Aľbina Kurbanova
Zvidky pohodyť slovo?
Etymologično slovo «lağum» pohodyť iz davńoskandynavśkoї movy — vid slova «zakon», odnak švedśkoju takož označaje «komanda». Prote v kuľturnomu rozuminni možna znajty pojasnennja, jake sjagaje v glybočiń vikiv. Je legenda pro spivžyttja gromady vikingiv, koly pislja važkogo robočogo dnja vsi zbyralysja dovkola bagattja i peredavaly po kolu rig, napovnenyj medovuhoju. Kožen mav vidpyty lyše svoju častku, ščob inšym tež distalosja. Protjagom stoliť ce «lağet um» («sydinnja razom dovkola bagattja») skorotylosja do «lağum».
Čomu same švedy pošyryly take javyšče jak lagum (lagom) po vśomu svitu?
Mentaľno švedy zavždy buly zvaženymy i ne ljubyly vpadaty v krajnošči. Pragnennja rivnosti, svobody i spravedlyvosti – važlyvi rysy švedśkogo nacionalizmu. Na praktyci ce označaje oščadlyvisť, efektyvne vykorystannja blag, gotovnisť pity na kompromis i zadovoľnjatysja minimumom, pomirnisť v uśomu, v tomu čysli j v roboti. Vrahovujmo takož, ščo polityčna systema v kraїni nyni je zdorovym balansom miž kapitalizmom i socializmom.
I vse ž taky, v čomu poljagaje filosofija lagom?
Isnujuť trudnošči perekladu ćogo ponjattja i pravyľnogo jogo traktuvannja — bo cej termin zminjuje značennja zaležno vid sytuaciї ta kontekstu. Prymirom, vono može označaty:
- «dorečnisť» — u sociaľnomu konteksti,
- «pomirkovanisť» — u їži,
- «ščo menše, to krašče» — v dyzajni inter’jeriv,
- «usvidomlenisť» — u horošomu samopočutti,
- «samodostatnij rozvytok» — u vybori stylju žyttja,
- «logiku» — v biznesi.
I vse ce — z vidtinkom «optymaľnogo» vyboru rišennja. Tobto lağum proponuje zolotu seredynu u vśomu. Zazvyčaj, jogo tak i opysujuť, jak pryncyp kazkovoї geroїni Zolotovolosky: «Ne zabagato i ne zamalo, rivno stiľky, skiľky treba», majučy na uvazi zolotu seredynu.
Jak ce — žyty u vidpovidnosti do pryncypiv lagum?
Lagum možna zastosuvaty do vsih sfer žyttja ljudyny. Odyn z prykladiv, jak vykorystovujuť lagum švedy:
Na roboti v Šveciї tež dotrymujuťsja pryncypiv lagom — protjagom dnja švedy robljať reguljarni perervy, їh nazyvajuť Fika — «pererva na pečyvo». U nas ne duže dovgyj robočyj deń, i vse odno efektyvnisť praci v Šveciї vysoka. Varto zadumatysja, čomu inši kraїny ne vykorystovujuť pryncypy lagom na robočomu misci
Elizabet Karlsson, uryvok z knygy «Lagom. Švedśki sekrety ščaslyvogo žyttja»
Jak zrobyty žyttja vporjadkovanišym ta žyty v zlagodi z usim svitom?
Oś dekiľka porad, jaki daje pyśmennycja Elizabet Karlsson v svoїj knyzi, prysvjačenij lagum:
- Častiše zamysljujteś pro naslidky svoїh dij. Virte, ščo naviť nevelyki zminy vidgukujuťsja v velykomu sviti.
- Nastupnogo razu, koly u vas vynykne superečka, sprobujte povesty sebe u vidpovidnosti do lagom i vidšukaty kompromis. Ljudy z riznymy dumkamy cilkom možuť spivisnuvaty v sviti.
- Povtorno vykorystovujte smittja i zdavajte jogo v pererobku. Šče krašče, jakščo vy počnete kupuvaty tovary, jaki zapakovani po minimumu, ščoby ne potribno bulo ničogo vykydaty. Kupujte tiľky najneobhidniše. Vy zaoščadyte bezlič resursiv.
- Počniť spivaty v hori abo vstupiť v grupu za interesamy. Čym biľše vy spilkujetesja z ljuďmy v kolektyvi, spryjmajučy їh pozytyvno, jak grupu odnodumciv, a ne jak okremyh nepryjemnyh osobystostej, tym krašče vy počnete rozumity navkolyšnij svit i spivperežyvaty ljudjam: «Ce ne pidkripleno žodnymy doslidžennjamy, ale ja v ćomu vpevnena — a ja majže vse žyttja žyvu za lagom».
- Z malyh rokiv provoďte z diťmy bagato času na pryrodi. Nehaj vony perejmuťsja povagoju do navkolyšńogo seredovyšča i svitu, v jakomu my žyvemo.