eyvind
V universyteti Tartu my zrozumily, ščo gotuvaty studentiv do pracevlaštuvannja teper nedostatńo, treba davaty їm možlyvisť samym stvorjuvaty biznesy. Tak pry Školi ekonomiky z’javyvsja Idea Lab.
My provodymo preinkubacijni programy dlja studentiv z usijeї Estoniї. V centri studenty rozvyvajuť ideju do stadiї validovanoї biznes modeli. U ćomu їm dopomagajuť zasnovnyky startapiv ta pidpryjemci z dosvidom. Krim navčaľnoї programy Tartuśkyj universytet takož organizovuje Startup Day, najbiľšu startap-podiju Baltijśkyh kraїn. Ščoroku cej festyvaľ vidviduje blyźko 3000 molodyh pidpryjemciv z usijeї Jevropy.
Dali zavdjaky Jevropejśkomu sociaľnomu fondu my stvoryly osvitnju programu Starter. Ce trymisjačna programa dlja studentiv v Tartuśkomu universyteti – STARTERtartu i Tallinnśkomu tehnologičnomu universyteti STARTERtallin. Ale v programi beruť učasť studenty 8 universytetiv i 40 inšyh osvitnih organizacij z Estoniї. My navčajemo proektnomu menedžmentu, kreatyvnosti, roboti v komandi, marketyngu, biznes modeljam.
Decomer Technology – studentśkyj startap, jakyj rozrobyv bioupakovku, ščo rozčynjajeťsja u vodi. Zaraz їh najpopuljarnišym produktom je medovi granuly, jaki možna kydaty u čaj zamisť vykorystannja tradycijnyh stikiv z cukrom.
Vidomyj v Ukraїni startap Move on Miles, jakyj buv rezydentom Unit.City i zajmavsja rekrutyngom developeriv dlja zahidnyh kompanij, ce takož vypusknyky programy STARTER.
Studentśka komanda FictionFeel stvoryla kompaniju, jaka teper rozrobljaje mobiľni dodatky. Najpopuljarnišyj – turystyčnyj gid mistom Tartu.
Majže 2 roky tomu programu STARTER my zapustyly v Ukraїni razom z merežeju inkubatoriv YEP!. Vypusknyky YEP!Starter postijno potrapljajuť v rejtyngy molodyh pidpryjemciv ukraїnśkyh onlajn vydań.
V Ukraїni my z kolegamy buvajemo časom kiľka raziv na misjać. My provodymo treningy z kreatyvnosti dlja studentiv. Ale krim ćogo takož trenujemo komandy universytetśkyh startap-klubiv. Cju iniciatyvu v Ukraїni pidtrymuje Ministerstvo osvity i nauky. Suť u tomu, ščo studenty vlasnymy sylamy za pidtrymky administraciї universytetiv stvorjujuť miscja tusovky vsih, hto cikavyťsja pidpryjemnyctvom i startapamy. Universytet lyše daje prymiščennja dlja organizaciї spejsu, a za kontent klubu vidpovidajuť studentśki komandy.
Vony provodjať zustriči z lokaľnymy pidpryjemcjamy, dyvljaťsja fiľmy pro startaperiv. Dva roky tomu my zapustyly takyh 4 kluby, śogodni їh vže 30. V kogoś vyhodiť krašče, v kogoś – girše, ale ce serjoznyj poštovh dlja rozvytku startap kuľtury sered molodi. Šče my navčajemo vykladačiv integruvaty pidpryjemnyćku osvitu v їhni kursy. Taki navčannja vže projšly 200 ukraїnśkyh vykladačiv.
Ale, zvyčajno, najbiľše my spilkujemosja zi studentamy i tomu ja možu zrobyty dejaki vysnovky pro zminy v mentaľnosti studentiv za ci dva roky. Je velyka riznycja miž studentamy 2 roky tomu i zaraz. Zminylasja motyvacija їh učasti u programah z rozvytku pidpryjemnyctva. Raniše vony šukaly tut druziv i spilkuvannja, novogo dosvidu. Teper studenty jduť, ščob robyty vlasni startapy. Vony bačať novyny pro Maska, folovljať u tvitteri zasnovnykiv Google, Facebook i Amazon. Vony biľše ne hočuť jty na robotu, a hočuť tak samo zrobyty startap i staty miľjoneramy.
Ale teper studenty i vymagajuť biľšogo vid navčannja. Vony hočuť biľš glybokyh znań, їh vže ne vlaštovuje teorija, jaku vony možuť znajty onlajn, posluhaty v podkastah. Їh cikavljať insajty biznesiv. Praktyčni pytannja, indyviduaľni porady ščodo їh idej.
Sogodni studenty menše bojaťsja porazky. Ale, jakščo i bojaťsja nevdač, to vidkrytiše pro ce govorjať, vyznajuť, ščo ce normaľno i ščo vony majuť namir cej strah podolaty. Dva roky tomu proval vvažavsja čymoś tragičnym v molodižnomu seredovyšči. Teper studenty spokijno stavljaťsja do riznyh možlyvyh rezuľtativ svojeї roboty.
Moloď stala biľš samostijnoju i častiše hoče počynaty vlasnu spravu. Vony ne čekajuť, ščo htoś bude za nyh vyznačaty їhnij šljah, majbutnju robotu. Vlasne, vony rozgljadajuť najmanu robotu skoriše jak sposib tymčasovo zarobyty grošej.
Miž studentamy v Ukraїni ta Estoniї naspravdi ne duže velyka riznycja. Najbiľša problema dlja vsih — ce znajty horošu ideju dlja startapu. Tomu v programah z pidpryjemnyctva važlyvo prydiljaty bagato uvagy treningam z kreatyvnosti ta dyzajn myslennja. My včymo, ščo ideї narodžujuťsja z problem, jaki treba vyrišyty.
Studenty i u vas, i u nas shyľni šukaty problemy dlja vyrišennja lokaľno. Ideї studentśkyh startapiv zazvyčaj fokusujuťsja na tyh nezručnostjah, z jakymy student zustričajeťsja osobysto.
Ja pomityla, ščo často ukraїnśki studenty hočuť vyrišuvaty osvitni problemy. Pid čas zanjať v Ukraїni my čujemo duže bagato idej osvitnih startapiv. V Estoniї takogo javyšča nemaje. Vaši studenty často nezadovoleni osvitńoju systemoju i vidčuvajuť vlasnu vidpovidaľnisť za ce, hočuť zminyty sytuaciju. Ale tak i maje buty. Koly my včymo studentiv robyty startapy, najperše, ščo my kažemo — znajdiť problemu i vyrišiť її, todi u vas bude šans na uspih.
My ne dostatńo znajomi z osvitńoju systemoju Ukraїny i sklaly svoje vražennja vyključno zi sliv studentiv i vykladačiv, z jakymy pracjujemo. Prote, meni zdajeťsja, ščo te ščo vam potribno, ce novi sviži metody vykladannja. Potribno vprovadžuvaty interaktyvne navčannja, robyty studentiv biľš zalučenymy v osvitnij proces.
Universytety povynni buty duže gnučkymy, jak innovacijni pidpryjemstva, inakše, vony ne vstygnuť za zminamy v golovah ljudej.