaľnykamy na mityngah.
«Prygody Tintina»
Šče odyn maľopys, jakyj dlja biľšosti ukraїnciv garantovano znajomyj biľše za fiľmom «Prygody Tintina: Tajemnycja «Jedynoroga»» 2011 roku vid Stivena Spilberga.
Naspravdi cja strička bazujeťsja na beľgijśkij seriї komiksiv vid Erže abo ž Žorža Prospera Remi, jaka počala vyhodyty šče u dalekomu 1929 roci.
Vlasne dlja beľgijciv cej maľopys ta sam Tintin staly odnym iz neoficijnyh nacionaľnyh symvoliv. Do prykladu, na neščodavńomu Čempionati Jevropy z futbolu zbirna Beľgiї grala u formi, nathnennij obrazom Tintina, ta vidpovidno vykorystovuvala koľorovu gammu, jaka ne vidpovidala tradycijnym koľoram kraїny.
Z inšogo boku Erže svoїm stylem maljuvannja po suti vynajšov cilu školu karykatury ligne claire (čitka linija) — čystyj, optyčno plaskyj styľ, ščo može buty takož znajomyj napryklad za muľtfiľmamy pro Asteriksa i Obeliksa, jaki tež bazujuť na komiksah zi shožym stylem.
Zagalom «Prygody Tintina» ce vže točno ne zvyčni dlja nas komiksy pro supergeroїv čy ščoś nadpryrodnje, hoča tut i je misce dlja podorožej u kosmosi. Odnak ce vse ž dovoli dytjači prygody, z jakyh, napryklad, častkovo čerpalosja nathnennja dlja Indiany Džonsa.
Tut nas očikujuť riznomanitni prygody junogo beľgijśkogo reportera na im’ja Tintin, jakyj razom zi svoїm pesykom Snovi podorožuje po vśomu svitu ta potrapljaje do riznomanitnyh prygod ta problem.
Vodnočas šče na počatku vyhodu komiksu vin takož piddavavsja krytyci čerez deščo rasystśke zobražennja nejevropejśkyh narodiv, ščo zgodom Erže počav zgladžuvaty, a v novyh vypuskah taki elementy vzagali vidsutni.
«Djaďko Skrudž»
Zgadajemo takož i pro inšyj dytjačyj komiks, jakyj znovu ž taky biľše vidomyj zavdjaky svoїj ekranizaciї u vygljadi muľtserialu «Kačyni istoriї».
Komiks «Djaďko Skrudž» — ce spinoff do komiksiv pro Donaľda Daka, jakyj vse ž debjutuvav jak personaž muľtfiľmiv. Vodnočas Skrudž Mak-Dak stav gerojem vlasnogo komiksu i lyše zgodom potrapyv na ekrany gljadačiv.
Perša serija cyh maľopysiv vid Karla Barksa pobačyla svit šče u 1947 roci i vona dosi prodovžuje vyhodyty ta rozpovidaty novi istoriї pro vidomogo sknaru Skrudža Mak-Daka ta jogo pleminnykiv. V pevnomu sensi cej komiks zadav ton dlja bagaťoh dytjačyh maľopysiv zavdjaky sjužetnij tjaglosti ta prygodam na riznomanitnyh kontynentah.
***
Bonusom vse ž hočeťsja vidznačyty dejaki komiksy, jaki bezposeredńo povʼjazani z DC ta Marvel, odnak ne asocijujuťsja v peršu čergu z cymy kompanijamy.
«Vartovi»
Mabuť, odyn z najvidomišyh komiksiv vid Alana Mura ta Dejva Ğibbonsa, jakyj svogo času zumiv zovsim po inšomu prodemonstruvaty supergeroїv ta pokazaty їh z inšogo boku.
Cej maľopys vyhodyv vprodovž 1986-1987 rokiv u DC. Vin rozpovidaje nam pro podiї aľternatyvnoї istoriї SŠA, de supergeroї zʼjavylysja vprodovž 1940-1960-h ta dopomogly kraїni peremogty u Vʼjetnamśkij vijni.
Podiї uže samogo komiksu vidbuvajuťsja u 1985 roci, koly SŠA stoїť na porozi jadernoї vijny z SRSR, a supergeroї uže opynylysja poza zakonom.
Odnak osoblyvistju «Vartovyh» stalo te, ščo tut fokus stoїť zovsim ne na epičnyh ta geroїčnyh podijah. Alan Mur rozpovidaje nam pro supergeroїv jak žyvyh ljudej z personaľnymy problemamy, moraľnymy protyriččjamy na foni istoriї pro vbyvstvo odnogo geroja, ščo bulo prosponsorovane urjadom.
Sam naratyv komiksu pobudovanyj nelinijno i zagalom zavdjaky pojednannju usih cyh elementiv zumiv staty spravžńoju klasykoju, jaka zminyla pogljad na supergeroїku i v podaľšomu dala žyttja dlja bagaťoh inšyh maľopysiv pro supergeroїv z inšym pogljadom na žanr.
«Dart Vejder»
Ce komiks vydajeťsja Marvel z 2020 roku, odnak navrjad htoś v peršu čergu bude jogo asocijuvaty same z cijeju kompanijeju, a ne franšyzoju «Zorjani vijny», jaka sama po sobi je dostatńo velykym «pidpryjemstvom».
Čomu varto zgadaty pro cej komiks? Vin proponuje nam pogljad na personaža Darta Vejdera/Enakina Skajvokera, zmaľovujučy jogo z deščo osobystogo boku.
Hoča usi podiї cijeї seriї komiksiv vidbuvajuťsja miž pʼjatym ta šostym epizodom «Zorjanyh vijn», vony doslidžujuť mynule Vejdera ta demonstrujuť postijnu boroťbu vseredyni ńogo z zalyškamy Enakina Skajvokera, ščo lyše krašče daje zrozumity jogo včynky u «Povernenni džedaja».
Tut je misce spogadam ta perežyvannju travmy vtraty kohanoї Vejdera Padme Amidaly ta postijnoї boroťby Svitla ta Temrjavy vseredyni Enakina.
***
Diliťsja takož j vy komiksamy, jaki varti uvagy, adže žoden spysok ne može buty vyčerpnym. Do togo ž na śogodni my majemo velyčeznu kiľkisť komiksiv, jaki naviť fizyčno nemožlyvo ohopyty.