🤩 Ščo vy hotily b diznatysja pro kosplej, ale ne znaly, v kogo spytaty

😯 Istorija ta stanovlennja mystectva

Termin «kosplej» pohodyť vid spolučennja dvoh sliv costume ta play, ščo v perekladi označaje kostjumovana gra. Vperše jogo vžyv žurnalist Takahasi Nobujuki v červnevomu vypusku žurnalu «My Anime», v 1984 roci. Pislja ćogo v žurnali z`javylaś rubryka «Hero Costume Operation», v jakij čytačam rozpovidaly, jak i z čogo zrobyty vlasnyj kostjum, ščo potribno dlja stvorennja obraziv ta jak їh pravyľno prezentuvaty.

Nathnennjam dlja Takahasi stav festyvaľ Fiction World Science, jakyj prohodyv v Los-Andželesi. Same jaskravi vražennja čolovika staly poštovhom do pojavy kospleju v Japoniї. Tak vynyknuv termin, prote ne same javyšče.

V Ameryci kincja 30-yh rokiv šyroku populjarnisť otrymav obraz nadljudyny. Paraleľno ćomu takož rozvyvavsja žanr sci-fi. Tandem naukovoї fantastyky ta komiksiv mav značnyj vplyv na ljudej. Same todi, v 1939-omu roci z’javylysja perši kosplejery u sučasnomu, šyrokomu, značenni slova. Nymy stala para zakohanyh — Mirtl R. Duglas ta її hlopeć Forest Džejms Akerman.

U svoїh obrazah vony vidvidaly peršu Vsesvitnju konvenciju naukovoї fantastyky, abo jak її šče nazyvajuť Worldcon, jaka prohodyla v Nju-Jorku. Vbrannja naši geroї stvoryly vlasnoruč, za motyvamy stričky 1936-ogo roku «Pryjdešnje». Tak Mirtl ta Forest nazavždy uvijšly v istoriju, jak pionery kospleju. U peršyj rik provedennja konvenciї nihto šče ne nosyv kostjumiv, prote vže u 1940-omu, v Čykago vidbuvsja kostjumovanyj parad. Cikavo, ščo hobi pary serjozno vplynulo na їh podaľše žyttja. Mirtl bula vydavcem naukovo-fantastyčnogo fenzynu (amatorśke malotyražne periodyčne vydannja), a zgodom počala vystupaty na konvencijah pid psevdonimom Morojo.

Forest stav pyśmennykom ta providnym ekspertom u galuzi naukovoї fantastyky, fiľmiv žahiv ta fentezi. I hoča kohannja cijeї pary ne vytrymalo perevirky časom, ljubov do kospleju vony pronesly kriź vse žyttja.

V 60 — ti roky počaly z’javljatysja novi komiksy, jaki pryvertaly do sebe uvagu šyrokoї publiky, a vže u 1970 roci, v San-Dijego, vidbuvsja peršyj Comic Con. Amerykanśkyj kosplej na osnovi japonśkoї mangy faktyčno pereduvav vvedennju praktyky v Japoniї. U 1979 roci na Comic Con v San-Dijego Karen Šaubeľt ta її druzi kosplejery z’javylysja v obrazah komandy kosmičnogo korablja «Bojovogo zoreľotu Jamato».

V 90-yh ta na počatku nuľovyh počaly z’javljatysja novi fandomy — tovarystva, ob’jednani spiľnym interesom ljudej do konkretnyh knyg, fiľmiv ta serialiv. Vony vže ne buly pryv`jazani suto do anime čy naukovoї fantastyky, napryklad, stričky pro «Garri Pottera» ta «Volodarja persniv». Rozvytok komp`juternyh igor takož zigrav značnu roľ. A zgodom ob`jektom kospleju staly naviť vidomi osobystosti. V 2003 roci, v Japoniї, projšov peršyj World Cosplay Summit, jakyj stav pokaznykom togo, ščo cej vyd mystectva vyjšov na novyj riveń i može isnuvaty nezaležno vid tematyčnyh zahodiv.

🇺🇦 Realiї ukraїnśkogo kospleju

Mystectvo perevtilennja v Ukraїni počalo aktyvno rozvyvatysja z 2007 roku. Same skladnošči z pošukom gotovyh materialiv, pryzvely do togo, ščo ljudy, jaki hotily zajmatysja kosplejem, maly stvorjuvaty svoї kostjumy samostijno i projavljaty nadzvyčajnu kreatyvnisť. Tomu odnymy z najrozpovsjudženišyh riznovydiv na terenah našoї kraїny stav kraftovyj ta foto-kospleї. Detalizacija obraziv ta nestandartni rišennja — fišky, jaki dopomogly vitčyznjanomu mystectvu vyjty na odyn riveń zi svitovym.

Foto @serhii.sparda

Z rozšyrennjam ğik-kuľtury v Ukraїni počaly z’javljatysja tematyčni kramnyci, jaki daly zmogu biľšij kiľkosti ljudej dolučytysja do kospleju. Zazvyčaj na stvorennja odnogo povnocinnogo kostjumu potribno vid dekiľkoh misjaciv do piv roku — okrim doskonalogo kroju, duže važlyvo pidibraty vdalyj rekvizyt, na vygotovlennja jakogo takož potriben čas. Nedeševym je i sam material, jakyj povynen ne tiľky vidobražaty harakter geroja, ale j maty garnyj vygljad pid čas vystupiv na publiku ta vytrymuvaty perevirku ekstremaľnymy umovamy.

