Oleksandr Meľnyk
U lekciї «Suspiľne movlennja z blekdžekom» vona vidverto i ne-nudno rozpovila pro svij dosvid: «Treba buty duže oberežnym, koly ty hodyš po ćomu lezu miž ljuďmy starogo porjadku i novogo porjadku, i naspravdi ce i je nadzavdannja. Dlja mene ce vygljadaje, jak prymyrennja pokoliń».
Čomu onovlennja «Suspiľnogo» na časi
— Pidnimiť buď laska ruku vsi ti, hto znaje ščo take suspiľne movlennja. Ugu, negusto. A pro BBC vy, mabuť, čuly. Čomu British Broadcasting Corporation nastiľky vidoma u sviti, a ukraїnśke «Suspiľne movlennja» — nezrozumilo ščo naviť v Ukraїni? Ja mogla by govoryty pro velyku ideju, zarady jakoї my vse ce počaly. Ale idej bagato hodyť po sviti, i pro broadcasting čuly usi, a pro «movlennja» — odynyci v cij zali.
Počnemo zi struktury. V nas ce — «UA:Peršyj» (biľše vidomyj jak «UT-1»), «UA:Kuľtura» (te, jake raniše nazyvaloś telekanalom «Kuľtura», i ja perekonana, ščo v cij zali nihto z vas jogo nikoly ne dyvyvsja) je UA:Krym, 25 regionaľnyh kanaliv, try radiostanciї i 25 regionaľnyh ta cyfrova platforma. Krim mene, je šče 6 genprodjuseriv — ale 7 ljudej na taku kiľkisť kanaliv ta platform ne tak vže j bagato. I vse ce produkuvalo kontent, jakyj malo hto dyvyvsja, a treba ce zminyty.
Naviščo potriben zagaľnoderžavnyj movnyk «bez sponsora»
— U Norvegiї meni odyn fermer kazav: «Koly ja baču na odnomu kanali odnu dumku, a potim inšu na inšomu, to ja idu na suspiľne telebačennja: tam meni rozkažuť, ščo spravdi vidbuvajeťsja». Naviščo ce Ukraїni? U nas je kanaly, jaki — skažimo tak — naležať konkretnym ljudjam. U nas je «Gromadśke», jake častkovo dyskredytuvalo sebe čerez rozbrat v komandi pislja Majdanu. I nemaje togo, hto spryjmavsja by usijeju kraїnoju jak peršodžerelo informaciї, kotromu možna dovirjaty.
Naviščo vse ce meni? Počnu z prykladu svojeї rodyny. Takyh žinok, jak moja mama, po vsij kraїni deś 70%. Golovni rejtyngy kanalam robljať žinky 35+. Moja mama telefonuje často i kaže: «I ocej garno govoryť, i ocej, i ja ne znaju, za kogo golosuvaty». Populisty dobre zbyvajuť z tolku ljudej, i pryvatni kanaly dopomagajuť їm u ćomu. Ci kanali ne prybutkovi, ale vony isnujuť ne dlja zarobljannja grošej svoїm vlasnykam čy polityčnym sylam, a dlja vplyvu na gromadśku dumku. Aby oponuvaty ćomu, my j hočemo stvoryty onovlene «Suspiľne movlennja».
Budni prodjusera. Foto: Facebook-arhiv Tetjany Kyseľčuk
Zranku — v televizori, za godynu — na sajti
Tetjana Kyseľčuk nagološuje: sučasnyj gljadač je šče j korystuvačem socmerež, čytačem sajtiv ta vlasnykom smartfonu abo planšeta. Tomu potribno vykorystovuvaty modeľ, koly pro novynu čy pevnu temu iz odnogo j togo ž peršodžerela vin diznavatymeťsja riznymy šljahamy:
«— Naš generaľnyj dyrektor Zurab Alasanija napysav strategiju, u jakij je važlyvyj punkt — ce konvergentnisť platform. Ljudyna maje protjagom dnja informacijnyj fon — televizor, radio v mašyni, internet-sajty. Nam treba, aby pracjuvalo use v kompleksi. Ce — intensyvna robota, jaka vedeťsja miž Kyjevom ta regionamy. Otrymani vid nyh videosjužety ta audiozapysy adaptujuťsja pid radio čy inši formaty, jaki je u Suspiľnogo, rižuťsja na menši fragmenty. Odyn i toj že kontent treba po-riznomu podavaty».
