Konservacija: uryvok iz knyžky vijśkovogo Valerija Puzika «Z ljubov’ju — tato» 

Vin mig pokazuvaty synu svit, navčaty i prosto buty poruč. Natomisť pišov zahyščaty svoju deržavu u rosijśko-ukraїnśkij vijni. Ta popry vysnažlyvi vojenni budni golovnyj geroj ne zabuvaje buty baťkom. Tak vynykaje knyžka Valerija Puzika «Z ljubov’ju — tato» — rozmova iz synom, jakyj zalyšajeťsja daleko, ale vodnočas zavždy poruč — u samomu serci.

Knyžka Valerija Puzika «Z ljubov’ju — tato»

Z-za temnyh hmar na kiľka hvylyn vyzyraje sonce. Žovti pasma jogo promeniv spadajuť na budynky, avtomobili, vologyj bytyj asfaľt i mašyny.

Bijci ta volontery bilja kazarm zupynjajuťsja j dyvljaťsja vgoru.

Krasa.

Trohy dali, bilja garaža, v rjad stojať visim stoliv, usi zasteleni miškovynoju. Pidhodjať hlopci. Dobrovoľci brygady terytoriaľnoї oborony v Odeśkij oblasti.

— Avtomaty počystyty možna? — pytajuť.

— Čysťte, — vidpovidajemo.

Vony stajuť bilja stoliv. Červoni vid holodu ruky trymajuť zbroju.

Vony kladuť na miškovynu rozvantažuvaľni žylety i RPC, zapakovani v papir pačky z patronamy, štyk-noži.

Hlopci usmihajuťsja, bilja їhnih oblyč zastygajuť kluby paru.

Krutjať zbroju. Nevpevneno perezyrajuťsja. Htoś za spynamy bubonyť:

— Trymav takyj ostannij raz v armiї, šče na počatku dev’janostyh.

Inšyj zapytuje:

— A jak vin rozbyrajeťsja? — na vygljad jomu ne biľš jak dvadcjať rokiv. Na oblyčči dva tatu. Čorni kučeri vybylysja z-pid šapky olyvkovogo koľoru. Nigti nafarbovani čornym lakom.

— Stavajte dvijkamy-trijkamy za stoly, zaraz pokažemo-rozkažemo.

— A vy instruktory?

— Aga! Čekajemo vas.

Hlopci grupujuťsja.

Sergij, u mynulomu advokat, provodyť instruktaž:

— Dulovyj gazokompensator… kryška stvoľnoї korobky…zatvorna rama i zatvor… gazova trubka… — poky vin rozpovidaje, do stoliv pidhodjať inši bijci, šče i šče. Tež zavmyrajuť i sluhajuť. Riznogo viku ljudy. I stari, i molodi. Didusi, studenty, stoljary, vodiї. Vsi rizni, j usim lyčyť ukraїnśkyj odnostrij. Htoś dopyvaje rozčynnu kavu, htoś dokurjuje sygaretu. Vsi uvažno sluhajuť. — Zapam’jatajte, druzi, vy povynni zrostysja z nym. Ce prodovžennja vašogo tila. Avtomat maje postijno buty z vamy. Spyte z nym vnoči, jak zi svojeju kohanoju, obidajete, guljajete i nikoly, čujete, nikoly ne zalyšajete bez nagljadu… Vy povynni zvyknuty do zbroї ta do її prysutnosti u vašomu garderobi, jakščo, zvisno, ce možna tak nazvaty. — (pauza) — Vony čekaly dovgo, i čekaly vony na vas, hlopci.

Zapadaje sekundna tyša, jaku uryvaje klacannja peršogo zapobižnyka.

Potim klacaje šče odyn, i šče.

Skiľky їh tut?

Desjať, dvadcjať, trydcjať, p’jatdesjat? Biľše…

Ja dyvljuś na ruky cyh čolovikiv.

Ruky možuť rozpovisty pro ljudynu vse. Čy majže vse.

Ja baču ruky hudožnyka, programista, stoljara, studenta, muzykanta, advokata.

Ja baču paľci, zmučeni važkoju fizyčnoju robotoju. Desjatky ruk. Tysjači paľciv.

Hlopci čystjať zbroju. Zmaščujuť mehanizmy. Zagljadajuť u stvol.

— Vin maje blyščaty.

Godyny letjať.

Odni jduť, inši pryhodjať na zminu. Čuty smih. Ruhy stajuť vpravnišymy. Htoś skladaje, a potim rozbyraje avtomat, aby zapam’jataty. Povtorjuje znovu i znovu. Htoś uvažno sposterigaje. Rveťsja tkanyna. Vsi čystjať zbroju. Bezkinečnyj potik. 

Zranku do večora. Hlopci usmihajuťsja. Hlopci krasyvi i vtomleni. Hlopci gotujuťsja.