Telegraf Avenju
Dovgyj čas isnuvav mif, ščo kinematograf Pivdennoї Koreї — ce suciľni nyźkojakisni doramy pro nevažlyvi dlja jevropejśkogo gljadača problemy. V Ukraїni mif pro te, ščo pivdennokorejśke (ta j azijśke) kino ne varto uvagy, zakripyvsja šče syľniše.
Naspravdi sytuacija absoljutno protyležna: kinosprava v Koreї rozvyvajeťsja nastiľky švydko ta jakisno, ščo v ostanni roky vy ne znajdete svitovogo festyvalju bez prynajmni odnogo fiľmu z cijeї kraїny. Same tomu my hočemo porekomenduvaty vam dekiľka fiľmiv, jaki možuť zrujnuvaty mif: jak dekiľka zagaľnovyznanyh stričok, tak j dekiľka arthausnyh dram.
«Spalennja» (2018)
Psyhologičnyj tryler «Spalennja», zasnovanyj na opovidi pyśmennyka Haruki Murakami ta znjatyj režyserom Li Čhan Donom, možna sharakteryzuvaty odnym slovom: napruga.
Važko perekazaty sjužet bez minornyh spojleriv, ale vygljadaje vin pryblyzno tak: kur’jer Li Čon Su zustričaje kolyšnju susidku He Mi, jaka prosyť dogljanuty za її kotom, poky ta bude v Afryci. Čerez dejakyj čas vona povertajeťsja v Koreju razom iz zagadkovym pryjatelem Benom, v jakogo je hobi: raz na dekiľka misjaciv spaljuvaty zakynuti fermy v siľśkij miscevosti. Pislja znajomstva z Benom, kolyšni susidka ta zagadkovyj pryjateľ znykajuť — a Li Čon Su počynaje vtjaguvaty v sebe vyr zagadkovyh podij.
U Li Čhan Dona vyjšla spokijna za tempom ta burhlyva za naprugoju drama, jaka postupovo pryvodyť gljadača do rozgadky travmatyčnoї ta zaplutanoї istoriї. U fiľmi je usi elementy, neobhidni čudovomu tryleru: rozdumy pro kohannja ta revnošči, pošuk vlasnogo «ja» i bagatošarovisť žyttja ta naviť rozgadka odnočasno dekiľkoh tajemnyć zamisť odnijeї.
Jakščo vam podobajeťsja atmosfera fiľmu «Zagublena» Devida Finčera (hoč fiľmy j ne shoži sjužetno), abo vy je šanuvaľnykom pyśmennyka Haruki Murakami — fiľm odnoznačno neobhidno podyvytysja.
Razom z tym u fiľmu čudovyj aktorśkyj sklad na čoli zi Stivenom Jonom, vidomyj za «Hodjačymy mercjamy», «Svarkoju» ta «Nou».
«Oldboj» (2003)
Psyhologičnyj tryler «Oldboj» vid režysera Paka Čhan Uka — same toj fiľm, jakyj je propusknym punktom do pivdennokorejśkogo kinematografa.
Cja strička stala masštabnym hitom ne lyše na baťkivščyni, a j pidkoryla uveś svit — fiľm vvažajeťsja odnym iz najkraščyh fiľmiv usih časiv sered svitovyh predstavnykiv. Znjatyj lyše za $4 mln (ščo naviť u 2003 roci je dovoli nevelykym bjudžetom), jakyj zmig peršym prykuty uvagu usih gljadačiv svitu do pivdennokorejśkogo kinematografa — režyser Kventin Tarantino vvažaje jogo odnym zi svoїh uljublenyh fiľmiv.
V centri sjužetu O Desu — biznesmen ta alkogolik, jakogo tajemnyče vykradajuť ta na 15 rokiv bez pojasnennja pryčyny uv’jaznjujuť u kameri, shožij na goteľnyj nomer. V rešti rešt, koly golovnomu geroju vdajeťsja zbigty, vin namagajeťsja znajty zlodija, jakyj vkrav jogo, ta potrapljaje u vyr šče biľš zaplutanyh podij.
Te, ščo stvoryly Pak Čhan Uk ta golovnyj aktor fiľmu Čhve Min Sik ne perepovisty v ramkah odnijeї dobirky, oskiľky «Oldboj» — ce maksymaľno bagatošarovyj fiľm. Ce odnočasno i psyhologičnyj tryler, naviť psyhologičnyj goror, i filosofśki rozdumy pro taki javyšča, jak pomsta, kohannja, buling u školi ta naslidky za dribni zločyny.
