Vladyslava Ševčenko
Ščo robyty z pokynutym budynkom abo rajonom? Možna rekonstrujuvaty — i zberegty jogo pervisnu funkciju. A možna pity inšym šljahom — vidrodyty, transformuvaty j povnistju pominjaty pryznačennja ta napovnennja terytoriї. Inšymy slovamy, revitalizuvaty.
Revitalizacija — uže ne novyj, ale vse šče aktuaľnyj svitovyj trend.
Osoblyvo často pid revitalizaciju potrapljajuť stari neroboči industriaľni ob’jekty i cili promzony, koly v kolyšnih promyslovyh potužnostjah misto biľše ne maje potreby. Perevag tut dekiľka: ce i novi terytoriї, i dodatkovi možlyvosti dlja biznesu, roboči miscja, a takož prostir dlja žyteliv — dlja žyttja, vidpočynku j rozvag.
Vodnočas do procesu revitalizaciї potribno pidhodyty gramotno: prognozuvaty možlyvi scenariї vykorystannja novyh budiveľ, vrahovuvaty dovgostrokovyj rozvytok rajonu abo mista, a takož ne zabuvaty pro istoryčni njuansy. U sviti vže navčylysja vidrodžuvaty stari promyslovi zony. A nezabarom svoju transformaciju perežyve i Kyїv.
Razom iz Boston Creative House rozpovidajemo pro svitovyj i lokaľnyj dosvid transformuvannja zanedbanyh industriaľnyh rajoniv.
🏙 Zberežennja spadščyny
Čerez stolycju Norvegiї Oslo protikaje rička Akerseľva. Raniše vona bula ne tiľky džerelom vody dlja mista, a j važlyvym transportnym ta promyslovym vuzlom. Tut pracjuvaly gidroelektrostanciї, fabryky, zavody. Napryklad, rajon Nidaľ buv velykym promyslovym kompleksom, de rozmiščuvalysja tkaćki, prjadyľni j farbuvaľni fabryky. Nyni ž ci budivli vykorystovujuťsja pid ofisni prymiščennja, apartamenty j naviť biznes-školy.
Nyžče za ričkoju, poruč iz rajonom Boľsen, u XIX stolitti pracjuvav zavod Myrens Verksted. A teper tut roztašovani fotostudiї ta studiї zvukozapysu. A v budivli fabryky Månefisken pracjujuť klub i restoran.
Rozvytok kolyś promyslovogo rajonu vzdovž Akerseľvy — pryklad gramotnoї roboty z pam’jatkamy industriaľnoї kuľtury. Sučasni nepromyslovi funkciї vplitajuťsja v istoryčnyj kontekst, stvorjujuť kontrast, ale vodnočas ne konfliktujuť zi spadščynoju — zavdjaky ćomu i populjarni sered žyteliv.
Osoblyva industriaľna arhitektura ta spadščyna pryvabljujuť ljudej i v Nimeččyni. Napryklad, u misti Dinslakeni, okrug Djusseľdorf, raniše dijaly šahty, ale z časom potreba v nyh vidpala. Nyni miscevi industriaľni rajony postupovo reintegrujuť u povsjakdenne žyttja nimciv.
Bagato budynkiv rekonstrujujuť i zminjujuť їhnje pryznačennja. U nyh zaseljajuťsja hudožnyky, fotografy, dyzajnery ta pidpryjemci, jaki postupovo vidrodžujuť kolyś industriaľnu zonu. Vodnočas rajon revitalizovano šče ne do kincja — tut dosi je zanedbani budivli z vybytymy viknamy j zakryti šahtni kopery. Ale miscevym žyteljam biľše do vpodoby misto ta industriaľni rajony zavdjaky їhnij atmosferi j kolorytu.
🌆 Stvorennja lendmarkiv
Do XX stolittja v Cjuryhu dijav okremyj industriaľnyj rajon Zürich West — iz zavodamy, fabrykamy j naviť verf’ju. Ale zgodom bagato pidpryjemstv perestaly pracjuvaty, a terytorija postupovo pryhodyla u stan zanepadu.