Duže važlyvo, ščoby informacija jšla za korystuvačem
Tetjana Kyseľčuk
Jak poboroty «drakoniv»
— Stosovno bjurokratiї — meni ce shože na velykyj godynnyk, de 18 gvyntykiv krutjaťsja v pravu storonu, a 120 z gakom — v livu. Dlja odnijeї programy meni treba bulo kupyty kovrolin, ale dlja zakupivli meni dovelosja pidpysaty majže 150 dokumentiv. Bo limity na kovrolin buly vyčerpani pid čas pidgotovky do Jevrobačennja.
Pro finansuvannja
— U Nimeččyni na suspiľne movlennja dajuť €9 mlrd jevro ščoroku. U nas i 27 mln daty ne hočuť. Naša problema — ljudy ne virjať v zakon čy v neobhidnisť zmin. Ale jak kazav Skovoroda: «Djakuju Tobi, Bože, ščo zrobyv legke potribnym, a važke — nepotribnym». Tak i my namagajemosja pracjuvaty. Na novi peredači šukajemo komercijnyh sponsoriv. Takož počaly zalučaty granty — ce tež normaľnyj šljah, jakym suspiľnyj movnyk maje jty.
Pro nove i stare
— Jakiś peredači my nazyvajemo toksyčnymy i їh treba zakryvaty. Ce peredači, de je «džynsa». Ne moja kompetencija harakteryzuvaty regiony, ale masa vypadkiv, koly regionaľni telekompaniї za deržavnyj košt zaprošujuť v efir miscevyh politykiv, aby vony donosyly «pevnu dumku».
Te, čym my namagajemosja poboroty toksyčnu spadščynu — ce taki peredači, jak «Lajfhak ukraїnśkoju». My znajšly vedučyh, aktoriv i počaly eksperymentuvaty iz formatom sketču, i audytorija ce pryjnjala.
Pro rejtyngy
Suspiľni movnyky za kordonom — čy v Nimeččyni , čy v Japoniї, — pracjujuť ne zarady rejtyngiv čy cyfr (hoča j vony takož važlyvi), a zarady doviry, nagološuje Kyseľčuk. Kredyt doviry — ce te, zarady čogo maje pracjuvaty suspiľnyj movnyk. I treba duže oberežnym, koly ty balansuješ miž gljadačamy staršogo pokolinnja ta moloddju, zauvažuje prodjuserka.
Sered najbiľšyh eksperymentiv — onovlena «Kuľturna afiša» abo peredača iz vidomym nišovym ukraїnśkym blogom pro kino:
«— Kupyty prava na novi ukraїnśki fiľmy — skladna procedura, ale my namagajemosja obraty i sloty času, i umovy, na jakyh vyhodjať materialy. U nas stalo biľše skladnyh i gostryh tem. Často zamisť vidpočyty vid roboty, ja pryhodžu dodomu i prodovžuju dyvytysja, jak vse ce vygljadaje v efiri».
Kuľturni temy namagajuťsja zaprovadyty j inši prodjusery «UA:Peršogo», naviť u peredačah, jaki stvoreni jak gumorystyčno-rozvažaľni:
Osoblyvo važlyvo vidrodyty ta reformuvaty suspiľne movlennja na Shodi, pogodžujeťsja iz zapytannjam iz zalu Tetjana Kyseľčuk. Prote nagaduje: materiaľno-tehnična baza, na žaľ, nedostatnja ne lyše v kryzovyh regionah — a j na terenah usijeї kraїny.
Iz 2018 roku Kyseľčuk spodivajeťsja, ščo sitka movlennja bude povnistju onovlena. Zokrema, iz 1 bereznja 2018 roku bude napolovynu onovleno «UA:Kuľturu». Tam takož zaproponujuť novyj kontent. Napryklad, za її slovamy, osvitnja platforma Prometheus
10 tez pro osvitu vid Ivana Prymačenka, Prometheus nadasť bezkoštovno 75 kursiv dlja kanalu u formati korotkyh lekcij:
— Za perši 3 misjaci roboty cinoju svogo zdorov'ja ta času ja zrozumila, ščo ce — ne sprynt, a marafon. U mene zavdannja — aby za 3-4 roky pislja mene systema prodovžuvala pracjuvaty naviť bez mene. Golovne v ćomu — vvesty elektronnyj dokumentoobig, podolaty bjurokratiju, nalagodyty, aby vse zaležalo vid idej, a ne vid ljudej.