Fiľm može šokuvaty svoїmy sjužetnymy povorotamy ta rozv’jazkoju, jaka perevertaje ujavlennja pro podiї — tomu ljudjam, jaki čutlyvi do togo, ščo vidbuvajeťsja na ekrani, ne varto jogo dyvytysja.
Fiľm takož je drugoju častynoju «trylogiju pro pomstu» režysera Pak Čhan Uk, prote častyny miž soboju ne pov’jazani — i my radymo podyvytysja j inši stričky trylogiї, jakščo vam spodobavsja «Oldboj»: «Spivčuttja pani Pomsti» ta «Spivčuttja panovi Pomsti». Razom z tym, ne rekomendujemo dyvytysja remejky «Oldboja», stvoreni v SŠA čy Indiї — fiľmy majuť zamalo spiľnogo z oryginaľnym tvorom.
«Parazyty» (2019)
Šče odyn fiľm, jakyj zakohav svit u korejśkyj kinematograf, — «Parazyty» Pona Čžuna Ho. Jakščo vy slidkuvaly za kinonovynkamy v ostanni roky, vy, jmovirno, abo vže bačyly cju stričku, abo prynajmni čuly pro neї.
«Parazyty» — ce odnočasno tryler, drama ta tragikomedija pro bidnu rodynu, jaka obmanom postupovo integrujeťsja ta počynaje pracjuvaty v domi zamožnoї rodyny.
Synopsys fiľmu može i ne vygljadaty zahoplyvo, prote na vsih rivnjah cja strička — velyke sociaľne vyslovljuvannja pro klasovu nerivnisť, vidpovidaľnisť za brehnju ta naslidky, do jakyh zavždy pryvodyť brehnja v kupi z najprofesijnišoju aktorśkoju groju. Fiľm naviť na vizuaľnomu rivni pidijmaje temy vertykaľnoї integraciї v suspiľstvi, i ne važlyvo, ce Pivdenna Koreja čy Ukraїna, vysnovok zavždy bude shožym.
Na «Parazytah» korejśkyj kinematograf šče raz doviv, ščo naviť nevelykyj bjudžet ($11 mln) možna peretvoryty ne lyše na spravžnij kasovyj hit ($250 mln), a j maksymaľno estetyčnyj ta styľnyj projekt, jakyj šče rokamy rozbyratymuť u kinoškolah.
Krytyky takož zalyšylysja u zahvati vid stričky — «Parazyty», popry te, ščo reliz vidbuvsja ne tak davno, vže vyznaly odnym z 50 najkraščyh fiľmiv uśogo svitu. Fiľm naviť otrymav šče biľše vyznannja, niž vyščezgadanyj «Oldboj».
Fiľm duže rekomendujeťsja tym, hto ljubyť vlaštovuvaty sobi emocijne rali pid čas peregljadu, a takož tym, kogo cikavljať sociaľni fiľmy — ta vidpoviď na pytannja, hto je spravžnim sociaľnym «parazytom».
«Potjag do Pusana» (2016)
Korejśki kinematografisty obožnjujuť dvi reči: sociaľni pidteksty ta gru z riznymy žanramy. Same takym i je zombi-goror «Potjag do Pusana», znjatyj Jonom San Ho.
Fiľm rozpovidaje pro brokera Sok Vu, jakyj razom z dočkoju Su An potrapljaje na potjag same v toj čas, koly misto ohopljuje epidemija nezvidanogo virusu, ščo peretvorjuje svoїh žertv v krovožerlyvyh zombi.
Strička takož stala mižnarodnym hitom, ale vona vse ž je prykladom adaptaciї žanru fiľmiv pro zombi same dlja korejśkyh gljadačiv — «Potjag do Pusana» je prykladom togo, jaki blokbastery najkrašče spožyvaje gljadač z Pivdennoї Koreї. Z inšogo boku, takyj režyser, jak Edgar Rajt, ščo dekonstrujuvav zombi-tematyku u svojemu fiľmi «Zombi na im’ja Šon», vyznav «Potjag do Pusana» najkraščym fiľmom u žanri.