Na rubeži stoliť misceva vlada vyrišyla vzjatysja za transformaciju Zürich West. Dlja ćogo rozrobyly detaľnyj plan, de buly zafiksovani p’jať pryncypiv onovlennja: stvorennja bagatofunkcionaľnogo rajonu, budivnyctvo krytyčno važlyvoї infrastruktury — škil, dorig, gromadśkyh prostoriv — gnučkisť novyh budiveľ i poslidovnisť u budivnyctvi, a takož stalyj rozvytok.
Odnym iz golovnyh krokiv u revitalizaciї rajonu stalo stvorennja točok tjažinnja — budiveľ ta infrastruktury, jaka stane važlyvym kuľturnym i sociaľnym javyščem dlja mista. Tak, pid starovynnym viadukom z’javyvsja kompleks IM Viadukt — z magazynamy, baramy, kav’jarnjamy, artgalerejamy j naviť sportyvnymy majdančykamy.
U netrjah zanedbanyh fabryk z’javyvsja Frau Gerolds Gardens — bagatofunkcionaľnyj kompleks iz gromadśkymy prostoramy, terasoju, magazynamy ta zakladamy harčuvannja. Vin stav populjarnym sered miscevyh žyteliv zavdjaky osoblyvij atmosferi ta pryrodnosti: industriaľni znarjaddja tut vykorystovujuťsja jak mebli, stiľci j naviť gorščyky dlja roslyn.
Centraľnyj ob’jekt Frau Gerolds Gardens — 26-metrova veža Freitag, jaku pobuduvaly z 19 kontejneriv. Z neї vidkryvajeťsja krajevyd uśogo kolyś industriaľnogo rajonu — vodnočas dostup do veži majuť usi ohoči.
🌉 Pidtrymka vlady
Šče odyn sposib rozvytku zanedbanyh industriaľnyh rajoniv — stymuly vid miscevoї vlady. Tak zrobyly v Londoni šče v mynulomu stolitti. U shidnij častyni brytanśkoї stolyci, Kaneri-Vorf, do 70-h rokiv pracjuvav odyn iz najbiľš zavantaženyh portiv u sviti. Ale potim, čerez novi tehnologiї sudnoplavstva, vid ńogo postupovo vidmovylysja.
Na počatku 80-h u Londoni zasnuvaly deržavnu kompaniju LDDC, jaka vidpovidala za transformaciju rajonu. Golovnym krokom stalo stvorennja tut osoblyvoї «pidpryjemnyćkoї zony» — dlja investoriv i biznesu skasuvaly biľšisť normatyviv, zalyšyvšy tiľky obmežennja ščodo vysoty i plošči zabudovy. U rajoni pobuduvaly metro, staly z’javljatysja novi dilovi j torgovi centry.
Zaraz Kaneri-Vorf — važlyvyj biznes-rajon Londona ta svitu. A LDDC i її poslidovnyky pracjujuť nad inšymy projektamy.
🌃 Revitalizacija v Ukraїni
U Kyjevi je svij zahidnyj Cjuryh — industriaľnyj rajon bilja Počajny. Kolyś tut buly portovi sklady, trohy pizniše na їhńomu misci z’javylysja zavody j fabryky. A potim promzona sporožnila: častyna pidpryjemstv zakrylysja, a inši počaly pracjuvaty ne za profilem abo vzagali peretvorylysja na sklady.
Ale postupovo rajon onovljujeťsja. Nyni tut budujeťsja velykyj park «Počajna», jakyj z’javyťsja vzdovž odnojmennoї ričky. U parku prokladuť piši j velomaršruty, oblaštujuť naberežni, pobudujuť dytjači majdančyky ta gromadśki prostory. Za planom novyj park ob’jednaje rajon v okruzi ta zabezpečyť žyteljam novi sposoby dlja vidpočynku j rozvag.
Lendmarkom onovlenogo rajonu stane Boston Creative House. Ce bagatofunkcionaľnyj kompleks z apartamentamy, ofisnymy prymiščennjamy, magazynamy j naviť vlasnym dytjačym sadkom. Terytoriju navkolo kompleksu zrobljať dostupnoju dlja vsih ohočyh — iz gromadśkymy prostoramy, skveramy ta miscjamy dlja vidpočynku.
Krim togo, na Počajni z’javyťsja šče kiľka ob’jektiv: dva novi ofisni centry, a takož novi plošči TRC «Gorodok».