Zaraz ce mystectvo isnuje ne tiľky jak hobi, ale i jak profesija. Rozvažaľna industrija vse častiše zvertajeťsja do ljudej, jaki vmijuť perevtiljuvatyś v jaskravyh personaživ dlja togo, ščob vony zadaly nastrij podiї. Dejaki kosplejery trymajuť vlasni studiї, v jakyh dopomagajuť rozrobljaty inšym ljudjam kostjumy. Isnuje takož praktyka, koly ZMI zamovljajuť tematyčni fotosesiї za učasti profesijnyh kosplejeriv.

Foto @shooter666stern

Foto @rekfelus

Na śogodni odnym z najbiľšyh ukraїnśkyh majdančykiv, de kosplejer može zajavyty pro sebe, je Comic Con Ukraine, jakyj prohodyť na Art-zavodi «Platforma». Same tut vidbuvajeťsja odne z najmasštabnišyh kosplej-šou v Jevropi. Ljudy, jaki vmijuť stvorjuvaty kruti obrazy, možuť nadislaty organizatoram zajavku na učasť, (detaľniše pro pravyla učasti — na sajti Comic Con Ukraine) ta vystupyty na zahodi v riznyh kategorijah: odynočne kosplej-defile, parne kosplej-defile abo ž grupove kosplej-defile.

Pryzovyj fond konvenciї stanovyť 100 000 gryveń. 70 000 z jakyh otrymujuť majstry perevtileń, a 30 000 — peremožci K-Pop Cover Dance. Krim ćogo, Comic Con Ukraine daje možlyvisť projty vidbir na World Cosplay Summit — najbiľšyj ta najprestyžnišyj zahid dlja buď-jakogo kosplejera, jakyj prohodyť ščoroku v Japoniї.

Anna Rymarenko, psyhologynja

— Koly my zahopljujemosja kosplejem, to perehodymo z pozyciї spožyvača — «ja dyvljuś fiľmy abo anime i prosto spožyvaju te, ščo robljať inši ljudy» — v pozyciju tvorcja. Čomu ce dobre? Tomu ščo my otrymujemo možlyvisť realizuvaty svoї tvorči zdibnosti. Ni dlja kogo ne sekret, ščo obraty personaža, zibraty kostjum, stvoryty cilisnyj obraz — ce duže velyka ta produktyvna robota.

Ce takož korysno tomu, ščo my vkladajemo syly, resursy, čas, i pry ćomu otrymujemo konstruktyvnyj rezuľtat, estetyčne zadovolennja i svojeju dijaľnistju prynosymo radisť tym, hto rozdiljaje našu ljubov do pevnogo personaža. Dosvid, koly ty doklav zusyllja j otrymav ščoś natomisť, ta usvidomlennja uspišnosti — vkraj važlyvi osoblyvo dlja pidlitkiv, jaki zitknulysja z sociaľnym tyskom abo nedostatńo vpevneni v sobi, počuvajuťsja čužymy v kompaniї čy klasi

Ce duže korysni emociї dlja dytyny, koly vin popracjuvav nad čymoś i pry ćomu sam obrav, ščo ce bude. Adže pidlitkam duže často rozpovidajuť jak žyty ta ščo robyty. I ce obov`jazkovo maje buty sociaľno shvaleni zahoplennja: navčajsja, graj v šahy, zajmajsja tancjamy — duže často ce ne te, ščo obrav by sam pidlitok. A kosplej daje možlyvisť samostijno vyrišuvaty, jakyj bude personaž, kostjum ta jak vtilyty vpodobanyj obraz. Ce dosvid podolannja nevpevnenosti, strahu, v čomuś, perfekcionizmu, tomu ščo ideaľno vidtvoryty obraz namaľovanogo personaža nemožlyvo i ty maješ zmyrytysja z pevnymy nedolikamy. Pljus anime- ta kosplej- spiľnoty — ce spravdi velyki tovarystva, jaki ob’jednani tvorčymy cinnostjamy.

Perebuvannja v takij tusovci duže korysnyj dosvid socializaciї, adže my zajnjati konstruktyvnoju dijaľnistju, poruč z namy ti, hto podiljajuť naši zahoplennja, naviť, jakščo ci zahoplennja možuť buty nezrozumilymy dlja pevnogo kola ljudej. Baťky, jaki perežyvajuť čerez te, ščo dytyna hoče zajmatysja kosplejem, navpaky majuť radity, bo ce duže horošyj variant hobi

Pugoffka, kosplejerka, fotografynja

— Ja počala fotografuvaty kosplej v 2009 roci. Spočatku provodyla modeľni ta povsjakdenni zjomky, ale ce meni švydko nabrydlo. Meni ne vystačalo zvyčajnyh zjomok, de ja mogla b vtilyty svoї ideї. Ja počala šukaty novyh modelej i znajšla grupu kosplejeriv. Z togo času ja vidznjala blyźko 1 500 zjomok i vidvidala ponad 50 festyvaliv uśogo svitu.

Kosplej — ce duže bagatogranne hobi, v jakomu praktyčno kožna ljudyna znajde ščoś svoje. Možna projavyty sebe jak modeľ, švačka, krafter, fotograf, videooperator čy u vsih cyh kategorijah odrazu. A takož zavdjaky ćomu hobi legko znajty bagato novyh druziv 😊

Dlja mene kosplej davno stav profesijeju. I, česno kažučy, ce robota mriї. Jakščo vtomljuješsja vid zjomok, to zavždy možeš zajnjatysja stvorennjam vlasnyh kostjumiv, potim pereključytysja na obrobku svitlyn. A do karantynu častyna mojeї roboty poljagala šče j v tomu, ščo ja vidviduvala konventy jak člen žuri ta provodyla vorkšopy z fotografiї.