Fiľmu takož možna nakynuty baly za te, ščo vin porodyv navkolo sebe cilu franšyzu — animacijnyj prykvel, drugu častynu ta serial — ale najbiľše uvagy vse ž zaslugovuje oryginaľne jadro.
Zagalom, strička bude do duši tym, hto ljubyť zombi-gorory, v jakyh gljadača ne trymajuť za durnja — i hto ljubyť u gororah ta trylerah sociaľni pidteksty.
«Služnycja» (2016)
Tryler «Služnycja» Paka Čhan Uka stav šče odnym fiľmom, jakyj zdobuv mižnarodne vyznannja.
Zasnovanyj na romani «Oksamytovi paľčyky» brytanśkoї pyśmennyci Sary Voters, strička rozpovidaje pro zlodijku ta šahraja, ščo u 1930-h rokah vyrišujuť začaruvaty zamižnju japonku, odružytysja z neju, sfaľsyfikuvaty zvynuvačennja u boževilli ta zavolodity її statkamy. Jedyne, ščo staje pereponoju — vynykle kohannja miž šahrajkoju ta žertvoju.
Dejaki krytyky vyznaly stričku šedevraľnoju, dejaki — svaryly za nadmirni seksuaľni sceny ta nepravdyve zobražennja lesbijok. Robotu Paka Čhan Uka porivnjuvaly z najkraščymy fiľmamy Aľfreda Gičkoka; takož bagato krytykiv vidznačyly sprobu doslidyty shožisť žinok z riznyh sociaľnyh, polityčnyh i kuľturnyh seredovyšč.
Dodajte sjudy te, ščo Pivdenna Koreja je dovoli konservatyvnoju do temy LGBTK+, ščo robyť fiľm ne lyše gostrosjužetnym trylerom, a j skandaľnym vyslovljuvannjam — prote ce ne zavadylo fiľmu staty hitom vdoma, ta j u vśomu sviti.
Popry vse, «Služnycja» spodobajeťsja vsim, hto ljubyť trylery ta psyhologični igry.
«Spogady pro vbyvstvo» (2003)
Do togo, jak Pon Čžun Ho znjav «Parazytiv», vin vstyg pidkoryty svit svoїm detektyvom «Spogady pro vbyvstvo». Strička zasnovana na reaľnyh podijah ta rozpovidaje pro dvoh detektyviv, jaki rozslidujuť seriju vbyvstv žinok v 1986-1991 rokah ta namagajuťsja spijmaty manijaka.
Strička balansuje na meži miž važkyh psyhologičnym trylerom ta detektyvom z dribnymy komedijnymy elementamy, ale ne perestaje daruvaty vidčuttja motorošnosti — oskiľky Pon Čžun Ho vzjav dejaki elementy fiľmu zi spravžńoї kryminaľnoї spravy. Krim togo, na moment vyhodu fiľmu spravžnij vbyvcja šče ne buv spijmanyj, a identyfikuvaty manijaka v reaľnomu sviti vdalosja lyše u 2019 roci.
Zagalom, fiľm, hoč na paperi j zvučyť jak klasyčnyj detektyvnyj tryler, ta dodaje nestandartni šary problem: paraleľnymy temamy u fiľmi je polityčni ta sociaľni problemy, ščo buly kontekstuaľnymy dlja Koreї u 1980-h (koly j vidbuvajeťsja dija fiľmu).
Faktyčno u režysera vyjšlo pereosmyslyty žanr: ujaviť «Zodiak» Devida Finčera, lyše z lokaľnoju dlja Koreї problematykoju. Popry orijentovanisť na lokaľnogo gljadača ta ekstremaľnyj kontent, fiľm točno pryjdeťsja do vpodoby i jevropejśkym pocinovuvačam žanru.
«Taksyst» (2017)
Polityčna tragikomedija «Taksyst» režysera Čan Huna šče raz dovodyť, ščo korejśki kinematografisty ljubljať znahodyty istoriї, jaki pojednujuť v sobi superečnosti.
Fiľm «Taksyst» zasnovanyj na reaľnyh podijah ta rozpovidaje pro taksysta Kima Mana Soba, jakyj staje vodijem dlja nimećkogo žurnalista Jurğena Gincpeter, jakyj hoče vysvitlyty zrostannja cyviľnyh zavorušeń u Kvandžu u 1980-h rokah.
Zagalom, vyjšla komedijna drama na foni polityčnogo tryleru — jaka na riznyh rivnjah zištovhuje u supernyctvi jevropejśkyj ta azijśki mentalitety, demokratiju ta avtorytaryzm ta spokijne žyttja proty masovyh protestiv z vbyvstvamy.
Krim togo, fiľm nastiľky spodobavsja gljadačam na baťkivščyni, ščo pro ńogo pozytyvno vidgukuvavsja eksprezydent Pivdennoї Koreї Mun Čže In, a v Kytaї fiľm i zovsim buv zaboronenyj.
Fiľm spodobajeťsja tym, hto poljubljaje v kino kontrast emocij — ta j ljubyť polityčni dramy zagalom.
«Vrjatuvaty zelenu planetu» (2003)
Odnogo razu režyser Čan Džun Hvan zahopyvsja teorijeju, ščo Leonardo Dikaprio — inšoplanetjanyn, jakyj hoče pidkoryty Zemlju, spokušajučy vsih її žinok.
Tak i narodylasja ideja komedijnoї fantastyky «Vrjatuvaty zelenu planetu», jaka rozpovidaje pro rozčarovanogo molodogo čolovika, jakyj zahopljuje i katuje biznesmena, ščo, na jogo dumku, je častynoju inoplanetnogo vtorgnennja. Miž vykradačem, jogo viddanoju divčynoju, biznesmenom i pryvatnym detektyvom rozgortajeťsja bytva intelektiv.
Naspravdi važko vidnesty fiľm do jakogoś odnogo žanru: ce i fantastyka, i legkyj goror, i komedija, i tragedija — i razom z usim cym šče j cikave sociaľne vyslovljuvannja. Popry gru z absurdom ta dyvni dlja jevropejśkogo gljadača rišennja, fiľm zmig obmirkuvaty važlyvi temy morali, nasyľstva ta stosunkiv u sociumi.
Ščopravda, ne vsim fiľm može spodobatysja — naviť dosvidčenni šanuvaľnyky kino neridko krytykujuť cej projekt čerez jogo specyfiku. Ale jakščo vy planujete znajomytysja z korejśkym arthausom — «Vrjatuvaty zelenu planetu» najkraščyj start.
Zaznačymo, podyvytysja fiľm ukraїnśkoju nemožlyvo, tomu jedynyj legaľnyj variant — peregljanuty stričku na Amazon Prime Video anglijśkoju. Prote vže nastupnogo roku maje vyjty remejk ćogo fiľmu vid Jorgosa Lantimosa, v jakomu golovnu roľ vykonaje Emma Stoun.
«Kolibri» (House of Hummingbird, 2018)
Drama pro zrostannja «Kolibri» režyserky Kim Bo Ra je svojeridnoju avtobiografijeju, ale z idejamy ta nastrojamy, ščo znajomi kožnij ljudyni u sviti.
Podiї fiľmu vidbuvajuťsja v Seuli j rozgortajeťsja navkolo vośmyklasnyci na im’ja Yn Hi. Protjagom dekiľkoh godyn strička doslidžuje, jak vona doroslišaje ta šukaje vlasne misce u sviti — prote vse ce lyše instrument dlja togo, ščob naštovhnuty gljadača do refleksiї nad vlasnym žyttjam.
Vyhodyť indyvidualistyčna drama na foni sociaľnyh dekoracij: peršogo kohannja, žahiv emocijnogo ta fizyčnogo nasyllja, mizoginiї ta vnutrišńoї boroťby.
Strička spodobajeťsja tym, hto rozumije sučasni «festyvaľni» dramy ta hoče prygadaty, jak ce — vperše vidčuty sebe doroslym.
Razom z tym, ce šče odyn fiľm, jakyj duže neprosto podyvytysja ukraїnśkomu gljadaču čerez nedostupnisť v našomu regioni — ale jakyj vartyj togo, ščob oznajomytysja z nym prynajmni anglijśkoju na Amazon Prime Video (ce, na žaľ, ne reklamna integracija).
Zvisno, je šče bagato fiľmiv, ščo stvoryly u Pivdennij Koreї i jaki varti uvagy — ale my spodivajemosja, ščo cja dobirka stane čudovym vidpravnym punktom dlja vašogo vlasnogo doslidžennja. Takož zaklykajemo dilytysja vašymy kinoznahidkamy v komentarjah 👇